اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم غیرقابل توضیحی دارید که می‌تواند مربوط به مغز یا سیستم عصبی باشد، پزشک ممکن است معاینه عصبی را توسط یک متخصص توصیه کند.

پزشک متخصص مغز و اعصاب متخصصی است که بیماری‌های مربوط به مغز و نخاع، اعصاب محیطی و عضلات را مداوا می‌کند. بیماری‌های نورولوژیکی شامل صرع، سکته مغزی، ام‌اس و پارکینسون می‌شوند. این پزشکان معمولاً بیمارانی با این علائم را ویزیت می‌کنند:

. سردردهای غیرقابل‌کنترل

. ازدست‌دادن حافظه

. عدم تعادل

. بی‌حسی و درد

اگر شما هم این علائم را داشته باشید پس احتمالاً سؤالات زیادی هم دارید.

دلایل رایج برای مراجعه به متخصص مغز و اعصاب

یک معاینهٔ نورولوژیکی جامع، مهم‌ترین ابزار یک متخصص مغز و اعصاب است و کمک می‌کند علت علائم بیمار تشخص داده شده و شناسایی شوند.

سردردهای شدید و مزمن

اگر دچار سردردهای میگرنی هستید پس باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید، خصوصاً اگر علائمتان همراه با نقص‌های عصبی هستند یا درمان‌هایی را انجام داده‌اید؛ اما نتیجه نگرفته‌اید.

درد مزمن

وقتی درد مزمنی دارید و پزشک عمومی نمی‌تواند آن را مدیریت کند باید به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده شوید؛ زیرا ممکن است علت دیگری وجود داشته باشد.

سرگیجه

داشتن سرگیجه یا به‌سختی تعادل را حفظ‌کردن می‌تواند نشانهٔ مشکلی جدی باشد.

بی‌حسی یا گزگز و ضعف عضلات

بی‌حسی یا گزگز خصوصاً در یک سمت بدن یا با شروعی ناگهانی می‌تواند نشانهٔ سکته مغزی یا عارضه جدی دیگری باشد.

شما ممکن است به دلایل زیادی در دست‌ها و پاها احساس گزگز یا سوزن‌سوزن کنید، مثلاً بعد از ساعات طولانی نشستن یا وقتی جریان خون در قسمتی از بدن قطع می‌شود؛ مثلاً به‌خاطر تحت‌فشار قرارگرفتن. همچنین ممکن است در عضلات خود احساس ضعف کنید؛ مثلاً بعد از ورزش یا وقتی دچار آنفلوانزا می‌شوید.

گهگاه و کوتاه‌مدت دچار بی‌حسی یا ضعف و گزگز شدن خطری ندارد؛ اما اگر مکرراً تکرار می‌شود، طولانی‌مدت است یا ناگهان و بی‌دلیل ایجاد می‌شود باید بررسی پزشکی صورت بگیرد، چون هر علتی می‌تواند داشته باشد از بیماری تیروئید گرفته تا یک اختلال عصبی عضلاتی یا بیرون‌زدگی دیسک و ویروس نیل غربی (علت احتمالی کمتر شایع).

از دیگر دلایل بی‌حسی و گزگز می‌توان به کمبود ویتامین B۱۲، دیابت، یا بیماری‌های خودایمنی اشاره کرد.

ضعف بینایی معمولاً بخشی طبیعی از افزایش سن است؛ اما اختلال ناگهانی در بینایی می‌تواند یک دلیل نورولوژیکی داشته باشد. پس اگر ناگهان تغییراتی در وضعیت بینایی‌تان (مانند دوبینی یا ازدست‌دادن میدان بینایی) به وجود آمد به چشم‌پزشک مراجعه کنید، او می‌تواند مشخص کند آیا نیاز به مراجعه به متخصص مغز و اعصاب دارید یا خیردر صورت علائم زیر به متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید خصوصاً اگر سابقه مشکلات نورولوژیکی در خانواده دارید:

. بی‌حسی یا ضعفی که ناگهان ایجاد شده یا در یک سمت بدن است.

