حج؛ فراتر از یک سفر معنوی

برای بسیاری از ما، حج، یادآور اشک‌های عرفه و طواف عاشقانه گرد خانۀ خداست. اما این همۀ ماجرای حج نیست. در دل این سفر الهی، یک دنیای واقعی از برکت نهفته است: رونق اقتصادی، همدلی اجتماعی و حتی سلامت جسم و روان.

منافع دنیوی حج در قرآن

اینها فقط تحلیل‌های امروزی نیست! خدا در سوره حج (آیات ۲۷ و ۲۸) به صراحت می‌گوید: «مردم را به حج فراخوان... تا سودهایی را که از آنِ آنهاست ببینند.» امام صادق علیه‌السلام هم رمزگشایی کرده‌اند که این "سودها" فقط معنوی نیستند و چرخ‌های اقتصاد دنیا را هم می‌چرخانند. (تهذیب الاحکام، ج۵، ص ۱۲۲). پس حج، یک معامله دوسر سود با خداست؛ هم برای آخرت، هم برای دنیای آباد!

قطب فرهنگی و بازار بین المللی مالی

قرآن، خانه خدا را مایه "قِیام" زندگی مردم می‌نامد (مائده:۷). یعنی چه؟ یعنی مکه، نه فقط میعادگاه عاشقان، که یک "شانگهای" فرهنگی و یک "بازار بزرگ" بین‌المللی برای امت اسلام است. اینجا جایی است که فرهنگ‌ها به هم می‌رسند، تجارت‌ها جان می‌گیرند و ایده بازار مشترک اسلامی، از شعار به واقعیت نزدیک می‌شود.

 دعای اجابت شدۀ حضرت ابراهیم علیه‌السلام

حضرت ابراهیم علیه السلام برای ساکنان خانه خدا از خدا دو چیز خواست: امنیت و مواهب مادی، و خداوند چه زیبا هر دو خواسته را اجابت کرد! (بقره:۱۲۶) نتیجه؟ حج، امروز هم همان بستر طلایی برای امنیت اقتصادی و فراوانی روزی است، آن هم در منطقه‌ای که طبیعی‌ترین منابع زندگی در آن نایاب است.

 وقتی روزی، مقرر است

بازار مکه، جایی برای روزی حلال و شکوفایی اقتصادی در سایه بندگی است. قرآن بر خلاف عصر جاهلیت که هر گونه تجارت در موسم حج را منع می‌کردند، بر خرید و فروش در حج را جایز می‌داند. (بقره:۱۹۸) طبق احکام اسلامی، حاجی پس از پایان مناسک، می‌تواند در بازار مکه تجارت کند و این خود جزو برکات الهی است.

با فقر خداحافظی کنید!

اگر دنبال راهی برای ریشه‌کن کردن فقر می‌گردید، به حج و عمره فکر کنید! این فقط یک ادعا نیست؛ قول پیامبر نور و رحمت است که فرمودند: «حج و عمره، فقر را می‌زداید همانگونه که کوره آهنگری، زنگار آهن را» (من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۲۲). ‌امیرالمومنین علیه‌السلام نیز در خطبۀ یکصد و ده نهج‌البلاغه مُهر تأیید دیگری بر این حقیقت زده‌اند. پس حج، نه فقط پاک‌کننده گناهان، که پرکنندۀ جیب‌های خالی هم هست!

برکت در روزی و سلامت جسم

در کنار برکت‌های مالی، روایات به آثار جسمی حج نیز پرداخته‌اند. امام زین‌العابدین علیه‌السلام می‌فرماید: «حج و عمره کنید تا بدن‌های شما سالم بماند.» (کافی، ج۴، ص۲۵۲) این تأکید، نشان از تأثیرات روانی و فیزیولوژیکی این سفر روحانی دارد؛ از کاهش استرس تا تحرک بدنی و رژیم طبیعی.