توصیف قرآن از مایع سیاه و سوزاننده در جهنم (مُهل) شباهت‌هایی با ویژگی‌های آب اَبَریونی دارد و این سوال را به ذهن می‌آورد که چگونه مردی اُمّی (درس‌نخوانده) که ۱۴۰۰ سال پیش می‌زیسته، می‌توانسته از آب اَبَریونی آگاه باشد؟

ابوالقاسم شکوری
سه‌شنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۱۰:۵۵
درنگی قرآنی دربارۀ پدیدۀ آب اَبَریونی

۱۴۰۰ سال پیش، مردم فکر می‌کردند آب شفاف است؛ هیچ‌کس باور نداشت که رنگ آب بتواند سیاه شود. اما امروز می‌دانیم که این [باور] غلط است. در فشار و دمای بالاتر، آب و یخ سیاه می‌شوند. دانشمندان ویژگی جدیدی از آب را کشف کردند که در فشارهای بالاتر، مولکول آب نیمی مایع و نیمی جامد می‌شود.

بررسی علمی پدیدۀ آب اَبَریونی (Superionic Water)

آب اَبَریونی، که یخ اَبَریونی یا یخ XVIII نیز نامیده می‌شود، فازی از آب است که در دماها و فشارهای بسیار بالا وجود دارد. در آب اَبَریونی، مولکول‌های آب شکسته می‌شوند و یون‌های اکسیژن در یک شبکه کریستالی با فواصل منظم متبلور می‌شوند، در حالی که یون‌های هیدروژن آزادانه درون این شبکه اکسیژن شناور هستند. یون‌های هیدروژن که آزادانه حرکت می‌کنند، آب اَبَریونی را تقریباً به اندازه فلزات معمول، رسانا می‌سازند. آب اَبَریونی از آب یونی متمایز است؛ آب یونی یک حالت مایع فرضی است که مشخصه آن، مخلوطی نامنظم از یون‌های هیدروژن و اکسیژن است.

با اینکه دهه‌ها وجود آن به صورت نظری مطرح بود، اولین شواهد تجربی برای آب اَبَریونی تا دهه ۱۹۹۰ به دست نیامد. شواهد اولیه از اندازه‌گیری‌های نوریِ آب گرم‌شده با لیزر در یک «سلول سِندان الماسی» (diamond anvil cell) و اندازه‌گیری‌های نوریِ آبِ تحت شوکِ لیزرهای بسیار پرقدرت حاصل شد. اولین شواهد قطعی برای ساختار کریستالی شبکه اکسیژن در آب اَبَریونی، از اندازه‌گیری‌های اشعه ایکس بر روی آبِ تحت شوکِ لیزر به دست آمد که نتایج آن در سال ۲۰۱۹ گزارش شد.

اگر یخ اَبَریونی در سطح زمین وجود داشت، به سرعت فشار خود را از دست می‌داد (و از هم می‌پاشید). در ماه مه ۲۰۱۹، دانشمندان در آزمایشگاه انرژی‌شناسی لیزری (Laboratory for Laser Energetics) موفق به ساخت یخ اَبَریونی در آزمایشگاه شدند و تأیید کردند که چگالی آن تقریباً چهار برابر یخ معمولی است و رنگی سیاه دارد. نظریه‌ها حاکی از آن است که آب اَبَریونی در گوشته‌ی سیارات غول‌پیکری مانند اورانوس و نپتون وجود دارد. " (منبع: ویکی‌پدیا، آب اَبَریونی، ۲۰۱۹)

آب اَبَریونی در دماها و فشارهای بالاتر شکل می‌گیرد، رنگ آن سیاه و گران‌روی (لزجی) آن از آب معمولی بیشتر است. این موضوع به تازگی شناخته شده است، اما ۱۴۰۰ سال پیش در قرآن آمده است که در گرمای جهنم، آب شبیه قیر است:

وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّکُمْ ۖ فَمَن شَاءَ فَلْیُؤْمِن وَمَن شَاءَ فَلْیَکْفُرْ ۚ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِینَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا ۚ وَإِن یَسْتَغِیثُوا یُغَاثُوا بِمَاءٍ کَالْمُهْلِ یَشْوِی الْوُجُوهَ ۚ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقًا

«ما برای ستمگران آتشی آماده کرده‌ایم که سراپرده‌هایش آنان را در بر می‌گیرد و اگر فریادرسی جویند، به آبی چون قیر [گداخته] (کَالْمُهْلِ) که چهره‌ها را بریان می‌کند، یاری می‌شوند. وه! چه بد شرابی و چه زشت جایگاهی است!» (سورۀ کهف، آیۀ ۲۹)

چنانکه می‌بینیم قرآن از مایعی داغ و سوزاننده در جهنم سخن می‌گوید که می‌تواند قیر یا فلز گداخته باشد. این توصیف کلی از یک مایع بسیار داغ و تاریک است، که می‌تواند با ویژگی‌های آب اَبَریونی شباهت‌هایی داشته باشد.  

واژه‌ی «مُهل» در قرآن

واژۀ «مُهْل» (بر وزن قفل) گاه به معنای فلز گداخته و مذاب تفسیر شده، و گاه به معنای دُردی که در ته ظرف روغن و مانند آن می‌نشید، و گاه به معنای نقره مذاب و گاه به معنای تفاله قیر تفسیر شده است. (پیام قرآن، مکارم شیرازی، ج ۵، ص ۶۹)

تحلیل ارتباط میان "آب اَبَریونی" و "ماء کالْمُهْل" در قرآن

آنچه گفته شد یک دیدگاه علمی قطعی نیست بلکه اشاره به شباهت‌های قابل تاملی است که بین پدیدۀ آب ابریونی با تعبیر قرآنی "مهل" وجود دارد. در کنار این شباهت‌ها، وجوه افتراقی هم بین این دو موضوع دارد که باید در نظر گرفته شود:
آب اَبَریونی در فشار و دمای شدید شکل می‌گیرد، اما «مُهل» در توصیف قرآن یک مایع مذابِ داغ (در محیط جهنم) است؛ آب اَبَریونی ساختاری خاص دارد که در سطح سیارات بزرگ یخی ممکن است پایدار باشد، اما مفهوم جهنم در قرآن ناظر به واقعیت متافیزیکی-اخروی است، و الزاما به پدیده‌های فیزیکی زمین یا کیهان مرتبط نیست هر چند گفته شده است که معاد امری جسمانی است و موجودات دنیایی با همان جسم دنیوی محشور می‌شوند با این حال، این سوال همچنان مطرح است که آیا توصیف «مایع سیاه و سوزاننده» یک توصیف قابل فهم در فضای عصر نزول قرآن هم بوده است؟ (مثلاً قیر داغ یا فلز مذاب).

برچسب‌ها

پیام شما به ما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

پربازدیدها

پربحث‌ها