حساسیت به نور می‌تواند مربوط به انواع عوارض باشد و همچنین شاید نتیجهٔ یک اتفاق موقتی باشد، مثلاً گشاد کردن مردمک برای معاینهٔ چشم.

علائم و نشانه‌های فتوفوبیا

. فشردن چشم‌ها و زیاد پلک‌زدن

. آبریزش چشم‌ها

. مجبورید در نور چشم‌ها را با دست بپوشانید

. ترجیح می‌دهید روزهای آفتابی بیرون نروید

. درد پیشانی

. نور ضعیف را به نور قوی ترجیح می‌دهید

حساسیت به نور چه تفاوتی با کوررنگی دارد؟

حساسیت به نور با کوررنگی متفاوت است. کوررنگی مربوط به این است که فرد رنگ‌ها را چگونه می‌بیند؛ اما حساسیت به نور چیزی است که وقتی فرد در معرض نور زیاد قرار می‌گیرد آزرده می‌شود. کوررنگی به معنی عدم توانایی در تمایز یک سری از رنگ‌هاست و فرد رنگ‌های روشن را از هم تشخیص نمی‌دهد یا سایهٔ بعضی از رنگ‌ها را نمی‌بیند.

علت حساسیت به نور یا فتوفوبیا چیست؟

فتوفوبیا می‌تواند علت‌های زیادی داشته باشد. برخی از این علت‌ها موقتی و قابل درمانند و برخی دیگر نیاز به مدیریت مداوم دارند.

. میگرن

میگرن نوعی سردرد است که با درد شدید، حساسیت به نور و دیگر علائم همراه می‌باشد مثل تهوع و استفراغ و سرگیجه. فتوفوبیا یکی از علامت‌های شایع میگرن است که می‌تواند با تغییراتی در نورپردازی یا محرک‌های بصری آغاز شود.

. تروما یا آسیب

آسیب به سر، چشم‌ها یا گردن می‌تواند باعث حساسیت به نور شود. ضربه‌مغزی، ضربه به گردن یا جراحی‌های چشم هم می‌توانند بر نحوهٔ پردازش نور توسط مغز اثر بگذارند و باعث فتوفوبیا شوند.

. داروها

بعضی از داروها مثل آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها یا ضدافسردگی‌ها می‌توانند باعث حساسیت به نور به‌عنوان عرضه جانبی دارو شوند.

. عوارض نورولوژیکی

فتوفوبیا می‌تواند علامت برخی از اختلالات نورولوژیکی باشد مثل مننژیت، آنسفالیت یا صرع. این عوارض بر عملکرد مغز اثر می‌گذارند و باعث واکنش غیرعادی به نور می‌شوند.

. تحریک ناشی از لنزهای تماسی

استفاده از لنزهای تماسی گاهی می‌تواند چشم‌ها را تحریک کند، خصوصاً اگر لنزها خوب ضدعفونی نشده باشند، طولانی‌مدت روی چشم باشند یا خوب روی چشم قرار نگیرند. این تحریک می‌تواند باعث خشکی چشم، احساس ناراحتی در چشم و حساسیت به نور شود. اگر از لنز تماسی استفاده می‌کنید مکرراً به چشم‌ها استراحت بدهید و قطرهٔ مرطوب‌کننده بریزید.

. عوارض چشمی

بعضی از عوارض چشمی مثل سندرم خشکی چشم، آب‌مروارید، خراش قرنیه یا روماتیسم چشمی می‌توانند باعث حساسیت به نور شوند. این عوارض ممکن است منجر به التهاب یا آسیب به بافت چشم شده و بر نحوهٔ واکنش چشم نسبت به نور اثر بگذارند.

بیماری‌های چشمی مربوط به فتوفوبیا

. آب‌مروارید

آب‌مروارید یک عارضه چشمی رایج خصوصاً در افراد سنین بالاست. آب‌مروارید باعث کدرشدن عدسی‌های چشم می‌شود و میزان نور وارد به عدسی را کاهش می‌دهد و نور را پراکنده می‌کند. این پراکندگی نور می‌تواند باعث فتوفوبیا شود و افرادی که آب‌مروارید دارند اغلب از نورهای درخشان و زیاد اجتناب می‌کنند.

آب‌مروارید با عمل جراحی و برداشتن عدسی‌های چشم و جایگزین‌کردن با لنزهای مصنوعی قابل‌درمان می‌باشد.

. سندرم خشکی چشم

خشکی چشم زمانی اتفاق می‌افتد که چشم‌ها به‌اندازه کافی اشک تولید نمی‌کنند یا اشک‌ها به‌سرعت تبخیر می‌شوند. خشکی چشم می‌تواند باعث ناراحتی، قرمزی و البته حساسیت به نور شود. درمان خشکی چشم شامل قطره اشک مصنوعی، اجتناب از باد و محیط‌های خشک و استراحت‌های مکرر حین استفاده از اسکرین‌ها می‌شود.

