یکی از توصیههای مقام معظم رهبری به همگان، خصوصا جوانان، تقویت ارتباط با خداوند و انس با نماز و معنویت بوده است. در اینجا به ۹ توصیه ایشان درباره آداب نماز میپردازیم.
برای حضور قلب در نماز تمرین کنیم
نماز قالبی دارد و مضمونی؛ جسمی دارد و روحی. مواظب باشیم جسم نماز از روح نماز خالی نماند. نمیگوییم جسم بیروح نماز هیچ اثری ندارد؛ چرا، بالاخره یک اثرکی دارد. (۲۹/۰۸/۱۳۸۷) انسان باید درحال نماز، خود را در حضور یک مخاطب عالیمقام که خالق هستی و مالک همه وجود انسان است، احساس کند. (۲۷/۰۶/۱۳۸۵)
معنای کلمات نماز را بدانیم
همه سعی کنند که نماز را باتوجه بهمعانی کلمات بخوانند، یعنی در نماز با خدای عزیز و رحیم سخن بگویند. اینست آن سرچشمه فیضی که جان نمازگزار را سیراب میکند. (۱۸/۰۶/۱۳۷۷) البته کسانیکه عربی نخواندهاند و معنای این جملات را نمیدانند، اگر در حال نماز همین اندازه توجه پیدا کنند که با خدا حرف میزنند، هم بهره خوبی است. (۰۶/۰۲/۱۳۶۹)
مستحبات نماز، حضور قلب را افزایش میدهد
در روایات برای حالات مختلف نماز یک خصوصیاتی را گذاشتند که مستحب است. در وقت ایستادن و در وقت سجده و رکوع به کجا نگاه کنید؛ این خصوصیات همه کمک میکند به آن حالت حضور و توجهی که برای انسان لازم است. (۲۹/۰۸/۱۳۸۷)
نماز بیتوجه، قساوت قلب میآورد
مرحوم شیخ محمد بهاری در یکی از نوشتههایشان میگویند دعا، ذکر و شاید نماز، وقتی بیتوجه تکرار میشود، قساوت میآورد! نماز میخوانیم، نمازِ مایه قساوت. چرا؟ چون در حال نماز حضور قلب نداریم، توجه نداریم. پس این نماز یا با توجه است، که مایه رقت، قرب، لطافت و صفاست؛ یا نمازِ بیتوجه است، کهآن وقت بهگفته ایشان مایه قساوت قلب است. (۱۵/۰۸/۱۳۸۷)
در جوانی خود را بهخوب نماز خواندن عادت دهید
جوانها اگر از حالا عادت کنند بهنماز خوب، وقتی بهسن ماها رسیدند، نماز خوب خواندن برایشان دیگر مشکل نیست. نماز خوب معنایش نماز با صدای خوش و قرائت خوب نیست؛ یعنی نمازِ با توجه، با حضور قلب؛ قلبش در محضر پروردگار حاضر باشد؛ از دل و با دل حرف بزند. (۲۹/۰۸/۱۳۸۷)
نماز را سبک نشماریم
امام صادقعلیهالسلام به وصیّشان میفرمایند: از ما نیست کسیکه نماز را سبک بشمارد. حالا این نمازِ با همه این خصوصیات، با همه این فضائل، چقدر از انسان وقت میگیرد؟ نماز واجب ما -این هفده رکعت- اگر انسان بخواهد با دقت و باقدری ملاحظه بخواند، فرض کنید سیوچهار دقیقه وقت میگیرد، والّا کمتر وقت خواهد گرفت. (۲۹/۰۸/۱۳۸۷)
نماز را اول وقت بخوانید
کار درست و نیک را باید هرچه زودتر انجام بدهیم؛ مثل عبادات، مثل نمازِ اولِ وقت. هرچه انسان آنکار را در لحظات اول و نزدیکتر بهآن لحظات اول انجام بدهد، فضیلت بیشتری دارد. (۲۴/۰۹/۱۳۸۵) مؤمن هیچکار خیری را از روی خجالت و حیا ترک نمیکند. بهبعضیها میگویند: آقا! چرا فلانجا نماز یا نافله یا نماز اوّل وقتتان را نخواندید؟ میگویند خجالت کشیدیم! (۰۸/۰۵/۱۳۷۸)
نماز را به جماعت و در مسجد بخوانید
توصیه دیگر، آبادی مساجد و افزایش نمازهای جماعت است، و این بهمعنای بروز برکات نماز در سطح همکاریوهمدلی اجتماعی است. (۱۰/۰۶/۱۳۷۳)نماز را تا میتوانید در مسجد و تا میتوانید به جماعت بگزارید. (۱۳/۰۶/۱۳۹۲)
تا میتوانید نافله بخوانید!
جوانها تا بتوانند نوافل، مخصوصا نافله نمازهای صبح و مغرب را نیز ادا کنند. (۱۴/۰۶/۱۳۷۴)
