سبک‌های فرزندپروری، از مقتدر تا سهل‌گیر و مستبد، تأثیر عمیقی بر رشد نوزادان دارند. بررسی تفاوت‌های کلیدی این سبک‌ها نشان می‌دهد که چگونه انتخاب شیوه مناسب می‌تواند آینده‌ای سالم برای کودک رقم بزند.
والدین مقتدر
- سطح قاطعیت بالا همراه با پاسخ‌گویی بالا
- ایجاد قواعد روشن و ثابت
- توضیح دلایل قوانین و تشویق گفت‌وگو
- پاسخ به نیازهای عاطفی و جسمانی نوزاد در زمان مناسب
- ترغیب به استقلال در چارچوب حمایتی
مثلاً، تنظیم برنامه خواب و تغذیه همراه با توضیحی آرامش‌بخش، انجام بازی‌های تعاملی با لحن مشوق و واکنش سریع و همدلانه به گریه نوزاد.
والدین سهل‌گیر
- سطح پاسخ‌گویی بالا اما قاطعیت پایین
- نبود محدودیت‌ها و قوانین ساختاری
- ایفای نقش دوستانه به جای نقش مرجع قانونی
- استفاده اندک از ابزارهای کنترل رفتاری مانند تذکر یا محدودیت
مثلاً، اجازه دادن به نوزاد برای تغذیه یا خوابیدن در زمان‌ها و مکان‌های متفاوت بدون حفظ برنامه منظم، یا پاسخ دادن به گریه نوزاد با اسباب‌بازی بدون تلاش برای تنظیم رفتار بلندمدت.
والدین مستبد
- سطح قاطعیت بالا اما پاسخ‌گویی پایین
- وضع قواعد سخت بدون توضیح دلایل آن‌ها
- تکیه بر مجازات و جریمه برای کنترل رفتار
- ارتباط یک‌سویه و کمبود همدلی
مثلاً، اعمال نظم سختگیرانه در خواب و تغذیه بدون توجه به نیازهای فردی نوزاد، یا واکنش سرد به گریه کودک مانند گفتن: «نباید این‌قدر گریه کنی.»
نتایج پژوهش‌ها چه می‌گویند؟
بر پایه پژوهش‌های کلاسیک و معاصر، سبک مقتدر که تعادلی میان قاطعیت و همدلی برقرار می‌کند، بهترین نتایج را برای امنیت دلبستگی، تنظیم هیجانی و رشد خودمختاری نوزاد به همراه دارد. در مقابل، سبک سهل‌گیر منجر به مشکلات ناپایداری هیجانی و سبک مستبد موجب ایجاد دلبستگی ناامن در کودک می‌شود.
در یک کلام؛
سبک مقتدر = رشد سالم و امنیت روانی
سبک سهل‌گیر = ناپایداری هیجانی
سبک مستبد = دلبستگی ناامن
پیام شما به ما