رفلاکس چیست؟

رفلاکس یک اختلال گوارشی است که ناشی از ضعف دریچهٔ پایین مری می‌باشد که باعث می‌شود اسید معده به سمت مری برگردد. وجود اسید معده در مری موجب التهاب مری شده و به‌صورت سوزش سردل، درد و ناراحتی در معده و مزه ترش و تلخ در دهان خودش را نشان می‌دهد. ضعف دریچهٔ بین مری و معده اغلب به دلیل سیگارکشیدن، مصرف الکل و کافئین، چاقی و پُرخوری رخ می‌دهد. رفلاکس در صورت عدم درمان می‌تواند موجب سرطان مری شود.

علائم رفلاکس

. مزه ترش یا تلخ در دهان

. سوزش در سینه و معده

. تهوع و استفراغ

. درد در معده

. ناراحتی‌های تنفسی

طی روز شما اغلب ایستاده یا نشسته‌اید، بنابراین وقتی اسید معده‌تان ترشح می‌شود، جاذبه زمین و بزاق دهان فوراً آن را به معده برمی‌گردانند. اما وقتی دراز می‌کشید اثر جاذبه بر اسید معده کمتر می‌شود؛ بنابراین همیشه با چند بالش سرتان را بالاتر از معده‌تان نگه دارید

روزه‌داری در مبتلایان به رفلاکس

به‌طورکلی بیماران رفلاکس به سه دسته تقسیم می‌شوند: 

افرادی که می‌توانند روزه بگیرند، 

افرادی که باید بااحتیاط روزه بگیرند 

و کسانی که اجازه ندارند روزه بگیرند. 

این گروه‌بندی بستگی به شدت علائم رفلاکس و چگونگی کنترل این علائم دارد. اگر علائم رفلاکس خفیف باشند، به‌ندرت در افرادی که تحت درمان هستند تکرار می‌شوند و این افراد می‌توانند روزه بگیرند. از سویی دیگر اگر رفلاکس به‌خوبی کنترل نشود و علائم اغلب تکرار شوند توصیه می‌شود این افراد روزه نگیرند.

توصیه‌هایی برای افرادی که می‌توانند روزه بگیرند

. از وعده‌های غذایی سحر و افطار چشم‌پوشی نکنید تا نه‌تنها نیاز بدنتان به انرژی تأمین شود؛ بلکه جلوی برگشت اسید معده را بگیرید. همچنین لازم است غذاهای سالم بخورید تا بدنتان طی روزه‌داری قوی‌تر بماند.

. پُرخوری نکنید. خوردن مقدار زیاد غذا به‌یک‌باره می‌تواند دریچهٔ بین مری و معده را ضعیف کند؛ بنابراین این دریچه نمی‌تواند به‌درستی بسته شود و اسید معده به مری راه پیدا خواهد کرد.

. از خوردن غذاهای پُرچرب و اسیدی و تند و همچنین کافئین خودداری کنید. یکی از مهم‌ترین ممنوعه‌ها برای کسانی که ریفلاکس دارند مصرف غذاهایی است که می‌توانند اسید معده را افزایش بدهند، مثلاً غذاهای تند و پرادویه، غذاهای ترش و اسیدی، نوشیدنی‌های الکلی یا کافئینی مثل قهوه.

. برای کنترل میزان اسید معده دارو مصرف کنید. رفلاکس با داروهای تجویزی و غیرتجویزی قابل‌کنترل می‌باشد. داروهایی که معمولاً برای درمان ریفلاکس به کار می‌روند:

آنتی‌اسیدها: آنتی‌اسیدها به خنثی‌کردن اسید معده کمک می‌کنند و معمولاً برای درمان رفلاکس به کار می‌روند.

مهارکننده‌های گیرنده‌های H۲: این داروها تولید اسید معده را کاهش می‌دهند مثل فاموتیدین و سایمتیدین.

مهارکننده‌های پمپ پروتون: این داروها مهارکننده‌های قوی‌تری برای تولید اسید معده هستند و کمک می‌کنند بافت آسیب‌دیدهٔ مری ترمیم شود. مثل امپرازول، لانزوپرازول، ازامپرازول، پنتاپرازول و رابپرازول.

داروهای پروکینتیک: این نوع داروها با افزایش تکرار انقباضات در روده باریک، حرکات معده را بهبود می‌دهند یا این حرکات را قوی‌تر می‌کنند بدون اینکه اختلالی در ریتم این حرکات ایجاد کنند.

. از استرس زیاد بپرهیزید. استرس باعث بدتر شدن علائم بیماری ریفلاکس می‌شود و اضطراب یک واکنش طبیعی نسبت به استرس در بدن است. به همین دلیل استرس باعث تکرار ریفلاکس شده و یک چرخه معیوب ایجاد می‌کند.

. کافی و درست بخوابید. جاذبه و آناتومی نقش بزرگی در تسکین رفلاکس و علائم آن در شب دارد. طی روز شما اغلب ایستاده یا نشسته‌اید، بنابراین وقتی اسید معده‌تان ترشح می‌شود، جاذبه زمین و بزاق دهان فوراً آن را به معده برمی‌گردانند. اما وقتی دراز می‌کشید اثر جاذبه بر اسید معده کمتر می‌شود؛ بنابراین همیشه با چند بالش سرتان را بالاتر از معده‌تان نگه دارید.

با افزایش اسید معده طی روزه‌داری چه بکنید؟

. در وقت افطار و سحر غذاهای فیبرداری بخورید که هضم راحت‌تری دارند مثل میوه‌ها و سبزی‌ها و کربوهیدرات‌های پیچیده.

. غذاهای تند و پرادویه، پرچرب و یا ترش نخورید.

. عادت‌هایی مثل سیگار و یا مصرف زیاد نوشیدنی‌های کافئین‌دار را ترک کنید.

. در وعده سحر و افطار پرخوری نکنید.

. بعد از خوردن فوراً دراز نکشید و ترجیحاً حداقل دو ساعت بعد از خوردن نشسته یا ایستاده باشید.

. در فاصله افطار تا سحر زیاد آب بنوشید.

. غذاهای پروبیوتیک‌دار مثل ماست بیشتر بخورید.

. در ساعات روزه‌داری فعالیت بدنی سنگین انجام ندهید؛ زیرا احتمال افزایش اسید معده را بیشتر می‌کند.