Muhakkik Hilli (ra)-1

CAFER B. HASAN HİLLİ

[Ö. H/676, M/1255)

Din âlimleri, Masum İmamların öğrencileridirler. İmamlarının yolunu sürdürmek için, kendilerini din yoluna feda ederler. Eğer onların bu fedakârlıkları olmasaydı, şimdi dinden hiçbir eser kalmazdı. Âlimler şehadet aşkıyla kanlarına boyanarak, asırlardır fıkıh, usul, kelam, İslam kültürü ve dini Muhammed'i ihya etmektedirler.

İşte yedinci asırda yaşamış İslam ve Şia dünyasının büyük fakih ve müçtehitlerinden biri de Muhakkik-i Hilli'dir.

BAĞDAT İLİMLER HAVZASI

Bağdat, özellikle de Hille İslam ve Şia'nın İslami ilimler merkeziydi. O dönemlerde Şeyh Müfid (r.a), (ö.h. 413) ve öğrencileri Seyyid Murtaza (ö.h 436), Seyyid Razi ve Şeyh Tusi (ö.h. 460) gibi Şia'nın büyük ve meşhur fakihleri orada ikamet etmişlerdir.

Hille tarihinde isimleri günümüze kadar ulaşmış, daima saygıyla anılan ve kendi dönemlerinin büyük fakih ve muhaddislerinin isimleri gözümüze çarpmaktadır.

Hille âlimlerinin isimleri:

1-İbni İdris-i Hilli (r.a), (ö.h.543-598)

2-Sediyuddin Hilli (r.a), (ö.h.680)

3-Seyyid Raziyuddin Ali (r.a), (ö.h.589-664)

4-Seyyid Raziyuddin Muhammed Hüseyin Avi (r.a), (ö.h.654)

5-Ebu-l Kasım Necmuddin Cafer b. Hasan b. Yahya (r.a) (ö.h.602-676)

6-Allame Hilli (r.a), (ö.h.646-726)

7-Fahruddin (r.a) , Allame Hilli´nin oğlu (ö.h.682-771)

8-Muhammed Mekki Amuli (r.a), (ö.h.734-786)

DOĞUMDAN EĞİTİME

Şeyh Hasan Hilli (r.a), Hille'nin büyük, meşhur ve saygın âlimlerindendi. Hicri 602 yılında bir çocuğu oldu.[1] Babası ismini Cafer koydu. Cafer, çocukluğundaki istidat ve zekâsıyla ilim tahsiline başladı. Temel dini ilimleri babasının yanında öğrendi. Fıkıh, usul ve kelam ilimlerini başarıyla tamamlayarak ismini büyük âlimler listesine yazdırdı.

MUHAKKİK HİLLİ'NİN (R.A) ÜSTATLARI

Muhakkik Hilli'nin (r.a) ilim tahsili yalnız Hille Havzasıyla sınırlı kalmadı. Sürekli etrafındaki büyük muhaddisler ve âlimlerle irtibat halindeydi. Muhakkiki Hilli'nin üstatlarından bazıları:

1-Şemsuddin Hasan Hilli (r.a)

2-İbni Zuhre-i Hilli (r.a)

3-Tacuddin Hasan b. Ali Derbi (r.a)

4-Şeyh Mufiduddin Muhammed b. Cehm-i Hilli (r.a)

5-Seyyid Meciddin Ali b. Hasan Arizi (r.a)

6-Şeyh Sediddin Salim b. Mahfuz (r.a)

7-Seyyid Fahhar Musevi (r.a)

8-Necibuddin Muhammed b. Cafer b. Ebu el-Baka Hibetullah b. Nema-i Hilli (r.a)[2]

MUHAKKİK HİLLİ'NİN (R.A) ÖĞRENCİLERİ

Muhakkiki Hilli (r.a), büyük fıkıh âlimlerinin önünde edeple ve saygıyla diz çöküp ilim öğrendikleri, güçlü ve başarılı bir üstat oldu. Oda üstatlarının yolunu sürdürerek öğrenci yetiştirmeye başladı. Öğrencileri yalnız ilminden yararlanmakla kalmıyor onun, İslam ahlakı ve maneviyat dolu imanından da istifade ediyorlardı. Muhakkik'in güzel ahlaki öğrencilerinin her birinin büyük ve meşhur birer âlim ve fakih olmalarını sağladı. Muhakkik Hilli'nin tanınmış öğrencilerinden birkaçı:

1-Allame Hilli (r.a), (ö.h.648-726)

2-İbni Davud-u Hilli (r.a), (ö.h.648-715)[3]

3-Abdülaziz el-Seraya Safiyuddin Hilli (r.a)

4-Seyyid Kıyasuddin Abdülkerim (r.a), (ö.h.648-693)

5-Seyyid Celaleddin Muhammed b. Ali b. Tavus (r.a)

6-Ebu Zekeriya Necibuddin Hilli (r.a), (ö.h.601-689)[4]

[1]-Revzatu'l Cennat, c.2, s.447.

[2]-Ayanu'ş-Şia, c.4, s.91.

[3]-Revzatu'l Cennat, c.5, s.33.

[4]-Hediyyetu'l Ehbab, s.71, "Şeyh Abbas Kummi."

ALLAME HİLLÎ

Seyit Ahmet Bin Tâvûs