مهارت‌های زندگی توانایی‌هایی هستند که به‌فرد کمک می‌کنند با چالش‌های روزمره زندگی کنار بیاید. نهج‌البلاغه با تلفیق این اصول، به فرد یاد می‌دهد که چگونه از طریق شناخت خود و تقویت ویژگی‌های اخلاقی، هم در تعالی درونی و هم در ساخت روابط سالم گام بردارد.

مهارت خودآگاهی

خودآگاهی نه تنها ابزاری برای شناخت خود است، بلکه پایه‌ای برای رشد فردی و اتخاذ تصمیمات آگاهانه محسوب می‌شود. با درک دقیق از احساسات، افکار و ارزش‌های درونی، فرد می‌تواند روابط بهتری با خود و دیگران بنا کرده و در مسیر زندگی هدفمندانه حرکت کند.امیرالمومنین‎علیه‌السلام می‌فرماید: کسی‌که قدر خود ندانست تباه و نابود می‌شود. (حکمت136)

تا انسان به خود نیاید و قدر خود را درنیابد، نمی‌تواند وجود خود را که گرانبهاترین گوهر هستی است، را در جهت تربیت حقیقی به کار اندازد و استعدادهایش را شکوفا نماید. امیرالمومنین علیه‌السلام می‌فرماید: هر کس اندازه خود را بداند، حرمتش حفظ می‌شود. (نامه٣١)

مهارت همدلی

همدلی به‌معنای درک عمیق از احساسات‌وموقعیت‌های دیگران است؛ یعنی نه‌تنها احساسات آنها را شناسایی کنیم، بلکه شرایطشان را از دیدگاه خودشان ببینیم. همدلی فرد را در مقابله با شرایط دشوار و پیچیده یاری می‌دهد. از منظر امیرالمؤمنین علیه‌السلام همدلی با مردم آثاری دارد: از کفاره گناهان بزرگ، به فریاد فریادخواه رسیدن است و غمگین را آسایش بخشیدن.(حکمت٢٤)

مهارت ارتباط مؤثر

اسلام در زمینه روابط اجتماعی، بر ارتباط با مردم توجه دارد، و دوری از جامعه و انزوا را رد کرده است. امیرالمؤمنین علیه‌السلام در رابطه با نیاز افراد به‌یکدیگر می‌فرماید: ای مالک بدان مردم از گروه‌های گوناگونی تشکیل شدند و اصلاح هر یک جز با دیگری امکان ندارد و هیچ یک از گروه‌ها از گروه دیگر بی‌نیاز نیست.(نامه٥٣)

مهارت حل مسأله و تصمیم‌گیری

حل مسئله ‌وتصمیم‌گیری دو فرآیند پی‌درپی هستند. گاهی به‌خاطر ترس از مواجهه با مشکلات یا نگرانی از تصمیم‌گیری درباره‌شان، آنها را نادیده می‌گیریم. در این مواقع عملاً به‌ زمان‌وشرایط محیطی اجازه می‌دهیم به‌جای ما تصمیم بگیرند. در فرآیند «حل مسئله»، فرد باید بتواند در مقابل یک مشکل واقعی، راه‌حل‌های متعددی پیدا کند. امیرالمومنین‌علیه‌السلام جدال و ستیز را مانع تصمیم‌گیری صحیح می‌داند. (حکمت179)

مهارت مدیریت اضطراب و ترس

یکی از رذایل‌اخلاقی خصیصه ترس بیجاست ‌که مایه ذلت‌وزبونی و عقب‌افتادگی انسان است و استعدادهای او را بر باد می‌دهد و دشمن را بر انسان مسلط می‌کند. در روایتی از امیرالمؤمنین‌علیه‌السلام آمده که به ایشان گفتند چگونه بر حریفان خود پیروز گردیدی؟ فرمود: با هر کس روبه‌رو می‌شدم ترسش مرا یاری می‌داد و او را از پا درمی‌آوردم. (خطبه9) امام در جایی دیگر می‌فرماید: تنگ‌نظری ننگ و ترسو بودن کاستی است. (حکمت3)

مهارت مدیریت افسردگی

یکی از راه‌های کاهش حزن و اندوه، خوش‌بینی است. امیرالمومنین علی‌علیه‌السلام در این خصوص می‌فرماید: اگر کسی به‌تو گمان نیک برد، خوش‌بینی او را تصدیق کن. (حکمت٢٤٨) امام در جای دیگری توصیه می‌کند: خوش‌بین شو، که این خوش‌بینی رنج طولانی مشکلات را از تو برمی‌دارد. (نامه٥٣)

مهارت مدیریت خشم

خشم،هیجان‌ پرقدرتی است‌که می‌تواند سرنوشت زندگی انسان‌ها را دگرگون کند. این احساس معمولاً زمانی شکل می‌گیرد که فرد در برابر رفتارهای ناعادلانه یا نامناسب دیگران، واکنشی شدید از خود نشان دهد. آنچه خطرناک است، این‌است‌که بیشتر روابط انسانی در لحظات هیجان خشم، دچار شکاف‌های عمیق و گاه جبران‌ناپذیر می‌شوند. امیرالمومنین‌علیه‌السلام می‌فرماید: از خشم بپرهیز که نشانه سبکی سر است و شیطان آن را راهبری می‌کند.(نامه٧٦)

هر مهارت، گوهری است‌که در زمان خود درخشیده، و راه‌گشا می‌باشد. گاهی صبر، گاهی شجاعت، گاهی همدلی؛ هر یک سلاحی در برابر چالش‌های روزگارند. انسان مدرن،در این جهان پرسرعت، بیش از همیشه نیازمند سرمایه‌های اخلاقی است تا در هر موقعیتی، نه‌تنها به بقا بپردازد، بلکه به‌تعالی نائل آید. چرا که هر مهارت، گامی به‌سوی آرامش است.