طلاق گرفتن در سال‌های اخیر در ایران و جهان روند افزایشی داشته است. مطالعات نشان می‌دهد که اغلب افراد پس از طلاق آسیب می‌بینند. بنابراین، پیشگیری از طلاق یا شکست عاطفی برای هر فردی، مانند پیشگیری از بیمار شدن، ضروری است. همچنین، مطالعات نشان می‌دهد که مردان پس از طلاق بیشتر از نظر مالی، روانی و جنسی آسیب می‌بینند [۱].

در این گزارش، عوامل طلاق به دو دسته کلی تقسیم شده‌اند:

علت‌های رفتاری: رفتار یا اقدامی که از طرف زوجین ممکن است رخ دهد و منجر به طلاق شود. حتی اگر تمام محیط مساعد باشد، باز هم ممکن است این رفتارها باعث طلاق شوند.

علت‌های زمینه‌ای: شرایط محیطی و ساختاری که رفتارها و اقدامات ناخوشایند زوجین را تشویق و تسهیل می‌کند یا هزینه رفتارهای درست را بالا می‌برد.

۱. عوامل رفتاری مؤثر بر افزایش طلاق

۱. ۱. رفتارهای نامناسب اخلاقی

مطالعات نشان می‌دهد که مهم‌ترین رفتارهایی که خیانت را پیش‌بینی می‌کنند، شامل موارد زیر است: دروغگویی، حسادت، خیانت، بی‌ادبی، نبود حیا، عدم مسئولیت‌پذیری و خشونت. به‌ویژه خیانت، که در برخی آمارها عامل پایان ۳۴ درصد ازدواج‌ها ذکر شده است [۲]. هرچه شش ویژگی صداقت، وفاداری، انصاف، قدردانی، احترام و بخشنده بودن در طرفین بیشتر باشد، زندگی با کیفیت‌تر و پایدارتر خواهد بود. سعی کنید همسری انتخاب کنید که بیشترین مقدار ممکن از این شش ویژگی را داشته باشد.

۱. ۲. ضعف در مهارت و سواد جنسی

قبل از ازدواج، زوجین باید بدانند که چه نوع جذابیت جنسی مدنظرشان است، اختلال‌های جنسی را چگونه درمان کنند و چه زمانی به پزشک متخصص مراجعه کنند. همچنین، باید بدانند که چگونه رابطه جنسی خود را با کیفیت‌تر انجام دهند و زمینه عاطفی و محیطی مناسب برای رابطه جنسی را فراهم کنند. اصولاً این سواد جنسی برای مردان ضروری‌تر است، زیرا زنان دوست دارند رابطه جنسی توسط مرد مدیریت شود. افزایش مصرف محتوای پورن باعث کاهش رضایت جنسی واقعی و ایجاد انتظارات فانتزی از شریک جنسی می‌شود. علاوه بر این، پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی در زمان تجرد نیز نیازمند رعایت اصول اخلاقی و بهداشتی است که جزئی از سواد جنسی محسوب می‌شود [۳].

۱. ۳. ضعف سواد و مهارت عاطفی

فقدان مهارت‌های عاطفی، از جمله مدیریت احساسات، گفتگو، حل تعارض، تصمیم‌گیری و گوش دادن فعال، ریشه بسیاری از طلاق‌هاست. همچنین، خنثی‌سازی بازی‌های روانی همسر و پیشگیری و درمان مشکلات روانی مؤثر بر روابط عاطفی، برای پایداری و کیفیت بیشتر ازدواج ضروری است. عدم هماهنگی در دیدگاه‌های جنسیتی (سنتی یا مدرن) نیز باعث تشدید اختلافات می‌شود. تقسیم کار عادلانه در خانه و فضای خانه نیز بخشی از مهارت‌های لازم برای ایجاد رفتار عاطفی مناسب در خانه است [۴].

۱. ۴. ضعف سواد و مهارت ارتباطی

این مهارت‌ها در ایجاد تعامل مثبت با همسر و خانواده همسر نقش کلیدی دارند. مردانی که مهارت‌های ارتباطی و تعاملی بالاتری در اجتماع دارند، جذابیت بیشتری دارند و شانس بیشتری برای حفظ ازدواج موفق دارند [۵]. مهارت‌های ارتباطی شامل مدیریت زبان بدن، رفتار درست در جمع‌های دوستانه و خانوادگی، رعایت آداب معاشرت، شوخ‌طبعی و رفتار بالغانه است.

۲. عوامل زمینه‌ای موثر بر افزایش طلاق

در ایران، هر سال بیش از ۱۰ هزار طلاق در سال اول زندگی مشترک رخ می‌دهد که نشان‌دهنده نبود معیارهای درست یا استفاده از روش‌های نادرست در انتخاب همسر است. در انتخاب همسر، باید تناسب‌هایی را در نظر گرفت که متأسفانه اغلب نادیده گرفته می‌شوند. این تناسب‌ها شامل ۹ معیار اساسی هستند که برخلاف تصور، سلیقه‌ای نیستند و در همه فرهنگ‌ها کاربرد دارند و متناسب با طبیعت مرد و زن است [۶].

