از «قهوه دالگونا» دوران قرنطینه تا «رولآپِ لواشک با بستنی» و «باتر بُرد»، این روزها شبکههای اجتماعی، بهویژه اینستاگرام و تیکتاک، پر شده از غذاهایی که بیش از آنکه برای خوردن باشند، برای دیدهشدن ساخته میشوند. اما پشت این موجها چه کسانی هستند؟ چه تعداد ویو گرفتهاند؟ و آیا ارزش غذایی هم دارند یا فقط یک نمایش پرزرقوبرقاند؟
دنیای شبکههای اجتماعی در سالهای اخیر نشان داده است که غذا تنها برای خوردن نیست؛ میتواند ابزاری برای سرگرمی، جذب مخاطب و حتی کسب درآمد باشد. ترندهای غذایی اینستاگرامی دقیقاً همین نقش را ایفا میکنند؛ آنها با رنگ، صدا و تصویر به چشم میآیند و کاربران را میخکوب میکنند.
چه غذاهایی ترند شدند؟
از میان ترندهای پرطرفدار میتوان به «Cloud Bread» یا همان نان ابری با رنگهای فانتزی، «Dalgona Coffee» که در روزهای قرنطینه همهگیر شد، «Butter Board» یا تختهٔ کره با تاپینگهای متنوع، «Baked Feta Pasta» که سرخط جستوجوها را فتح کرد، و «Smash-Burger Taco» اشاره کرد. در کنار اینها، دسرهای بامزهای مثل «پانکیکسریال» یا «بستنی با رولآپِ میوهای» با میلیونها ویو همراه شدند.
نان ابری در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به بازدیدهای میلیاردی رسید. دالگونا کافی در اوایل کرونا با ویدئوهای دستزدهٔ قهوه همهگیر شد. باتربُرد در سال ۲۰۲۲ بهسرعت در میان فودبلاگرها فراگیر شد. پاستای فتا نخست در فنلاند معرفی شد و موج آن در تیکتاک به حدی رسید که فروش فتا جهش پیدا کرد. اسمشبرگرتاکو نیز در سال ۲۰۲۳ محبوبیت زیادی یافت. ترکیب «Fruit Roll-Up + Ice Cream» هم علاوه بر ویوهای چندصد میلیونی، چنان وایرال شد که حتی برند تولیدکنندهٔ رولآپ مجبور شد دربارهٔ نخوردنِ لفاف پلاستیکی هشدار بدهد.
ویوهای میلیاردی
ویدئوهای نانِ ابری میلیاردها بازدید گرفتند و هشتگهای مربوط به آن در تیکتاک رکورد زدند. پاستای فتا دهها میلیون بازدید داشت و موج بزرگی در کشورهای مختلف ایجاد کرد. «Fruit Roll-Up + Ice Cream» نیز آنقدر فراگیر شد که به رشد فروش محصول در برخی بازارها منجر شد.
ارزش غذایی یا شوآف؟
بسیاری از این غذاها بیش از آنکه به فکر سلامت باشند، به دنبال جذابیت بصریاند. غذاهایی مثل «باتربُرد» یا «دسرهای رنگی» معمولاً چربی اشباع و شکر بالایی دارند که با توصیههای تغذیهای همخوان نیست. در مقابل، ترندهایی مثل «بستنی با کاتجچیز» یا «پاستای فتا» اگر با تغییرات کوچک مثل کاهش نمک، استفاده از سبزیجات بیشتر یا انتخاب نان و پاستای سبوسدار تهیه شوند، میتوانند در یک رژیم متعادل جایگاهی داشته باشند.
به طور کلی، سازمان جهانی بهداشت توصیه میکند مصرف چربیهای اشباع کمتر از ۱۰ درصد انرژی روزانه و مصرف قندهای آزاد نیز کمتر از ۱۰ درصد (و بهتر، ۵ درصد) باشد.
چرا ما درگیر ترند میشویم؟
مطالعات روانشناسی و رسانه نشان میدهد ترندهای غذایی چند دلیل مهم دارند:
احساس تعلق به جمع: وقتی میبینیم همه یک نوشیدنی یا غذا را امتحان کردهاند، ما هم برای عقبنماندن وارد ماجرا میشویم.
لذت دیداری و شنیداری: رنگهای تند و صدای «کِرِنچ» یا «جویدن» بهطور مستقیم مراکز پاداش مغز را تحریک میکنند. پدیدههایی مانند ASMR یا پژوهشهای «Sonic Seasoning» نشان دادهاند که حتی صداها میتوانند ادراک تازگی و لذت غذا را تغییر دهند.
فرار از روزمرگی: تجربهٔ غذاهای عجیب، بهخصوص در دوران قرنطینه یا فشارهای روزانه، احساس تنوع و هیجان ایجاد میکند.
نمایش در شبکه اجتماعی: الگوریتمهای اینستاگرام و تیکتاک محتوایی را تقویت میکنند که کاربر را تا آخر ویدئو نگه دارد. این باعث میشود هر غذای دیدنی و شنیدنی، حتی از یک حساب کاربری کوچک، بهسرعت وایرال شود.
در ایران چه چیزهایی محبوب شدند؟
ایرانیها هم در این موج جا نماندهاند. از «دالگونا کافی» در روزهای کرونا گرفته تا «پاستای فتا» و «پانکیکسریال»، همه در صفحات فارسی دیده شدند. یکی از بومیسازیهای جالب هم ترکیب لواشک ایرانی با بستنی بود که نسخهٔ بومی ترند جهانی Fruit Roll-Up محسوب میشود و ویدئوهای آن میلیونها بازدید گرفت.
ترندهای غذایی شبکههای اجتماعی بیش از آنکه «وعدههای روزانه» باشند، یک «تجربهٔ تصویری و شنیداری» هستند. آنها با رنگ و صدا مخاطب را جذب میکنند، اما اگر قرار باشد جایگزین سفرههای واقعی شوند، خطر چاقی، افزایش مصرف شکر و چربی اشباع و فاصله گرفتن از تغذیه سالم را در پی خواهند داشت. در نهایت، این ما هستیم که باید انتخاب کنیم: غذا برای سیرشدن یا برای دیدهشدن؟
البته میتوان با نسخههای سبکتر، هم جذابیت و هم سلامت را در کنار هم داشت؛ مثلاً در باتربُرد بهجای کره خالص از مخلوط ماست یونانی و سبزیجات معطر استفاده کرد یا در پاستای فتا، سهم سبزیجات را بیشتر و نمک پنیر را کمتر در نظر گرفت.
پیام شما به ما