در روایات متعددی از حضرات معصومین به‌ویژه امیرالمؤمنین، امام صادق و امام باقر علیهم السلام، سیمای شیعیان به تصویر کشیده شده است. روز ولادت امام محمد باقرعلیه السلام بهانۀ مبارکی است برای درنگ در دو حدیث رسیده از آن امام هُمام که در مجموع، حدود 20 نشانه از اوصاف شیعیان را برای ما ترسیم کرده‌اند.

مهری هدهدی
دوشنبه ۳ بهمن ۱۴۰۱ - ۰۰:۰۰
ویژگی‌های شیعیان واقعی از زبان امام باقر علیه‌السلام

یک. حدیث نخست خطاب به جابر بن جعفی «قال لی: یا جابرا یکتفی من ینتحل التشیع ان یقول بحبنا اهل البیت؟ فوالله ما شیعتنا الا من اتقی الله و اطاعه و ما کانوا یعرفون الا بالتواضع و التخشع و الامانه و کثره ذکر الله و الصلاه و الصوم و البر بالوالدین و التعهد للجیران من الفقراء و اهل المسکنه و الغارمین و الایتام و صدق الحدیث و تلاوه القرآن و کف الالسن عن الناس الا من خیر و کانوا امناء عشایرهم فی الاشیاء. فقلت: یا ابن رسول الله ما نعرف الیوم احدا بهذه الصفه! فقال (علیه‌السلام): یا جابر لا تذهبن بک المذاهب، حسب الرجل ان یقول احب علیا و اتولاه ثم لا یکون مع ذلک فعالا؟ فلو قال: انی احب رسول الله – فرسول الله خیر من علی – ثم لا یتبع سیرته و لا یعمل بسنته ما نفعه حبه ایاه شیئا، فاتقوا الله و اعملوا لما عند الله، لیس بین الله و بین احد قرابه، احب العباد الی الله عز و جل اتقاهم و اعملهم بطاعته، یا جابر فوالله ما یتقرب الی الله تبارک و تعالی الا بالطاعه، و ما معنا براءه من النار و لا علی الله لاحد من حجه، من کان لله مطیعا فهو لنا ولی، و من کان لله عاصیا فهو لنا عدو، لا تنال ولایتنا الا بالعمل و الورع» (1)  تقوای خدا را پیشه سازید، و به آنچه خدا فرموده عمل بنمائید. بین خدا و کسی قرابت و خویشاوندی نیست، محبوبترین بندگان در نزد خدا پرهیزکارترین آنهاست، و عامل ترین آنها به دستورات خدا. ترجمه: جابر بن جعفی، می‌گوید: حضرت امام محمد باقر (علیه‌السلام) به من فرمود: ای جابر آیا برای تشیع همین بس است که کسی ادعا کند محبت ما اهل بیت را؟ سوگند به خدا که شیعیان ما نیستند مگر افرادی که تقوای خدا پیشه گیرند و او را اطاعت کنند. شیعیان ما شناخته نمی شوند مگر به تواضع و خشوع دل، و نگاهداری امانت، و به زیاد یاد خدا کردن، و به زیاد روزه گرفتن، و نماز خواندن، و احسان به پدر و مادر نمودن، و مراعات فقرای از همسایگان را نمودن، و از حال آنها با خبر بودن، و از حال مسکینان و قرض داران و یتیمان با اطلاع بودن، و به آنها رسیدگی کردن، و در گفتار از راستی تجاوز نکردن، و تلاوت قرآن کردن و زبان را از گفتگوی با مردم مگر چیزهائی که راجع به خیر آنها است  بازداشتن، و افراد امین و مورد اعتماد اقوام خود بودن در همه چیزها. جابر گوید: عرض کردم ای فرزند رسول خدا ما امروز کسی را به این صفت که بیان می فرمائی نمی‌شناسیم. حضرت فرمود: ای جابر آراء و مذاهب فکر تو را خراب نکند و تو را در شک در نیاورد. آیا برای انسان همین قدر کافی است که بگوید: من علی را دوست دارم و ولایت امر او را قبول دارم و در عین حال عمل به دستورات او نکند؟ و اگر کسی بگوید: من رسول خدا را دوست دارم – با آنکه معلوم است که رسول خدا از علی بهتر است – در صورتی که عمل به سنت رسول خدا نکند این محبت و دوستی برای او فائده‌ ای ندارد. بنابراین تقوای خدا را پیشه سازید، و به آنچه خدا فرموده عمل بنمائید. بین خدا و کسی قرابت و خویشاوندی نیست، محبوبترین بندگان در نزد خدا پرهیزکارترین آنهاست، و عامل ترین آنها به دستورات خدا. ای جابر سوگند به خدا بنده‌ ای نمی‌‍تواند به خدا نزدیک گردد مگر به فرمانبرداری از اوامر او، و با ما چنین قدرت و اختیاری نیست که کسی را از آتش بری سازیم، و هیچ بنده‌ ای بر خدا نمی تواند حجتی اقامه کند. کسی که مطیع خدا باشد او دوست ماست، و کسی که گناه کند او دشمن ماست، و کسی را قدرتی نیست که به ولایت ما برسد مگر به عمل صالح و اجتناب از افعال ناپسند. دو. حدیث دوم، خطاب به میسر بن عبدالعزیز (2) یَا مُیَسِّرُ أَلاَ اُخْبِرُکَ بِشِیعَتِنَا؟ قُلْتُ: بَلی جُعِلْتُ فِداکَ قَالَ: إِنَّهُمْ حُصُونٌ حَصِینَةٌ و صُدُورٌ أمِیْنَةٌ وَ أَحْلاَمٌ وَزِیْنَةٌ لَیْسُوا بالمَذِیعِ البَذِرِ وَلاَ بِالجُفَاتِ المُرَاعِیْنَ رُهْبَانٌ بِالْلَیلِ اُسُدٌ بِالْنَهارِ (3) ترجمه: ای میسّر، آیا شیعیانمان را به تو معرّفی کنم؟ میسّر گفت: فدایت شوم بفرمایید. حضرت فرمودند: آنها دژهای محکم و سینه‌های امانتدار و صاحبان عقل‌های وزین و متین هستند، شایعه پراکنی نمی‌کنند و اَسرار را فاش نمی‌کنند و آدمی خشک و خشن و ریاکار هم نیستند، راهبان شب و شب زنده داران و شیران روزند. پی‌نوشت‌ها: 1. کلینی، محمد بن یعقوب،  الکافی، ج۲، ص۷۴ 2. میّسِر از صحابۀ مشهور و برجستۀ امام باقر علیه السلام است. حضرت، او را در جمله‎ای اینگونه توصیف می‌کنند: ای میسّر چند بار مرگ تو فرارسیده و خداوند اجل تو را به تأخیر انداخت، برای این که صله رحم بجا آوردی و مشکلات آنان را حل کردی (به نقل از: مشکات هدایت، مسعود مکارم و محمدرضا حامدی) 3. بحار الأنوار، ج 65، ص 180.

برچسب‌ها

پربازدیدها

پربحث‌ها