۲. ۱. تناسب فرهنگی و مذهبی:

هرچه فرهنگ قومی و مذهبی دختر و پسر بیشتر شبیه باشد، احتمال پایداری روابط بیشتر می‌شود [۷]. هرچه اختلافات مذهبی، قومیتی و نژادی زوجین بیشتر باشد، زوجین و خانواده‌ها باید زمان و انرژی بیشتری برای رفع اختلافات صرف کنند یا زمینه برای تنش‌های احتمالی بیشتر خواهد بود. البته این به معنای آن نیست که دو نفر از دو نژاد یا دو قومیت نمی‌توانند با هم ازدواج کنند.

۲. ۲. تناسب اجتماعی:

بهتر است زوجین از نظر میزان دانش زندگی (سطح سواد و تحصیلات) و توانایی در مدیریت زندگی و روابط اجتماعی هم‌سطح باشند یا مرد کمی برتر باشد. مطالعات نشان می‌دهد که زنان مردانی را برای ازدواج ترجیح می‌دهند که از نظر جایگاه اجتماعی در تمام ابعاد از خودشان بالاتر باشند [۸].

۲. ۳. تناسب اقتصادی:

مطالعات نشان می‌دهد که زنان مردانی را ترجیح می‌دهند که از نظر درآمد و ثروت بالاتر باشند. بنابراین، پسران باید سعی کنند با دختری در سطح اقتصادی خودشان یا پایین‌تر ازدواج کنند. نکته مهم‌تر این است که در طول زندگی، این وضعیت ثابت بماند و اگر هر دو رشد کردند، مرد بیشتر رشد مالی داشته باشد تا احتمال طلاق کاهش یابد [۹]. همچنین، بهتر است مدیریت اقتصادی خانواده بر عهده مرد باشد، زیرا این مسئله احتمال پایداری رابطه را افزایش می‌دهد. انتقال اموال به همسر از طرف مرد ممکن است در ابتدا اقدام زیبایی به نظر برسد، اما در بلندمدت به دلیل وابستگی مرد به زن، جذابیت مرد کاهش می‌یابد.

۲. ۴. تناسب در زیبایی:

بهتر است درجه زیبایی مرد و زن هم‌وزن باشد. اگر یکی از زوجین زیباتر باشد، ممکن است در بلندمدت احساس کند که بازنده رابطه است و احتمال خیانت و طلاق بیشتر می‌شود. علاوه بر این، اگر فرزند از نظر زیبایی کمتر از یکی از والدین باشد، رضایت زوجین از فرزندآوری کاهش می‌یابد. همچنین، بهتر است زیبایی طبیعی معیار انتخاب همسر باشد تا از چهره فرزند غافلگیر نشوید. پسران باید مراقب باشند که فریب عمل‌های زیبایی و لوازم آرایش را نخورند و بر اساس چهره طبیعی همسر، ازدواج کنند [۱۰].

۲. ۵. فرهنگ روابط مدرن و فضای مجازی

ترویج روابط پیش از ازدواج، کم‌هزینه شدن فرهنگی طلاق، ترویج گفتمان فمینیستی افراطی و مشاوره‌های غیراخلاقی در شبکه‌های اجتماعی، از جمله عوامل مخرب پایداری زندگی زناشویی هستند [۱۱]. شبکه‌های اجتماعی با ایجاد مقایسه‌های نادرست و تحریک اقتصادی، باعث رشد کمال‌گرایی و تعارض در زندگی زناشویی می‌شوند. سعی کنید با نظارت اجمالی از مصرف فرهنگی همسرتان آگاه باشید و او را از محتوایی که باعث تأثیرپذیری از افکار یا الگوهای نادرست می‌شود، دور نگه دارید. گسترش روابط مانند "جاست فرند" و افزایش روابط پیش از ازدواج نیز از عوامل مؤثر بر افزایش طلاق و خیانت پس از ازدواج است. به طور کلی، هر چه دختری روابط "جاست فرند" و روابط پیش از ازدواج کمتری داشته باشد، گزینه بهتری برای ازدواج است و اولویت یک پسر عاقل، ازدواج با دختر باکره است.

۲. ۶. عقدنامه غیرمنصفانه زمینه‌ساز طلاق است

اگر زن شاغل است، مهریه را یک حلقه انگشتر هنگام عقد قرار دهید و امضای پرداخت کامل مهریه را بگیرید و تقسیم منصفانه اموال را جایگزین کنید. اگر زن خانه‌دار است، پرداخت مهریه را مشروط به تعداد سال‌های زندگی کنید. قوانین مهریه، حق حبس، مهریه گرفتن زنان خیانت‌کار و نبود الگوی عادلانه عقدنامه در ایران، از جمله زمینه‌های پرتنش در ازدواج هستند. بسیار مهم است که هنگام ازدواج، موادی که در عقدنامه امضا می‌کنید را کامل بررسی کنید و عقدنامه منصفانه باشد. این مسئله در تمام جهان مشکل‌ساز است و اگر قرارداد عقدنامه عادلانه نباشد، احتمال سوءاستفاده یک طرف افزایش می‌یابد [۱۲]. حتماً مطالعه کافی و مشاوره حقوقی هزینه کمتری نسبت به ازدواج اشتباه دارد.

