بله، تازه پدران نیز میتوانند پس از آوردن نوزاد به خانه دچار تغییرات خلقی شوند. معمولاً «افسردگی پس از زایمان» و تغییرات خلقی را مرتبط با زنان میدانیم؛ اما ممکن است ندانید که پدران جدید هم در معرض این خطر هستند.
پدر شدن میتواند زمان شادی و هیجان و شروع خاطرات جدید باشد. اما برای برخی مردان همیشه اینطور نیست. چه میشود اگر در این زمان احساس ترس، غم یا سردرگمی به سراغتان بیاید؟ اگر ارتباط برقرار کردن با نوزاد برایتان دشوار باشد یا از وقت گذراندن با شریک زندگی و فرزند جدیدتان احساس نگرانی یا اجتناب کنید چه؟
طبق گفته دکتر آدام بورلند، روانشناس، افسردگی پس از زایمان مردانه یا افسردگی پس از زایمان پدری، بسیار رایج است؛ تحقیقات منتشر شده در مجله انجمن پزشکی آمریکا نشان میدهد که حدود ۱۰ درصد پدران قبل یا بلافاصله پس از تولد فرزندشان دچار افسردگی میشوند.
بنابراین اگر شما یک پدر جدید هستید و این تغییر بزرگ زندگی شما را تحت فشار گذاشته، بدانید که تنها نیستید. علاوه بر ۸ تا ۱۰ درصدی که در مطالعات به آن اشاره شده احتمالاً تعداد بیشتری نیز هستند که در سکوت رنج میکشند اما تشخیص داده نشدهاند. علائم افسردگی پس از زایمان در پدران میتواند از ترس و غم تا تحریکپذیری و خستگی متغیر باشد.
متأسفانه به دلیل شرم و برچسبهای منفی که معمولاً به افسردگی پس از زایمان مردانه زده میشود، بسیاری از مردان به دنبال درمان نمیروند. در واقع، آمار بسیار ناراحتکننده این است که ۸۰ درصد از مردانی که رنج میبرند، درمان لازم را دریافت نمیکنند. این آمار تلخ احتمالاً به دلیل همین انگ و اطلاعات نادرست درباره افسردگی پس از زایمان در پدران است.
علائم افسردگی پس از زایمان در مردان
مردان مبتلا به افسردگی پس از زایمان (یا افسردگی به طور کلی) ممکن است بیشتر به نظر برسند که عصبانی، تحریکپذیر یا پرخاشگر هستند. این موضوع ممکن است تعجبآور باشد، چون معمولاً افسردگی را با احساس غم و گریه میشناسیم.
دکتر بورلند اشاره میکند که مردان افسرده ممکن است به اشتباه به عنوان عصبانی، تحریکپذیر یا «اخمو» شناخته شوند. در واقع خیلیها انتظار دارند افسردگی به شکل غم و اندوه ظاهر شود و اگرچه ممکن است اینگونه باشد، اما همیشه اینطور نیست.
مانند مادران جدید، علائم افسردگی پس از زایمان در پدران نیز میتواند شدتهای مختلفی داشته باشد و شکلهای متفاوتی به خود بگیرد. در زیر نمونههای رایج آورده شده است:
افزایش خشم، ناامیدی و تحریکپذیری
احساس ناامیدی، دلسردی یا بدبینی
بیعلاقگی به کار، سرگرمیها یا ارتباطات اجتماعی
کارکردن طولانیمدت و صرف وقت کمتر در خانه و بیشتر در محل کار
بروز ناگهانی یا جدید ترس و اضطراب
تغییرات ناگهانی فیزیکی (مثل کاهش یا افزایش وزن)
دوری یا کنارهگیری از دوستان و خانواده (شامل شریک زندگی و فرزندان)
احساس غم، ناامیدی یا تحت فشاربودن
داشتن انرژی کم، خستگی یا مشکل در تمرکز
افکار فرار از وضعیت، شامل افکار خودکشی
اگر افکار آسیب رساندن به خود یا دیگران دارید، فوراً به دنبال کمک باشید.
چرا مردان میتوانند افسردگی پس از زایمان را تجربه کنند؟
علت افسردگی پس از زایمان در مردان تا حدی بیولوژیکی و تا حدی به دلیل تغییرات در دینامیک رابطه پس از تولد فرزند است.
بیایید چند نکته را روشن کنیم: افسردگی پس از زایمان پدری به این معنی نیست که شما فرزندتان، شریک زندگیتان یا زندگی جدیدی که ساختهاید را دوست ندارید.
این افسردگی مربوط به واکنش بدن و ذهن شما به چند ماه اول زندگی با نوزاد است. آن روزهای ابتدایی میتواند پر از هرج و مرج، بیثباتی و استرس باشد و همین موضوع میتواند باعث شروع یک دوره افسردگی شود.
دکتر بورلند میگوید: «وقتی پدر میشوید، زندگیتان یکدفعه تغییر میکند. حتی وفادارترین والدین هم ممکن است افسردگی پس از زایمان را تجربه کنند. این مسئله هیچ ربطی به کیفیت شما به عنوان والد یا انسان ندارد. به این معنی نیست که شما «پدر بدی» هستید و نه اینکه این حس برای همیشه باقی میماند.»
