اگر شما زمانی که در بیمارستان بستری هستید دچار دلیریوم شوید، ریسک ابتلا به عوارض و بیماری‌ها بیشتر خواهد شد.

علائم دلیریوم چیست؟

دلیریوم می‌تواند باعث طیفی از علائم شود، از جمله پریشانی و گیجی ناگهانی و تغییراتی در رفتار. کسی که دچار دلیریوم شده ممکن است این نشانه‌ها را داشته باشد:

. پریشان و فراموش‌کار شده

. نمی‌داند در چه زمان و چه مکانی است

. متفاوت با معمول رفتار می‌کند

. بی‌قرار یا خواب‌آلود است و الگوهای خواب و بیداری‌اش تغییر کرده

. احساس ترس، اندوه، خشم و تحریک‌پذیری عصبی دارد

. چیزهایی می‌بیند که آنجا نیستند (توهم)

. کنترل مثانه یا روده‌اش را از دست داده است (بی‌اختیاری ادرار و مدفوع)

این علائم ناگهان ظاهر می‌شوند و دو سه روزی وجود دارند؛ اما احتمال اینکه بیشتر طول بکشند هم هست.

دلیریوم، زوال عقل و افسردگی

دلیریوم، زوال عقل و افسردگی می‌توانند شبیه هم به نظر برسند؛ اما در واقع متفاوت‌اند:

. زوال عقل عارضه‌ای است که در آن حافظه، تفکر، درک و یا قدرت استنباط فرد به‌مرور و به‌آهستگی بدتر می‌شود.

. افسردگی به معنی بی‌حس و حال بودن به مدت حداقل دو هفته پیاپی است.

. دلیریوم ناگهان رخ می‌دهد و علائمش طی روز متغیر است.

چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیرید؟

دلیریوم یک وضعیت اورژانسی است. اگر کسی دچار دلیریوم شود بیشتر در معرض آسیب‌زدن به خود یا دیگران است. علت دلیریوم باید مشخص شده و اقدام درمانی صورت بگیرد. پس اگر متوجه یک تغییر ناگهانی در وضعیت فیزیکی یا روانی کسی شدید، حتماً با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید.

وقتی منتظر آمبولانس هستید چه باید بکنید؟

در فاصله زمانی که منتظرید آمبولانس برسد، سعی کنید فرد را در جایی امن، آرام نگه دارید. شما باید این موارد را بدانید و به پزشک ارائه بدهید:

. سابقه پزشکی فرد

. داروهایی که مصرف می‌کند

. تغییرات اخیر رفتاری

علت دلیریوم چیست؟

دلیریوم اغلب ناشی از تغییراتی در وضعیت سلامتی است، مثلاً یک بیماری فیزیکی یا یک عفونت. همچنین می‌تواند ناشی از تغییری در داروی تجویزی نیز باشد. دیگر علت‌های دلیریوم شامل این موارد می‌شود:

دلیریوم یک وضعیت اورژانسی است. اگر کسی دچار دلیریوم شود بیشتر در معرض آسیب‌زدن به خود یا دیگران است. علت دلیریوم باید مشخص شده و اقدام درمانی صورت بگیرد. پس اگر متوجه یک تغییر ناگهانی در وضعیت فیزیکی یا روانی کسی شدید، حتماً با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید. مشکل در دستشویی (یبوست یا قادر به تخلیه مثانه نبودن)

. کم‌آبی بدن یا به‌اندازه کافی غذا نخوردن

. درد شدید

. برخی از داروهای غیرتجویزی

. نوشیدن الکل

. ترک دارو، خصوصاً قرص‌های خواب‌آور

. تغییراتی در محیط مثلاً بودن در بیمارستان

همیشه هم پیداکردن علت دلیریوم کار ساده‌ای نیست.