۲. ۷. بیماری‌های سخت

اعتیاد، ناباروری، حوادث شغلی و بیماری‌های روانی در زوجین، به‌ویژه در مناطقی با آسیب اجتماعی بالا، احتمال طلاق را افزایش می‌دهد [۱۳]. بنابراین، بررسی انواع بیماری‌ها قبل از ازدواج و پیشگیری از بیماری‌های جسمی و روانی در طول زندگی ضروری است تا مجبور به طلاق به دلیل بیماری همسر نشوید.

۲. ۸. بحران‌های اقتصادی خانواده

بیکاری، ورشکستگی، کاهش درآمد و عدم توانایی در تأمین مسکن مناسب، عواملی هستند که می‌توانند زمینه‌ساز طلاق شوند. اما این عوامل در صورت داشتن فضیلت‌های اخلاقی و مهارت‌های عاطفی قابل تحمل هستند [۱۴]. امروزه، امنیت شغلی در بسیاری از گروه‌های شغلی کمتر شده و این مسائل بیشتر رخ می‌دهند.

۲. ۹. تغییرات ناگهانی در سبک زندگی

تغییرات ناگهانی در تحصیلات، مهاجرت، تغییرات شغلی یا دینداری نیز منجر به بی‌ثباتی در روابط زناشویی می‌شوند. در دنیای پرسرعت امروز، این تغییرات بیشتر رخ می‌دهند و داشتن اهداف مشترک و پیشگیری از تغییرات ناگهانی برای زوجین ضروری است. زوجین باید مراقب باشند که اهداف و آرزوهای زندگی‌شان از ابتدا هم‌افزا و سازگار باشد. همچنین، مردان باید با گفتگوی عمیق از احساسات و افکار همسرشان آگاه باشند و تلاش کنند تا اهداف و آرزوهای همسرشان همواره با اهداف زندگی خودشان سازگار بماند [۱۵].

فهرست منابع:

[۱] Post-Divorce Regret among Iranian Women: A Qualitative Study. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC۶۳۱۱۲۰۲/

[۲] Sexual dysfunction and divorce in Iran: A systematic review. Available at: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC۱۰۱۳۱۹۵۸/

[۳] Sexual dysfunction and divorce in Iran: A systematic review. Available at: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC۱۰۱۳۱۹۵۸/

[۴] The Relationship between Emotional Intelligence and Marital Satisfaction: ۱۰-Year Outcome of Partners from Three Different Economic Levels. Available at: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC۴۳۶۱۸۲۰/

[۵] The Relationship between Emotional Intelligence and Marital Satisfaction: ۱۰-Year Outcome of Partners from Three Different Economic Levels. Available at: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC۴۳۶۱۸۲۰/

[۶] Causes of Increasing Trend of Divorce in Iranian Community: What Do the Experts Think? Available at: https://austinpublishinggroup.com/family-medicine/fulltext/jfm-v۳-id۱۰۶۴.php

[۷] Marriage in Iran - Wikipedia. Available at: https://en.wikipedia.org/wiki/Marriage_in_Iran

[۸] Marriage in Iran - Wikipedia. Available at: https://en.wikipedia.org/wiki/Marriage_in_Iran

[۹] Iran sees record divorce rates as couples blame economic hardships. Available at: https://www.iranintl.com/en/۲۰۲۴۱۱۰۵۰۹۰۶

[۱۰] Causes of Increasing Trend of Divorce in Iranian Community: What Do the Experts Think? Available at: https://austinpublishinggroup.com/family-medicine/fulltext/jfm-v۳-id۱۰۶۴.php

[۱۱] Causes of Increasing Trend of Divorce in Iranian Community: What Do the Experts Think? Available at: https://austinpublishinggroup.com/family-medicine/fulltext/jfm-v۳-id۱۰۶۴.php

[12] Iran Family Law | The Law Office of Jeremy D. Morley. Available at: https://www.international-divorce.com/Iran-Family-Law.htm

[۱۳] Civil Code of Iran (Divorce and Dissolution of Marriage). Available at: https://www.law.cornell.edu/gender-justice/resource/civil_code_of_iran_%۲۸divorce_and_dissolution_of_marriage%۲۹

[۱۴] Iran sees record divorce rates as couples blame economic hardships. Available at: https://www.iranintl.com/en/۲۰۲۴۱۱۰۵۰۹۰۶

[۱۵] Causes of Increasing Trend of Divorce in Iranian Community: What Do the Experts Think? Available at: https://austinpublishinggroup.com/family-medicine/fulltext/jfm-v۳-id۱۰۶۴.ph