ورود نوزاد میتواند تغییراتی در هورمونهای مردانه ایجاد کند. شواهد نشان میدهد که سطح تستوسترون بعد از تولد کاهش مییابد. پژوهشگران معتقدند این تغییر ممکن است به صورت تکاملی باشد تا به پدران کمک کند تا بهتر با نوزادانشان ارتباط برقرار کرده و از آنها مراقبت کنند. اما کاهش تستوسترون میتواند علائمی مشابه افسردگی داشته باشد.
او اضافه میکند: «ما خیلی چیزها درباره تغییرات هورمونی زنان در دوران بارداری و پس از آن میدانیم، اما مردان هم پس از تولد کودک دچار تغییراتی در سطح هورمونهایشان میشوند.»
و این موضوع فقط به هورمونها محدود نمیشود.
آوردن نوزاد به خانه میتواند همه چیز را تغییر دهد و این تغییرات ممکن است به سلامت روان شما آسیب بزند و باعث افزایش اضطراب، استرس و بله، افسردگی پس از زایمان مردانه شود.
این نوع افسردگی میتواند به دلایل مختلفی بروز کند، از جمله:
اغلب به مردان آموزش داده میشود که درخواست حمایت برای سلامت روان نشانه ضعف است، اما اینطور نیست. اگر با افسردگی پس از زایمان مردانه زندگی میکنید، بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که برای مراقبت بهتر از خود و خانوادهتان کمک بخواهیدسابقه افسردگی
مشکلات زناشویی
استرس مالی
افسردگی مادر
بارداری ناخواسته
خستگی شدید
نبود کمک و حمایت
و احساس فشار زیاد و مسئولیتپذیری بیش از حد
افسردگی پس از زایمان میتواند مراقبت از خود و خانواده را دشوار کند.
به این عوامل توجه کنید:
احساس کنار گذاشته شدن: مادران معمولاً سریعتر با نوزاد ارتباط برقرار میکنند. پدران ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند که کاملاً طبیعی است، اما میتواند باعث شود احساس سردرگمی و عدم اطمینان نسبت به نقش جدیدتان پیدا کنید.
فشار تامین مالی: به عنوان یک فردی که تازه پدر شده، ممکن است فشار زیادی برای تامین مالی خانواده احساس کنید. این میتواند استرس مالی و شغلی را افزایش دهد.
احساس گناه: انتظار فرهنگی این است که تازه پدران باید خیلی خوشحال باشند. اگر هنوز این حس را ندارید، مشکلی نیست، اما ممکن است احساس گناه یا اینکه «اشتباه میکنید» به شما دست دهد.
کمبود خواب: جای تعجب ندارد که بیشتر تازه والدین خواب کافی ندارند و کمخوابی میتواند به شدت روی سلامت روان تاثیر منفی بگذارد.
سابقه پزشکی: مردانی که سابقه افسردگی دارند یا پدرانی که شریک زندگیشان نیز دچار علائم افسردگی پس از زایمان است، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
مدیریت افسردگی پس از زایمان در مردان
افسردگی پس از زایمان در مردان واقعی است، اما میتوانید با دارو، درمان و مراقبت از خود احساس بهتری داشته باشید.
باز هم تاکید میشود، اگر افکار آسیب رساندن به خود یا دیگران دارید، فوراً درمان بگیرید. اگر علائم شما شدید نیست، تماس با یک ارائهدهنده خدمات درمانی، مانند پزشک عمومی یا متخصص سلامت روان، میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
دکتر بورلند میگوید: «اغلب به مردان آموزش داده میشود که درخواست حمایت برای سلامت روان نشانه ضعف است، اما اینطور نیست. اگر با افسردگی پس از زایمان مردانه زندگی میکنید، بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که برای مراقبت بهتر از خود و خانوادهتان کمک بخواهید.»
برای حفظ روحیه مثبت در روزهای پرچالش پدری، دکتر بورلند توصیه میکند که روی اصول مراقبت از خود تمرکز کنید (تا جایی که با وجود نوزاد ممکن است) :
خوب غذا خوردن
ورزش کردن
استراحت (میدانیم که این کار آسان نیست، اما اگر فرصتی برای چرت زدن پیدا کردید، میتواند تأثیر زیادی روی احساستان داشته باشد)
اجتناب از مصرف الکل، قمار و رفتارهای پرخطر
صحبت درباره احساساتتان؛ چه با شریک زندگی، والدین، خواهر و برادر، دوست یا هر کسی که بدون قضاوت گوش دهد
سازگاری با نوزاد جدید زمان میبرد. طبیعی است که حال و هوای شما در این فرایند ناپایدار باشد. اما اگر علائم بیش از دو تا سه هفته ادامه داشت، در درخواست کمک تردید نکنید.
دکتر بورلند تاکید میکند: «هیچ شرم یا خجالتی در افسردگی پس از زایمان مردانه وجود ندارد. پدری یک کار بزرگ و طولانیمدت است که حقوقی ندارد و شما شایسته حمایت هستید. درخواست کمک به معنی ناتوانی نیست؛ یعنی شما دارید کاری را انجام میدهید که لازم است تا بهترین مرد و بهترین پدر باشید.»
پیام شما به ما