فقه شیعه و داراییهای دیجیتال
فقه شیعه اصل کلی دارد: «هر چیزی که ارزش مالی یا اعتباری داشته باشد، در حکم مال است و به ارث میرسد.» پس اگر یک پیج، کانال یا سایت درآمدزایی دارد، یا حتی اعتبار اجتماعی و اقتصادی ایجاد کرده، در نگاه فقهی جزو ماترک محسوب میشود. یعنی همانطور که فرزند یا وارث سهمی از خانه و حساب بانکی میبرد، در این داراییها هم حق دارد.
کیفپول رمزارزی: موجودی آن مثل پول نقد است و باید میان ورثه تقسیم شود.
پیجها و کانالهای پربازدید: اگر ارزش مالی یا تبلیغاتی دارند، بهعنوان مال شناخته میشوند و ارثبَر دارند.
فایلها و دادهها: اگر ارزش اقتصادی یا علمی دارند (مثلاً کتاب ناتمام یا آرشیو عکسهای قابلفروش)، جزو اموال محسوب میشوند.
وصیت در دنیای دیجیتال
فقه شیعه اجازه میدهد فرد تا یکسوم دارایی خود را وصیت کند. بنابراین اگر کسی بخواهد بخشی از داراییهای دیجیتال خود (مثلاً درآمد یک کانال یا فروش یک NFT) را به شخص یا مؤسسهای واگذار کند، باید در وصیتنامه رسمی یا معتبر ذکر کند.
بدون وصیت، همهچیز طبق قانون ارث تقسیم میشود.
چالشهای عملی
اینجا پای مسائل جدید باز میشود:
پسوردها و دسترسیها دست کیست؟
اگر شرکتهای خارجی (مثل فیسبوک یا گوگل) سیاست خاصی برای حساب متوفی دارند، چطور میتوان به حق ورثه رسید؟
آیا امکان سوءاستفاده از حسابهای بیصاحب وجود دارد؟
فقها تأکید میکنند: برای پیشگیری از تضییع حقوق ورثه، بهتر است افراد از قبل، دسترسیها و رمزها را در قالب وصیت یا امانت به شخص مطمئنی بسپارند.
ارث و وصیت فقط به داراییهای سنتی محدود نیست. فقه شیعه با انعطاف و اصول کلی خود، داراییهای دیجیتال را هم شامل میداند. پس اگر صاحب پیج، کانال یا کیفپول دیجیتال هستیم، بد نیست همین امروز به فکر وصیت و تعیین تکلیف آنها باشیم؛ تا هم حقوق ورثه محفوظ بماند، هم از اختلافات بعدی جلوگیری شود.
پیام شما به ما