. بی‌حسی‌های مداوم یا تشدید شده.

. ضعف مزمن عضله یا به‌سرعت ازدست‌رفتن قدرت عضله.

. ضعف چنگ دست که باعث شده نتوانید قاشق دستتان نگه دارید یا بنویسید یا دیگر فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهید.

. افتادگی پا یا مشکل در بلندکردن پای جلویی حین راه‌رفتن که باعث می‌شود زمین بخورید.

. طولانی‌شدن بی‌حسی بعد از آسیب یا سکته مغزی.

. بی‌حسی یا ضعف همراه با دیگر علائم نورولوژیکی مثل درد و سوزش.

مشکلات خواب

اگر خوروپف شما مانع خواب خودتان و خانواده شده باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. برخی از مشکلات خواب جنبهٔ نورولوژیکی دارند مثل پرخوابی ایدیوپاتیک و حمله خواب که معمولاً با عوارض نورولوژیکی همراه‌اند یا عارضه جانبی داروهایی هستند که برای درمان عوارض نورولوژیکی به کار می‌روند.

با این علائم به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید:

. ساعت‌های طولانی طی روز خسته بودن حتی بعد از خواب خوب شبانه.

. مکرراً از خواب پریدن بدون هیچ مزاحمی.

. مشکل در به خواب‌رفتن و در خواب ماندن خصوصاً همراه با کابوس‌های شبانه.

. مشکلات خواب بعد از تشخیص یک عارضه نورولوژیکی مثل آلزایمر، صرع، یک اختلال حرکتی یا اختلال عصبی عضلانی.

مشکلات حرکتی

مشکل در راه‌رفتن، قدم برداشتن، رعشه و پرش‌های غیرارادی همگی می‌توانند علامت مشکلی در دستگاه عصبی باشند.

مشکلات حافظه و اختلال حواس

ایجاد مشکلاتی در حافظه، تغییراتی در شخصیت یا انتخاب اشتباه کلمات در تکلم می‌توانند علائم بیماری آلزایمر باشند.

تشنج

تصور ما از تشنج کسی است که روی زمین افتاده و می‌لرزد؛ اما تشنج همیشه هم این‌قدر آشکار نیست؛ اما هر نوع تشنجی نگران‌کننده می‌باشد. اگر تشخیص داده نشده که اختلالی مثل صرع دارید؛ اما علائم زیر را دارید باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید:

. لرزش زیاد

. گرفتگی‌های غیرقابل‌کنترل بدن، خصوصاً در دست‌ها و پاها

. خیره‌شدن در فضا (انگار فرد در این محیط نیست یا به نظر می‌رسد با چشم باز خواب می‌بیند)

. گیجی و عدم تعادل بعد از تشنج (انگار از تشنج خارج نشده است)

. بی‌اختیاری مثانه و روده

. بی‌دلیل افتادن

. ازدست‌دادن هشیاری

مشکلات بینایی

ضعف بینایی معمولاً بخشی طبیعی از افزایش سن است؛ اما اختلال ناگهانی در بینایی می‌تواند یک دلیل نورولوژیکی داشته باشد. پس اگر ناگهان تغییراتی در وضعیت بینایی‌تان (مانند دوبینی یا ازدست‌دادن میدان بینایی) به وجود آمد به چشم‌پزشک مراجعه کنید، او می‌تواند مشخص کند آیا نیاز به مراجعه به متخصص مغز و اعصاب دارید یا خیر.

فرایند معاینات مغز و اعصاب

متخصص مغز و اعصاب می‌تواند علت علائم را شناسایی کرده و برای عوارض معمول یا پیچیدهٔ نورولوژیکی، یک برنامه درمانی ارائه بدهد. طی معاینهٔ مغز و اعصاب، پزشک از ابزارهایی مانند چکش رفلکس و چراغ‌قوه برای ارزیابی دستگاه عصبی استفاده می‌کند. مهارت‌های حرکتی، وضعیت حفظ تعادل و وضعیت ذهنی بیمار نیز تست می‌شوند.