آلرژی پنیسیلین یک واکنش غیرعادی به پنیسیلین است. پنیسیلین یک آنتیبیوتیک است که برای درمان انواع عفونتهای باکتریایی به کار میرود. واکنش غیرمناسب سیستم ایمنی نسبت به این دارو میتواند باعث علائم آلرژیک شود که در طیف خفیف تا شدید قرار میگیرند، از جمله شوک آنافیلاکسی.
علائم آلرژی به پنیسیلین
. کهیر قرمز
. بثورات پوستی
. خارش در تمام بدن
. تورم صورت و دهان و زبان و حلق
. مشکل در تنفس و گرفتگی سینه
. موارد شدید ممکن است منجر به افت فشارخون، شوک و از هوش رفتن شوند.
. واکنشهای تأخیری مانند تب، راش پوستی یا در موارد نادر سندرمهای شدید پوستی (مثل استیونز جانسون)
چه کسانی در معرض آلرژی به پنیسیلین هستند؟
. افرادی که سابقهٔ آلرژی به آنتیبیوتیک در خانواده دارند.
. افرادی که سابقه آلرژی دارویی یا بیماریهای آلرژیک (مثل آسم، اگزما) دارند.
ارزیابی آلرژی به پنیسیلین چگونه انجام میشود؟
اگر سابقهٔ حساسیت به پنیسیلین داشته باشید پزشک یک ارزیابی جدید را توصیه میکند که شامل این موارد میشود:
بررسی دقیق سابقهٔ آلرژی
. آلرژیتان چه زمانی بوده و چه علائمی داشتید؟
. آیا دچار بثورات پوستی یا مشکل تنفسی شده بودید؟
. چند سال پیش این اتفاق افتاد؟
ارزیابی میزان ریسک
. گروه کمخطر: بثورات پوستی خفیف، ۱۰ سال پیش، بدون علائم شدید.
. گروه با خطر متوسط: سابقهٔ کهیر یا تورم چشمها و صورت.
. گروه پُرخطر: سابقهٔ شوک ناشی از دارو یا پوستهشدن تمام بدن.
تست پوستی
تست پوستی یا چالش درجه دارویی (Drug Challenge) زیر نظر پزشک متخصص آسم و آلرژی انجام میشود. این روش بهسادگی انجام میشود و نیازی به بستریشدن در بیمارستان ندارد.
پاسخ به چند سوال رایج
اگر به پنیسیلین حساسیت داشته باشید آیا ممکن است به داروهای دیگر نیز حساسیت داشته باشید؟
آنهایی که به پنیسیلین حساسیت دارند ممکن است به داروهای دیگر هم واکنش نشان بدهند، خصوصاً داروهایی که ساختاری مشابه پنیسیلین دارند. البته همه افرادی که به پنیسیلین آلرژی دارند لزوماً در تمام طول عمر خود به همه داروها حساسیت ندارند.
چه اتفاقی میافتد اگر ندانسته کسی را حساس به پنیسیلین بدانیم؟
خیلی از افراد از دوران کودکی این برچسب رویشان است که به پنیسیلین حساسیت دارند یا ممکن است بعد از مصرف پنیسیلین دیگر دچار علائمی مثل بثورات پوستی نشوند. این باعث میشود بهعنوان آلرژیک به پنیسیلین ثبت شوند که پیامدهایی دارد:
. دریافت غیرضروری آنتیبیوتیکهای قوی
. افزایش ریسک باکتریهای مقاوم به دارو به دلیل استفاده از آنتیبیوتیکهای گسترده اثر
. کاهش اثر درمان به دلیل اینکه داروی مورد هدف مصرف نشده و بیمار به کُندی خوب میشود یا ریکاوری چندان مؤثر نیست.
. بستری طولانیمدتتر در بیمارستان
. افزایش هزینههای درمان
آیا درست است که میگویند کسانی که گفته میشود به پنیسیلین حساسیت دارند ممکن است واقعاً دچار این حساسیت نباشند؟
طبق شواهد بیش از ۹۰ درصد افرادی که رویشان برچسب آلرژی به پنیسیلین خورده ممکن است واقعاً این آلرژی را نداشته باشند. چندین مطالعه دریافتهاند از هر ۱۰ نفری که در کودکی سابقهٔ آلرژی به پنیسیلین دارند، ۹ نفر طی بررسی مجدد هیچ علامت خاصی از حساسیت به پنیسیلین نشان ندادهاند. در نتیجه خیلی از بیماران ممکن است بیدلیل فرصت دریافت یک درمان مؤثر و آنتیبیوتیک مناسب برای درمان عفونتها را از دست بدهند.
چه کسانی بیشتر ممکن است به پنیسیلین حساسیت داشته باشند؟
هر کسی که سیستم ایمنیاش نسبت به دارو حساس است ممکن است دچار حساسیت به پنیسیلین شود. اگر شما بیماری یا عارضهای مثل تب یونجه، آسم یا اگزما داشته باشید بیشتر احتمال دارد به پنیسیلین حساس باشید.
چه باید بکنید اگر به پنیسیلین حساسیت نشان دادید؟
اگر باور دارید به پنیسیلین یا هر داروی دیگری آلرژی دارید، باید به پزشکی که این داروها را برایتان تجویز کرده اطلاع دهید. اگر دچار علائم آنافیلاکسی مثل تورم بدن یا مشکل تنفس شدید باید زودتر اورژانس خبر کنید. شاید برای رفع این علائم به درمان اورژانسی نیاز داشته باشید.
تفاوت عوارض ناشی از پنیسیلین و آلرژی به پنیسیلین چیست؟
آلرژی معمولاً شدیدتر از عوارض جانبی است. بسیاری از عوارض جانبی دارو مشابه علائم مربوط به آلرژی به دارو هستند از جمله راش پوستی و خارش پوست.
عوارض جانبی معمولاً خفیف بوده و بعد از یکی دو روز از بین میروند. اما یک واکنش آلرژیک میتواند قسمتهای گوناگونی از بدن را درگیر کند. پزشک میتواند با تجویز تستهایی کمکتان کند متوجه شوید به پنیسیلین حساسیت دارید یا نه.
آیا آلرژی به پنیسیلین ژنتیکی است؟
آلرژی به پنیسیلین مستقیماً ارثی نیست، اما استعداد به بیماریهای آلرژیک میتواند ژنتیکی باشد.
حساسیت به پنیسیلین چگونه مداوا میشود؟
. توقف فوری مصرف پنیسیلین ِ بیشتر.
. مصرف آنتیهیستامین برای کاهش علائم حساسیت.
. مصرف کورتیکواستروئید تجویزی برای تورم و خارش و التهاب شدید.
. دریافت اپی نفرین تزریقی برای درمان آنافیلاکسی شدید.




پیام شما به ما