دل‌درد معمولاً خفیف و کوتاه‌مدت است؛ اما شکم‌درد اغلب جدی‌تر بوده و می‌تواند نشانهٔ یک مشکل در ناحیه شکم و لگن باشد.

دل‌درد چیست؟

دل‌درد معمولاً یک احساس ناخوشایند خفیف در ناحیه بالای شکم است که شاید به آن معده درد نیز بگویید. این درد اغلب ناگهان ظاهر می‌شود و خودش هم برطرف می‌شود.

علت‌های رایج دل‌درد

. تجمع هوا یا بدهضمی

. ویروس ضعیف معده

. تندتند غذاخوردن یا زیاد غذاخوردن

. غذاهای تند یا خیلی چرب

. یبوست خفیف

علائم معمول

. گرفتگی یا دردی بی‌حال کننده در بالای شکم

. احساس پُری یا نفخ

. احساس راحتی بعد از دفع گاز

. عدم وجود علامتی دیگر مثل تب و خونریزی یا استفراغ شدید

راهکارهای خانگی برای دل‌درد

. بیشتر مایعات بنوشید مثل آب و چای

. خوردن غذاهایی ساده مثل موز و برنج و نان تست

. استراحت‌کردن و آرام گذاشتن بدن

. استفاده از کیسه آبگرم روی شکم

. پرهیز از غذاهای تند و چرب و اسیدی

بیشتر دل‌دردها در عرض یکی دو ساعت برطرف می‌شوند. اگر بعد از استراحت‌کردن و خوردن غذایی سبک احساس بهتری دارید پس یک دل یا ناراحتی معده خفیف داشته‌اید.

شکم‌درد چیست؟

شکم‌درد به احساس ناراحتی گفته می‌شود که در هر قسمتی بین قفسه سینه و لگن احساس می‌شود. این درد می‌تواند تندوتیز یا بی‌حال کننده، سوزش‌دار یا مثل گرفتگی و اسپاسم باشد. شکم‌درد برخلاف دل‌درد ممکن است علامتی از مشکلی در اعضای داخل شکم باشد مثل کبد، کلیه‌ها، پانکراس یا روده‌ها و یا عضوی در لگن مثل مثانه یا اعضای تناسلی.

علت‌های رایج شکم‌درد

. آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)

. سنگ کیسه صفرا یا مشکلات کیسه صفرا

. سنگ کلیه یا عفونت کلیه

. سندرم روده تحریک‌پذیر

. بیماری التهابی روده مثل کرون یا کولیت زخمی روده

. عفونت‌های مجاری ادراری

. ریفلاکس اسید یا زخم معده

. فتق

. مشکلاتی مثل کیست تخمدان یا اندومتریوز

علائم معمول شکم‌درد

. دردی شدید و مداوم

. وجود نقطهٔ درد؛ مثلاً قسمت راست و پایین شکم برای آپاندیسیت

. تب و لرز و تعریق شبانه

. تهوع و استفراغ خصوصاً با خون

. کاهش وزن بی‌دلیل

. تغییراتی در عادات دفع (اسهال و یبوست)

. دردی که شما را از خواب بیدار می‌کند

شکم‌دردی که بیشتر از یک روز طول کشیده یا شدت آن بیشتر شده باید مورد ارزیابی قرار بگیرد. پس منتظر نمانید و به پزشک مراجعه کنید.

شکم‌درد چه زمانی نگران‌کننده است؟

اینکه بدانید شکم‌درد چه زمانی جدی است می‌تواند زندگی‌تان را نجات بدهد. این علائم در شکم‌درد هشداردهنده‌اند:

. دردی شدید و ناگهانی

. دردی که فقط در یک نقطه احساس می‌شود و بدتر می‌شود

. تب بالا یا لرز

. استفراغ مداوم یا خون در استفراغ

. سیاهی مدفوع یا خون در مدفوع

. تورم یا سفتی شکم و یا حساسیت به لمس

. زردی پوست یا چشم‌ها

. مشکل در تنفس یا درد در قفسه سینه

اگر هر یک از این علائم را دارید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

تفاوت‌های دل‌درد و شکم‌درد

. دل‌درد دردی خفیف است که در قسمت معده یا بالای شکم احساس می‌شود؛ اما شکم‌درد تمام ناحیه شکم را در برمی‌گیرد.

. دل‌درد معمولاً دلیلی ساده دارد؛ مثلاً نفخ اما شکم‌درد اغلب مربوط به مشکلی در اعضای داخلی شکم است.

. دل‌دردها معمولاً خودبه‌خود یا با راهکارهای ساده خانگی خوب می‌شوند؛ اما شکم‌دردها گاهی نیاز به تست‌های پزشکی مثل سی‌تی‌اسکن و سونوگرافی دارند:

سوابق پزشکی: پزشک از شما دربارهٔ محل درد، زمان شروع درد و اینکه چه چیزی آن را بهتر یا بدتر می‌کند می‌پرسد. در مورد رژیم غذایی و سفرهای احتمالی و داروهایی که مصرف می‌کنید می‌پرسد.

معاینه پزشکی: پزشک شکمتان را معاینه می‌کند و نقاطی را فشار می‌دهد تا نواحی درد را پیدا کند. علائم حیاتی مثل دمای بدن، ضربان قلب و فشارخون را چک می‌کند.

تست‌ها و آزمایش‌ها: آزمایش خون برای بررسی از جهت عفونت یا مشکلی دیگر

آزمایش ادرار از جهت عفونت‌های کلیه یا مثانه

سونوگرافی از جهت مشکلات کبد یا کیسه صفرا

سی‌تی‌اسکن برای مشکوک بودن به آپاندیسیت یا موارد خطرناک دیگر

درمان‌های خانگی برای موارد خفیف: تجویز داروهایی مثل آنتی‌اسید یا آنتی‌بیوتیک در صورت نیاز

ارجاع به متخصص برای موارد پیچیده‌تر مثلاً جراح یا متخصص زنان

توصیه‌های ساده خانگی

چه در مورد شکم‌درد و چه در مورد دل‌درد این توصیه‌ها کمکتان می‌کنند:

. زیاد آب بنوشید

. از نوشیدنی‌های گازدار پرهیز کنید

. کم‌کم غذا بخورید و از مواد غذایی که هضم ساده‌ای دارند استفاده کنید مثل موز و برنج و تست

. سراغ غذاهای چرب و پرادویه یا سرخ شده نروید

تغییراتی در سبک زندگی

. برای تسکین گرفتگی از کیسه آبگرم استفاده کنید

. کمی پیاده‌روی کنید تا گاز دفع کنید

. تنفس عمیق یا کشش‌های ملایم انجام دهید

. خوب استراحت کنید و استرس نداشته باشید

داروهای بدون نسخه

. آنتی‌اسیدها برای تسکین سوزش معده

. قطره سایمتیکون برای کاهش نفخ

. داروی ضداسهال مثل لوپرامید برای اسهال

. مسکن‌های خفیف مثل استامینوفن (اگر زخم معده دارید از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی استفاده نکنید)