خداوند در قرآن کریم میفرماید:
أَوْ کَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُّجِّیٍّ یَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ ۚ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ یَدَهُ لَمْ یَکَدْ یَرَاهَا ۗ وَمَن لَّمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِن نُّورٍ
«یا همچون ظلماتی در یک دریای عمیق و پهناور که موج آن را پوشانده، و بر فراز آن موج دیگری، و بر فراز آن ابری تاریک است؛ ظلمتهایی است یکی بر فراز دیگری، آن گونه که هر گاه دست خود را خارج کند ممکن نیست آن را ببیند! و کسی که خدا نوری برای او قرار نداده، نوری برای او نیست!» (نور:40)
این آیه به تاریکی موجود در اعماق دریاها و اقیانوسها اشاره میکند که اگر کسی در آنجا دستش را دراز کند نمیتواند آن را ببیند.
این تاریکی حدودا در عمق 200 متر و پایینتر است. در این عمق تقریباً هیچ نوری وجود ندارد (شکل 1 را ببینید). زیر عمق 1000 متری اصلاً نور وجود ندارد. [1]
انسان بدون کمک زیردریایی یا تجهیزات مخصوص فقط تا عمق چهل متری میتواند غواصی کند و بدون تجهیزات، در قسمت تاریک اقیانوسها مثل عمق 200 متری نمیتواند زنده بماند.
عبارت: «أَوْ کَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُّجِّیٍّ یَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ» بیانگر شکلگیری موجهایی در اعماق دریا و اقیانوسهاست که توسط موجهای بالاتر پوشانده شدهاند.
واضح است که موجهای دستۀ دوم، همان موجهای سطح آباند که برای ما قابل مشاهدهاند چون آیه میفرماید: بر فراز موجهای دوم، ابرها قرار گرفت. اما موجهای اول چطور؟
دانشمندان اخیراً کشف کردهاند که امواج داخلی «در فصل مشترک دو سطح آب با چگالیهای مختلف رخ میدهند.»[2] (شکل 2 را ببینید)
شکل 2: امواج داخلی در حدفاصل بین دو لایه آب با چگالیهای مختلف که یکی متراکم است (پایینتر) و دیگری چگالی کمتری دارد. (اقیانوسشناسی، گروس، ص 204.)
امواج داخلی آبهای سطوح عمیق دریاها و اقیانوسها را میپوشانند زیرا آبها در سطوح عمیقتر، تراکم بیشتری نسبت به آبهای سطوح بالاتر دارند. امواج داخلی مانند امواج سطحی عمل میکنند و میتوانند مثل امواج سطحی بشکنند . این امواج توسط چشم انسان قابل مشاهده نیست اما میتوان آنها را با مطالعه تغییرات دما یا شوری در یک مکان مشخص تشخیص داد. [3]
پینوشتها و منابع:
[1] اقیانوسها، سالمند و پرنتا، ص 27.
[2] اقیانوسشناسی، گروس، ص 205.
[3] اقیانوسشناسی، گروس، ص 205.
