۱. آموزش صحیح مسائل جنسی؛ پایان کنجکاوی‌های ناسالم

یکی از محورهای اصلی پیشگیری، آموزش علمی، غیرقضاوتی و مرحله‌ای مسائل جنسی به نوجوانان است. مطالعات تأکید دارند که با ارائه اطلاعات دقیق درباره بلوغ، تغییرات جنسی و تفاوت‌های طبیعی میان افراد، متناسب با شرایط سنی و بدون برانگیختن بیش از حد کنجکاوی جنسی، می‌توان از شکل‌گیری کنجکاوی‌های ناسالم و رفتارهای پرخطر جلوگیری کرد. فراهم کردن منابع آموزشی معتبر و ایجاد فضای امن برای پرسشگری از جمله راهکارهای کلیدی است. والدین باید آموزش ببینند تا متناسب با سن فرزند به پرسش‌های جنسی پاسخ مناسب ارائه دهند [۱].

۲. پیوند عاطفی والدین و نوجوان؛ سپری در برابر آسیب

تقویت رابطه عاطفی، گفت‌وگوی غیرمستقیم و حمایت روانی از نوجوانان نقش مؤثری در کاهش نیاز به جست‌وجوی جایگزین‌های عاطفی در روابط ناسالم دارد. کارشناسان تأکید می‌کنند که گفت‌وگوهای صمیمانه و بدون پیش‌داوری درباره احساسات، به نوجوان کمک می‌کند مسائل جنسی و هیجانی خود را بهتر درک و مدیریت کند. مشاهده رفتارهای مردانه از پدر و رفتارهای سالم زنانه از مادر به فهم هویت جنسی و الگویابی مناسب از پدر برای پسران منجر خواهد شد [۲].

۳. اوقات فراغت سالم؛ کلید هدایت انرژی نوجوانان

برنامه‌ریزی برای تفریحات سالم، فعالیت‌های گروهی و کلاس‌های آموزشی به عنوان ابزارهایی برای جهت‌دهی هیجانات و انرژی نوجوانان مطرح می‌شود. در کنار آن، شرکت در فضاهای اجتماعی مثبت مانند اردوها یا برنامه‌های فرهنگی، فرصت رشد شخصیتی سالم‌تری را فراهم می‌کند [۳].

۴. مهارت‌های ارتباطی و مرزبندی در روابط

بر اساس دیدگاه‌های مطرح‌شده، آموزش مهارت‌های دوستیابی و مدیریت روابط اجتماعی از دیگر راهکارهای کلیدی در پیشگیری از بروز گرایش‌های پرخطر است. داشتن یک جمع دوستانه پسرانه با روابط سالم و تفریحات کنترل‌شده، برای پسران نوجوان ضروری است [۴].

۵. نظارت، اما نه سرکوب

نظارت آگاهانه بر روابط اجتماعی و استفاده از فضای مجازی، همراه با تحکیم ارزش‌های خانوادگی و اخلاقی، می‌تواند در مدیریت رفتار نوجوانان مؤثر باشد. البته این نظارت باید به گونه‌ای باشد که منجر به فشار روانی و احساس طرد نشود. شناسایی و معرفی برنامه‌های مفید و جذاب در شبکه‌های اجتماعی برای نوجوانان نیز توصیه می‌شود [۵].

۶. نقش مشاوره تخصصی؛ از مداخله تا حمایت

در صورت مشاهده رفتارهای مشکوک یا نگرانی از گرایش‌های جنسی نوجوان، مراجعه به روانشناس یا مشاور متخصص به عنوان یک گام حمایتی توصیه شده است. فراهم کردن فضایی غیرقضاوتی و علمی برای گفتگو، به نوجوان کمک می‌کند احساس امنیت کند و مسیر رشد جنسی خود را بهتر درک کند. در ایران متخصصانی در زمینه پیشگیری و درمان همجنگسرایی در ایران فعال هستند [۶].

فهرست منابع :

[۱] Eisenberg, M. E., Sieving, R. E., Bearinger, L. H., Swain, C., & Resnick, M. D. (۲۰۰۶). Parents’ communication with adolescents about sexual behavior: A missed opportunity for prevention? JAMA Pediatrics. Link

[۲] Guilamo-Ramos, V., Jaccard, J., Dittus, P., & Bouris, A. (۲۰۰۶). Parental expertise, trustworthiness, and accessibility: Parent-adolescent communication and adolescent risk behavior. Journal of Adolescent Health. Link

[۳] Wongtongkam, N. (۲۰۱۸). Participation in structured leisure activities and adolescent sexual risk behavior. AIHD-MU Journal. Link

[۴] Grossman, J. M., & Charmaraman, L. (۲۰۰۹). Parents' perspectives on talking to teens about sex: Promoting healthy youth development. Journal of Adolescent Health. Link

[۵] Borawski, E. A., Ievers-Landis, C. E., Lovegreen, L. D., & Trapl, E. S. (۲۰۰۳). Parental monitoring, negotiated unsupervised time, and parental trust: The role of perceived parenting practices in adolescent health risk behaviors. Pediatrics. Link

[۶] Forcier, M., Haddad, E., & Brown, C. (۲۰۲۳). Talking with Youth about Sexual Orientation and Gender Identity. Pediatrics in Review. Link