محرم فقط یک ماه عزاداری نیست؛ فرصتی ارزشمند برای کاشتن بذر معرفت در دل کودکان است. پدر و مادرها میتوانند با چیزهای کوچک و ساده مانند یک شال مشکی ساده، پرچم کوچک، یا چند جمله کوتاه درباره امام حسین علیهالسلام از این فضا برای آموزش فرزندان استفاده کنند.
پرچم مشکی یعنی چه؟
در سپاه امام حسین علیهالسلام، پرچمها نقش نظامی و علامتدهی داشتند؛ اما پس از واقعه عاشورا، پرچمهای سیاه به نشانه یادآوری امام شهید و مظلومیت او برپا شدند. رنگ سیاه، نماد اندوه و همدردی با خانواده امام حسین علیهالسلام است و وقتی کودکان درباره نصب پرچمهای سیاه در هیئتها، خانهها و خیابانها پرسدیند، میتوانید توضیح دهید که: «پرچمها نماد اینه که همه با هم جمع شدیم تا یاد کسی رو زنده نگه داریم که برای حق جنگید و شهید شد.»
چرا لباس مشکی میپوشیم؟
پوشیدن لباس مشکی نشانه همدردی و احترام است. وقتی همه لباس ساده و تیره به تن دارند، احساس میکنند عضو یک خانواده بزرگ هستند که برای یک هدف مشترک گرد هم آمدهاند: یاد شهید. میتوانید به کودک بگویید: «وقتی همه لباس مشکی میپوشیم، یعنی اینکه در این غم بزرگ همدردیم و کنار هم هستیم.»
استفاده از طبل و دهل چه معنی دارد؟
در گذشته، طبل و دهل برای خبر دادن و دعوت مردم به حرکت استفاده میشد. حالا در ایام محرم، صدای طبل و دهل مثل زنگ یادآوری است؛ اعلام آغاز مراسم و دعوت به همدلی. استفاده از آنها را برای کودک اینطور توضیح دهید: «این صدا بهمون احترام و محبت به امام حسین علیهالسلام رو یاداوری میکنه.» البته اگر در ابتدا از صدای طبل کمی ترسید، او را از مرکز صدا دور کنیدَ برایش با آرامش توضیح دهید و اجازه دهید صدا برایش عادی شود.
پرچمهای رنگی چه پیامی دارند؟
علاوه بر پرچم سیاه، در مراسم محرم پرچمهای سبز، قرمز و سفید هم دیده میشود که هرکدام پیام ویژهای دارند:
سبز: امید به آینده بهتر
سفید: صلح و خلوص نیت
قرمز: خونخواهی مظلوم
میتوانید برای کودکتان این طور توضیح دهید: «هر پرچم با خودش پیامی داره، سبز یعنی روزهای خوب باشد، سفید یعنی دلها باید صاف و روشن باشد و قرمز یعنی ما منتظر عدالتیم.»
شال عزاداری چه معنایی دارد؟
شال یا دستمال سیاه (یا قرمز) نشانه همراهی و یادآوری است. وقتی کسی شال را روی دوش میاندازد، یعنی با امام حسین علیهالسلام همراه شده و درد او را درک میکند. به کودک بگویید: «انداختن شال یعنی دلت برای امام حسین علیهالسلام تنگ شده و میخواهی یادش را در دل نگه داری.»
چرا زنجیرزنی و سینهزنی انجام میدهند؟
زنجیرزنی و سینهزنی نشانه همدردی عمیق با مظلوم و انتقال این احساس به نسلهای بعدی است.
برای کودک اینطور توضیح دهید: «ما برای امام حسین علیهالسلام فقط گریه نمیکنیم، با سینه زدن غم خودمون رو بیشتر نشون میدیم و عزاداری میکنیم.»
چند توصیه به پدر و مادرها
همه موضوعات رو ساده و تصویری توضیح بدهید؛ با داستان و مثال، کودک بهتر یاد میگیرد.
بعد از هر توضیح، ازش سؤال بپرسید تا مشارکت داشته باشد. مثلاً «دوست داری پرچم چه رنگی برات بگیرم؟
اجازه دهید با همه حواسش یاد بگیرد: صدای طبل را بشنود، پرچم را ببیند، شال را لمس کند.
آرام و تدریجی جلو بروید؛ هر روز یکی از نمادها را توضیح دهید.
رفتار خوبش را به ارزشهای کربلا وصل کنید:
راست گفتی؟ مثل امام حسین علیهالسلام
مهربون بودی؟ مثل حضرت عباس علیهالسلام
پیام شما به ما