روانشناسان معتقدند لمس و تماس بدنی نهتنها روابط عاشقانه را گرمتر میکند، بلکه یکی از قویترین سپرهای روانی در برابر استرس و احساس ناامنی است.
وقتی دو دست در هم قفل میشوند یا سری روی شانهٔ همسر آرام میگیرد، اتفاقی ساده اما عمیق رخ میدهد: مغز هورمون «اکسیتوسین» یا همان هورمون عشق را ترشح میکند، ضربان قلب کاهش مییابد و بدن وارد حالتی میشود که متخصصان آن را «پاسخ آرامسازی» مینامند.
مطالعات علمی نیز این موضوع را تأیید کردهاند. پژوهش دانشگاه کارولینای شمالی نشان میدهد زنانی که پیش از یک موقعیت استرسزا، حتی چند دقیقه در آغوش همسرشان قرار میگیرند، کاهش چشمگیر فشار خون و سطح هورمون کورتیزول را تجربه میکنند. همچنین تحقیق دیگری در دانشگاه ویسکانسین ثابت کرده که گرفتن دست شریک زندگی میتواند فعالیت بخشهایی از مغز مرتبط با اضطراب را کاهش دهد.
تماس بدنی؛ سپر امنیت روانی
دکتر سوزان جانسون، بنیانگذار «درمان متمرکز بر هیجان» (EFT)، میگوید:
«لمس کردن، یک پیام غیرکلامی قدرتمند است که به همسرتان نشان میدهد: در این رابطه امن هستی و تنها نیستی.»
به باور او، تماس بدنی راهی برای «تنظیم هیجانی مشترک» است؛ یعنی دو نفر از طریق لمس، سیستم عصبی یکدیگر را آرام میکنند.
جان گاتمن، پژوهشگر برجسته روابط زوجین، نیز لمسهای روزمره را «سرمایهگذاری کوچک با بازدهی بزرگ» توصیف میکند:
«زوجهایی که تماس بدنی مثبت و مداوم دارند، در بحرانها تابآوری بیشتری از خود نشان میدهند.»
همچنین دکتر مت هرتنشتاین، استاد روانشناسی کالج دپاو، در تحقیقات خود ثابت کرده است که انسانها میتوانند احساسات پیچیدهای مانند همدردی، عشق، شکرگزاری و حتی بخشش را تنها از طریق لمس منتقل کنند.
پژوهشها چه میگویند؟
-
افزایش هورمون عشق: مطالعهای در مجله Psychosomatic Medicine نشان داد تنها ۲۰ ثانیه بغل کردن سطح اکسیتوسین را به شکل قابل توجهی افزایش میدهد.
-
کاهش استرس: پژوهش دانشگاه زوریخ ثابت کرد لمس بدن توسط شریک زندگی پاسخهای فیزیولوژیک به استرس را بهشدت کاهش میدهد.
-
رضایت زناشویی بیشتر: مرور ۴۵ مطالعه توسط مؤسسه گاتمن نشان داد زوجهایی که تماس بدنی بیشتری دارند، رضایت و کیفیت زندگی بالاتری را تجربه میکنند.
-
سلامت جسمی بهتر: مطالعات دانشگاه هاروارد نشان میدهد تماس بدنی مداوم میتواند فشار خون را پایین بیاورد، سیستم ایمنی را تقویت کند و حتی کیفیت خواب را افزایش دهد.
چرا لمس اینقدر اثرگذار است؟
۱. ارتباط غیرکلامی سریع: لمس پیامهایی منتقل میکند که با کلمات دشوار است.
۲. فعالسازی مراکز لذت مغز: لمس، سیستم پاداش مغز را فعال و احساس لذت ایجاد میکند.
۳. همتنظیمی هیجانی: لمس همدلانه میتواند اضطراب را کاهش دهد و ضربان قلب را متعادل کند.
نکات کاربردی برای زوجها
-
روتین لمسی بسازید: سلام و خداحافظی با یک بغل کوتاه یا گرفتن دست پیش از خواب.
-
گرفتن دست در لحظات سخت: پیش از شروع یک گفتوگوی جدی، گرفتن دست یا لمس شانه میتواند تنش را کم کند.
-
به مرزها احترام بگذارید: نیاز به لمس در افراد متفاوت است؛ گفتوگو کنید و تعادل پیدا کنید.
-
از لمسهای کوچک آغاز کنید: حتی لمس کوتاه بازو یا دست میتواند حس امنیت ایجاد کند.
جمعبندی
تماس بدنی، سادهترین و در دسترسترین راه برای ساختن امنیت روانی و آرامش در رابطه است. پشت این رفتار کوچک، زنجیرهای از واکنشهای هورمونی، عصبی و روانی نهفته که علم امروز نیز آن را تأیید میکند. شاید وقت آن رسیده به جای فرستادن نشانههای مجازی، بیشتر یکدیگر را در آغوش بگیریم و عشق را با زبان بیصدای لمس بیان کنیم.
پیام شما به ما