بعضی از عوارض چشمی مثل سندرم خشکی چشم، آب‌مروارید، خراش قرنیه یا روماتیسم چشمی می‌توانند باعث حساسیت به نور شوند. این عوارض ممکن است منجر به التهاب یا آسیب به بافت چشم شده و بر نحوهٔ واکنش چشم نسبت به نور اثر بگذارند
. آب‌سیاه

آب‌سیاه یا گلوکوم به مجموعه‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که به عصب بینایی آسیب‌زده و در صورت عدم درمان منجر به ازدست‌رفتن بینایی می‌شوند. آب‌سیاه اغلب ناشی از فشار داخل چشم است و می‌تواند چشم‌ها را به نور حساس کند. درمان آب‌سیاه شامل استفاده از قطره‌هایی برای کاهش فشار چشم و در برخی موارد جراحی می‌شود.

. خراش قرنیه

گاهی خشکی چشم یا شیء خارجی در چشم می‌تواند قرنیه را خراش دهد. قرنیه لایهٔ نازکی است که روی قسمت جلویی چشم را می‌پوشاند. خراش قرنیه می‌تواند چشم‌ها را به نور حساس‌تر کند. درمان خراش قرنیه شامل قطره‌های آنتی‌بیوتیک چشمی، داروهای مسکن و یا پانسمان چشم حین بهبودی می‌شود.

. روماتیسم چشمی یا یوئیت

روماتیسم چشمی یا یوئیت به التهاب لایهٔ میانی چشم گفته می‌شود. این عارضه می‌تواند باعث فتوفوبیا، درد چشم، تاری دید و مگس‌پران شود. این عارضه چشمی می‌تواند ناشی از عفونت‌ها، اختلالات خودایمنی یا قرارگرفتن در معرض سموم باشد. درمان یوئیت شامل داروهای تجویزی مثل کورتیکواستروئیدها یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی یا درمان علت اصلی التهاب می‌شود.

فتوفوبیا چگونه مدیریت می‌شود؟

درمان فتوفوبیا معمولاً بر اساس علت اصلی آن صورت می‌گیرد. اگر تردید دارید دچار فتوفوبیا هستید باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید. هم‌زمان می‌توانید با ایجاد تغییراتی ساده در محیط یا عادت‌ها، اثرات فتوفوبیا را کاهش دهید:

. از عینک‌آفتابی و کلاه لبه‌دار استفاده کنید.

. روی مانیتور کامپیوتر یا موبایل از فیلتر استفاده کنید.

. از نورهای شدید یا چشمک‌زن دوری کنید.

. اگر طولانی‌مدت با اسکرین کار می‌کنید، مکرراً استراحت کنید.

. با قطره اشک مصنوعی، خشکی چشم را کنترل کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

هر چند گاهی حساس شدن چشم‌ها به نور می‌تواند یک واکنش طبیعی باشد؛ اما اگر مدام تکرار شود و شدید باشد ممکن است علامتی از یک عارضه باشد. اگر هر یک از علائم زیر را دارید باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید:

. حساسیت شدید و مداوم به نور

. درد و ناراحتی در چشم‌ها

. قرمزی و تورم و ترشح

. تاری دید یا مشکل در تمرکز دید

. سردرد همراه با حساسیت به نور

درمان فتوفوبیا

درمان حساسیت به نور بستگی به علت اصلی آن دارد. اما به‌طورکلی شامل این موارد می‌شود:

. قطره‌های چشمی: اگر فتوفوبیا ناشی از سندرم خشکی چشم باشد استفاده از قطره‌های مرطوب‌کننده و اشک مصنوعی توصیه می‌شود.

. لنزهای مخصوص: لنزهای فتوکرومیک یا عینک‌های طبی تیره می‌توانند جلوی ورود نورهای شدید و پرتوهای مضر یو وی به چشم‌ها را بگیرند و بودن در محیط‌های پرنور را برای شما راحت‌تر کنند.

. داروها: اگر التهاب یا عفونت باعث فتوفوبیا شده باشد، داروهایی تجویز می‌شود مثل آنتی‌بیوتیک یا قطره‌های ضدالتهاب.

. تغییراتی در سبک زندگی: برای افرادی که فتوفوبیای ناشی از فشار چشم دیجیتال دارند، تغییر تنظیمات اسکرین، استراحت‌های مکرر و کمتر در معرض نور آبی قرارگرفتن می‌تواند علائم را تسکین دهد.

اگر فتوفوبیا درمان نشود چه تبعاتی دارد؟

اگر عوارضی که علت اصلی فتوفوبیا هستند درمان نشوند علائمی مثل حساسیت چشم‌ها به نور ادامه‌دار شده و تشدید خواهند شد. همچنین ممکن است عوارض دیگری نیز ظاهر شوند؛ بنابراین مهم است که به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

حساسیت چشم‌ها به نور باید درمان شود زیرا می‌تواند در زندگی روزمره اختلال ایجاد کرده و دردسرساز شود، خصوصاً در فصول گرم‌تر که روزها آفتابی‌تر و روشن‌ترند.

آیا فتوفوبیا خطرناک است؟

هم بله و هم خیر. حساسیت چشم‌ها به نور به‌خودی‌خود خطرناک نیست. اما اگر مثلاً در یک روز آفتابی در حال رانندگی اتومبیل باشید، بدون عینک‌آفتابی نمی‌توانید مسیر خود را خوب ببینید، پس فتوفوبیا می‌تواند جدی و خطرناک باشد.   عارضهٔ اصلی که باعث فتوفوبیا شده هم ممکن است خطرناک باشد که باید تشخیص‌داده‌شده و بررسی شود.