جابر بن عبدالله انصاری، از یاران وفادار پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بود و سعادت دیدار پنج امام بزرگوار، از امیرالمؤمنین تا امام باقر علیهم‌السلام را داشت. او در حوزه فقه و تفسیر دانش بسیار بالایی داشت و کلاس‌های آموزشی برگزار می‌کرد. علاوه بر این، راوی تعداد زیادی از احادیث نیز به‌شمار می‌رفت و به دلیل ویژگی‌های برجسته‌اش، مورد اعتماد اهل‌بیت علیهم‌السلام بود.

حضور در بیعت رضوان
جابر بن عبدالله انصاری در سن شانزده سالگی مسلمان شد و در جریان عقبه دوم که کودکی بیش نبود، همراه پدر با هفتاد نفر از مسلمانان با پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بیعت کرد و در بیعت رضوان (شجره) شرکت داشت. (المعجم الکبیر، ج ۲، ص ۱۸۰)

نسخه‌برداری از حدیث لوح
حضرت زهرا علیهاالسلام لوح سبزرنگی را که خداوند به رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله داده بود، به جابر نشان داد تا ببیند. در این لوح، نام همه ائمه اطهار تا امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ثبت شده بود. جابر از روی آن لوح نسخه‌برداری کرد و نزد خود نگاه داشت. (الکافی، ج ۱، ص ۵۲۷)

ازدواج برای مصلحت خانواده

جابر پس از شهادت پدرش، سرپرستی ۹ خواهر خود را به عهده گرفت و برای اینکه همسرش نقش مادر را ایفا کند، با زن بیوه‌ای به نام سُهَیْمه ازدواج کرد تا از خواهرانش بهتر سرپرستی کند. جابر مشکلات مالی بسیاری داشت و باید قرض‌های پدرش را پرداخت می‌کرد. زمانی که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله از غزوه ذات‌الرقاع بازمی‌گشت، آبرومندانه مشکل مالی او را برطرف کرد و برایش استغفار نمود. (ابن‌کثیر، ج ۴، ص ۹۹)

مبارزه با معاویه
جابر بن عبدالله در چهل سال حکومت معاویه، که نقل و نشر فضائل امیرالمؤمنین علیه‌السلام به قیمت جان تمام می‌شد، با عمامه سیاه و عصا در کوچه‌های مدینه و مجالس می‌گشت و می‌گفت: «علی علیه‌السلام برترین بشر است، هر کس نپذیرد، کافر است.» (من‌لایحضره‌الفقیه، ج ۳، ص ۴۹۳)

وصیت خاص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به جابر
از ویژگی‌های جابر، وصیت پرراز و رمز رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به اوست که بیانگر مقام بالای اوست. پیامبر به جابر فرمود: «تو عمر طولانی می‌کنی تا فرزندی از من را که از نسل حسین علیه‌السلام است و نامش محمد است، ببینی. او علم دین را می‌شکافد و تشریح می‌کند. وقتی او را ملاقات کردی، سلام مرا به او برسان.» (کشف‌الغمّه، ج ۲، ص ۳۲۸)

عضو شرطه‌الخمیس
«شُرْطَةُ الخَمیس» گروهی از یاران همیشه مسلح امیرالمؤمنین علیه‌السلام بودند و حدود ۴۰ هزار نفر جمعیت داشتند. آن‌ها علاوه بر حضور در جنگ، وظایف مهمی در زمان صلح همچون اجرای حدود الهی، حفظ امنیت شهر کوفه، حفاظت از جان امام و جمع‌آوری نیرو برای دفاع را بر عهده داشتند. جابر یکی از اعضای این نیروی ویژه بود که مسئولیت حفاظت جان امام و امنیت شهر را بر عهده داشت. (معجم رجال‌الحدیث، ج ۶، ص ۳۴۴)

اولین زائر امام حسین علیه‌السلام
در هنگام واقعه کربلا، جابر پیرمردی سالخورده و نابینا بود که در مدینه اقامت داشت. پس از شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام، تا چهل روز هیچ‌کس اجازه نداشت به زیارت قبر مطهر امام برود. جابر نخستین کسی بود که با آب فرات غسل کرد و به زیارت امام رفت و راه زیارت را باز کرد. از آن پس، مردم به زیارت امام حسین علیه‌السلام می‌رفتند. (مصباح المتهجد، ص ۷۸۷)

 عضویت جابر در دوازده نقیب انصار
جابر بن عبدالله انصاری جزو ۱۲ نفر از نُقَبای انصار بود که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله از میان ۷۵ نفر از سران اوس و خزرج، آنان را به‌عنوان قائم‌مقام انتخاب کرد تا مسئولیت هدایت و نظارت بر قوم خود را در مدینه بر عهده گیرند. (طبری، ج ۳، ص ۹۵۳)