اما واقعا این چیزی که می‌فروشند چیست؟ ریشه‌اش کجاست؟ و از همه مهم‌تر، آیا حقیقت دارد یا تنها ترکیبی از خرافه، فریب و آسیب به حیات‌وحش است؟
ناف آهو دقیقا چیست؟ کاربردهایش چه بوده؟
آنچه به نام «ناف آهو» شناخته می‌شود، در اصل همان مشک آهو است؛ ماده‌ای قهوه‌ای‌رنگ، چسبناک و با بویی بسیار نافذ که از غده‌ای نزدیک ناف آهوی نر مشک‌دار ترشح می‌شود. مشک از دیرباز در شرق آسیا، هند، تبت و چین طرفدارن پر و پاقرصی داشته و بیشتر برای عطرسازی سنتی، مصارف دارویی در طب سنتی و حتی آیین‌های مذهبی به‌کار می‌رفته، در ادبیات فارسی هم مشک جایگاهی خاص دارد؛ به طوری که بسیاری از شاعران آن را نمادی از دلبری، بوی خوش، و فریبندگی می‌دانستند.
استخراج مشک؛ از دل طبیعت تا روی لبه انقراض
مشک طبیعی از طریق استخراج غده مشک از بدن آهوی نر مشک‌دار به‌دست می‌آید. در گذشته معمولا این کار با شکار و کشتن حیوان انجام می‌شد، چون برداشت غده بدون مرگ حیوان دشوار و محدود بود. به همین دلیل، طی سال‌ها این آهو در بسیاری از مناطق دنیا در آستانه انقراض قرار گرفت.
امروزه در صنعت عطرسازی جهانی، به‌دلیل نگرانی‌های زیست‌محیطی، استفاده از مشک مصنوعی یا گیاهی جایگزین شده است؛ هم اخلاقی‌تر است، هم پایداری بیشتری دارد و هم آسیب به تنوع زیستی وارد نمی‌کند. استفاده از مشک طبیعی در بسیاری از کشورها ممنوع یا به‌شدت محدود شده و تجارت آن مشمول کنوانسیون جهانی حفاظت از گونه‌های در معرض خطر (CITES) است.
ناف آهو در ایران؛ بازار خرافه، سودجویی و حیوان‌آزاری
با وجود آنکه مشک طبیعی کمیاب، گران و حفاظت‌شده است، برخی صفحات اینستاگرامی، با تکیه بر باورهای خرافی و تبلیغات اغراق‌آمیز، آن را به‌عنوان ابزار جذب معشوق یا طلسم‌زدایی می‌فروشند. اگر واقعا چیزی که می‌فروشند اصل باشد، یعنی برای تولید هر دانه ناف آهو، آهویی شکار شده یا حداقل آسیب دیده و این کار نه‌تنها غیراخلاقی‌ست، بلکه از نظر شرعی نیز گناه‌آلود است.
اما مسئله مهم‌تر اینجاست که به احتمال بسیار زیاد، این محصولات تقلبی‌اند؛ بسیاری از این ترکیبات از غده‌های گوزن معمولی، بز یا حتی ترکیبات دست‌ساز با اسانس‌های ارزان‌قیمت تهیه می‌شوند. هیچ نظارتی بر تولیدشان وجود ندارد و به‌دلیل نبود کنترل بهداشتی، ممکن است آلوده به میکروب‌ها، باکتری‌های خطرناک یا مواد حساسیت‌زا باشند.
چیزی که می‌خرید نه ناف آهوست، نه مشک؛ فقط یک فریب خطرناک
در حالی‌که مشک طبیعی در بازار جهانی قیمتی بالغ بر هزاران دلار دارد، به‌سختی می‌توان پذیرفت که ماده‌ای با چنین کمیابی به‌صورت دانه‌ای و انبوه در ایران وجود داشته باشد. آنچه به‌عنوان ناف آهو فروخته می‌شود، معمولا مخلوطی از مواد فاسدشونده، اسانس‌های تند شیمیایی، چربی حیوانی و ترکیبات ناشناخته است.
استفاده موضعی یا استنشاق این مواد می‌تواند منجر به حساسیت پوستی، قرمزی، خارش، سرفه، تحریک گلو، تنگی نفس یا حتی واکنش‌های آلرژیک شدید شود. در برخی موارد نادر، گزارش‌هایی از شوکه‌های آنافیلاکتیک نیز ثبت شده که ممکن است مرگبار باشند. به‌عبارت دیگر، همراه داشتن این ناف ماده، نه فقط خرافه‌باوری را تقویت می‌کند، بلکه سلامت جسم و روان فرد را هم به خطر می‌اندازد.
از سوی دیگر، وابسته شدن به چنین ابزارهایی در امور عاطفی یا روانی، نوعی وابستگی ذهنی به خرافه و توهم کنترل بر احساسات دیگران ایجاد می‌کند؛ چیزی که در بلندمدت نه‌تنها کار نمی‌کند، بلکه روان فرد را دچار اختلال خواهد کرد.
پیام شما به ما