چه کسانی در معرض ابتلا به دلیریوم هستند؟

. افراد بالای ۶۵ سال

. مصرف داروهای متعدد یا تغییراتی اخیر در داروها

. بعد از عمل جراحی مثل جراحی لگن یا جراحی قلب

. بیمار و نحیف بودن

. ازدست‌دادن بینایی یا شنوایی

. ابتلا به یک اختلال شناختی مثل زوال عقل، کم‌توانی ذهنی یا آسیب مغزی

. سابقهٔ قبلی دلیریوم

دلیریوم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک می‌تواند با پرسیدن سؤال‌هایی از فرد و اطرافیانش در مورد تغییرات ناگهانی در رفتار و تفکر، دلیریوم را تشخیص بدهد. همچنین ممکن است پزشک پیش از تشخیص، چند بار طی روز رفتار و حرکات فرد را زیر نظر بگیرد.

برای پیداکردن علت ممکن است پزشک:

. معاینهٔ فیزیکی انجام دهد

. دستور آزمایش‌هایی بدهد مثل آزمایش خون، آزمایش ادرار و عکس‌برداری با اشعه ایکس

. داروهای مصرف بیمار را مرور کند و در مورد هر گونه تغییری در آنها سؤال بپرسد

. بررسی کند که آیا بیمار دردی دارد یا نه

دلیریوم چگونه درمان می‌شود؟

درمان دلیریوم متمرکز بر پیداکردن علت و درمان آن و مراقبت‌های حمایتی است. پزشک ممکن است:

. داروهای مصرفی بیمار را تغییر بدهد

. تزریق مایعات را تجویز کند

. در صورت عفونت آنتی‌بیوتیک تجویز کند

. در صورت جواب ندادن روش‌های انجام شده، داروهای ضد روان‌پریشی تجویز کند

مراقبت‌های حمایتی

دیدن افراد و صورت‌های آشنا برای فردی که دچار دلیریوم شده، خوب و مؤثر و اطمینان‌بخش است. اگر عزیزی دارید که در بیمارستان بستری است و دچار دلیریوم شده، خوب است کنارش بمانید.

. با بیمار به‌آرامی و با وضوح حرف بزنید

. اسم خودتان را بگویید و بیمار را مرتباً با نامش خطاب کنید

. با بیمار بحث نکنید و به او یادآوری کنید در چه زمان و مکانی است

. کمکش کنید از سمعک و عینکش استفاده کند

. اگر دوست دارد و خطری وجود ندارد کمکش کنید راه برود

. چیزهای آشنا به او نشان دهید؛ مثلاً عکس و لباس و وسایل و موسیقی مورد علاقه‌اش

. اطلاعات شخصی بیشتری از بیمار در اختیار پرستاران و پزشکان بیمارستان قرار دهید، مثلاً نام اعضای خانواده و دوستان بیمار یا سرگرمی‌های مورد علاقه‌اش

پیامدهای دلیریوم چیست؟

. افتادن و آسیب‌زدن به خود

. زخم بستر ناشی از بی‌تحرکی

. کم‌آبی بدن و سوءتغذیه به دلیل مشکل در خوردن و آشامیدن

آیا دلیریوم قابل‌پیشگیری است؟

دلیریوم با مراقبت مناسب قابل‌پیشگیری است. اگر فرد در معرض باشد ممکن است پزشک:

. داروها را بررسی کرده و اگر احتمال افزایش ریسک دلیریوم وجود دارد تغییراتی در آنها دهد

. بیمار را تشویق به خوردن و آشامیدن کند

. بیمار را تشویق به تحرک بدنی کند

. شرایطی برای محیطی امن‌تر و راحت‌تر برای بیمار فراهم کند

. درد را به‌درستی مدیریت و کنترل کند

. مرتباً مکان و زمان و تاریخ را به بیمار یادآوری کند

. از پرستارها بخواهد به بیمار کمک کنند برای صرف غذا از تخت بیرون بیاید یا کمی راه برود

. استفاده بیشتر از نور طبیعی روز و کمتر تاریک کردن در شب

علت دلیریوم در کودکان چیست؟

. سوختگی شدید یا دیگر آسیب‌های جدی

. یک بیماری جدید مثل تشنج، عفونت یا تب خیلی بالا و مشکلاتی در تیروئید یا غدد آدرنال

. اثرات جانبی دارو

. بیهوشی که به آن دلیریوم اورژانسی می‌گویند

. ضربه به سر

. اختلال در سبک خواب و بیداری

. نرسیدن اکسیژن کافی به مغز

. مسمومیت

. عدم تعادل الکترولیت‌های در بدن