۱. آرامش ظاهری خود را حفظ کن.
پدر منبع ثبات روانی در فضای ناامن است. وقتی او آرام بماند، کودک احساس امنیت نسبی میکند. هنگام شنیدن صدای انفجار یا آژیر خطر، بدون فریاد، با چهرهای کنترلشده و صدای آرام با کودک صحبت کن. صدای بمب میآید، کودک میترسد. درحالیکه او را در آغوش میگیری بگو: «ما الان در جای امنی هستیم. من مراقب تو هستم.»
۲. برنامه روزانه منظم و قابل پیشبینی تنظیم کن
هرجومرج محیطی را با ثبات رفتاری در خانه جبران کن. حتی در خانه یا گوشه امن، زمان مشخص برای غذا، خواب، و سرگرمی تعیین کن. در خانه یا محل امن هر شب ساعت ۸ چراغ را کم میکنی، پتوی کودک را میکشی و برایش قصه میگویی؛ حتی اگر صدای موشک میآید.
۳. با فرزندت گفتوگوی آزادانه داشته باش و با دقت گوش بده.
ترسهای سرکوبشده، اضطراب را چند برابر میکند. بگذار کودک در مورد آنچه دیده یا شنیده حرف بزند، حتی اگر ناراحتکننده است. کودک میپرسد چرا خانه بغلی خراب شد. پاسخ بده: «بله دیدی که آسیب دید، میخوای راجع بهش بیشتر حرف بزنیم؟ چه حسی داشتی؟»
۴. فرزندت را در شناسایی و بیان احساساتش راهنمایی کن.
درک احساسات، اولین گام کاهش ترس و اضطراب است. احساسات کودک را نامگذاری کن و تشویقش کن با کلمات، نقاشی یا بازی بیانش کند. بگو «میخوای با نقاشی بهم نشون بدی امروز از چی ترسیدی؟» یا «به نظرت اسم این حسی که الان داری چیه؟»
۵. اعتماد به نفس فرزندت را با واگذاری کارهای ساده تقویت کن.
احساس مفید بودن، ترس را کاهش میدهد و حس کنترل به کودک میدهد. از کودک کمک بگیر تا کارهای سادهای در خانه انجام دهد. به او بگو «میتونی بطریهای آب رو کنار بقیه بذاری؟ خیلی خوبه که کمک میکنی همه آماده باشن.»
۶. با صرف وقت با کیفیت، دلبستگی ایمن ایجاد کن.
ارتباط عاطفی پدر و کودک پناهگاه روانی اوست. با هم بازی ساده، قصهگویی، یا در آغوش گرفتن، پیوند عاطفی را تقویت کند. در فضای کوچک پناهگاه، دست کودک را بگیر و با او بازی «صدا رو حدس بزن» انجام بده تا ذهنش از انفجارها منحرف شود.
۷. رفتار آرام را الگو قرار بده و با نقشآفرینی، مدیریت احساسات را آموزش بده.
کودک از نحوه واکنش پدر به ترس، الگوبرداری میکند. از بازی نقش برای یادگیری واکنشهای سالم به اضطراب استفاده کن. نمایش ساده اجرا کن که در آن عروسک میترسد و پدر عروسک با او نفس عمیق میکشد تا آرام شود.
۸. فرزندت را در فعالیتهای حل مسئله درگیر کن.
مشارکت در تصمیمگیری کوچک، کودک را قویتر میسازد. او را شریک کن در جمعآوری وسایل، انتخاب غذا یا چیدن وسایل در کیسه اضطراری. بپرس «به نظرت چراغ قوه رو کجای چادر بذاریم که راحتتر پیداش کنیم؟»
۹. با تعریف داستانهای الهامبخش، تابآوری را در کودک تقویت کن.
داستانها مدل ذهنی مقابله را برای کودک میسازند. از خاطرات یا قصههایی بگو که شخصیتها با شجاعت از بحران عبور میکنند. تعریف کن وقتی همسن او بودی از جنگ فرار کردی ولی با خانوادهات سالم ماندی چون با هم بودید و به هم اعتماد داشتید.
۱۰. در صورت مشاهده علائم شدید ناراحتی، به متخصص مراجعه کن.
آسیبهای روانی در صورت بیتوجهی مزمن میشوند. اگر کودک مدام کابوس میبیند، ادرار شبانه دارد یا بیکلام شده، از روانشناس یا تماس تلفنی اضطراری کمک بگیر. اگر فرزندت سه روز است حرف نمیزند یا پرخاشگر شده، در اولین فرصت از پزشک داوطلب یا گروه سلامت روان کمک بگیر.
پیام شما به ما