منابع آب و زیرساخت‌های آبی نه تنها محرک‌های درگیری هستند، بلکه می‌توانند تلفات یک درگیری باشند، یعنی در اثر جنگ یا تنش از بین برده شوند.

نگین روزبهانی
جمعه ۲۴ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
کشاورزی؛ بزرگترین مصرف‌کننده آب جهان

منابع آب و زیرساخت‌های آبی نه تنها محرک‌های درگیری هستند، بلکه می‌توانند تلفات یک درگیری باشند، یعنی در اثر جنگ یا تنش از بین برده شوند. گاهی اوقات از منابع آبی به عنوان سلاح و اهرم فشار بر طرف مقابل نیز استفاده می‌شود. در واقع در مناطقی که کمبود آب در حال تبدیل شدن به یک نگرانی فزاینده است، آب ممکن است به محرک درگیری و خشونت تبدیل شود. و در بخش‌هایی از جهان که درگیری خشونت‌آمیز رخ می‌دهد، زیرساخت‌های آب حیاتی می‌توانند آسیب ببینند یا تخریب شوند، در برخی موارد به طور هدفمند، تا به طرف مقابل آسیب برساند. یک به‌روزرسانی بزرگ در نوامبر ۲۰۲۳ شامل داده‌های جدیدی از جنگ روسیه و اوکراین، تنش‌های فزاینده در غرب آسیا و شمال آفریقا و نگرانی‌های جدید در مورد نقش خشکسالی، آب و هوا، و کمبود منابع در آفریقا، جنوب آسیا و جاهای دیگر است. امروزه با شتاب گرفتن بحران‌های آب، استرس‌های سیستماتیکی ایجاد می‌شود که جرقه درگیری، ناامنی غذایی و مهاجرت انسان‌ها را به دنبال دارد. طبق کنوانسیون آبراهه های سازمان ملل متحد ۲۶۰+ حوضه رودخانه بین دو یا چند کشور مشترک هستند که می تواند به منبع تنش یا همکاری تبدیل شوند. به گزارش یونیسف در مورد روز جهانی آب در ۲۰۱۷ تا سال ۲۰۴۰، تقریباً از هر ۴ کودک در سراسر جهان، ۱ نفر می‌تواند در مناطقی با آب بسیار محدود زندگی کند و خطر بیماری، فقر آبی و درگیری‌ها را افزایش دهد. یک به‌روزرسانی بزرگ در نوامبر ۲۰۲۳ شامل داده‌های جدیدی از جنگ روسیه و اوکراین، تنش‌های فزاینده در غرب آسیا و شمال آفریقا و نگرانی‌های جدید در مورد نقش خشکسالی، آب و هوا، و کمبود منابع در آفریقا، جنوب آسیا و جاهای دیگر است. امروزه با شتاب گرفتن بحران‌های آب، استرس‌های سیستماتیکی ایجاد می‌شود که جرقه درگیری، ناامنی غذایی و مهاجرت انسان‌ها را به دنبال دارد. آمار مصرف آب به تفکیک کشورها در سال ۲۰۲۳ در حال حاضر کانادا بالاترین میزان سرانه برداشت سالانه آب را دارد. سالانه ۹۵۹.۹۶ متر مکعب آب در کانادا برداشت می شود. ۷۵.۹۲ درصد آن توسط صنایع و تنها ۱۰.۶۵ درصد دیگر برای کشاورزی استفاده میشود. آرژانتین کشور بعدی این لیست است که  ۷۳.۹۳ درصد از این آب را برای مصارف کشاورزی استفاده می‌کند. سومین کشور در فهرست، پاکستان است. ۹۸/۹۳ درصد از ۵۰/۸۳۰ مترمکعب آب برداشت سالانه کشور صرف کشاورزی می شود. کشورهای باقی مانده در فهرست ده‌تای پرمصرف نیز مانند سایر کشورهای بالاتر از آنها، همگی بیشتر آب خود را برای اهداف کشاورزی استفاده می کنند. مصرف جهانی آب شیرین سالانه به ۴.۳ تریلیون متر مکعب می‌رسد. هند، چین و ایالات متحده با میزان مصرف آب به ترتیب ۷۶۱ میلیارد، ۵۸۱.۲۹ میلیارد و ۴۴۴.۲۹ میلیارد متر مکعب به عنوان بزرگترین مصرف کنندگان آب شیرین هستند. تا سال ۲۰۲۳؛   ۱,۱۱۱,۸۳۶,۹۸۴,۱۷۹ تن آب مجازی در سطح جهانی مبادله شده است. آب مجازی ردپای غیرمستقیم آب تولید و مبادله کالا و خدمات است. این به آب پنهان مورد استفاده در زنجیره تامین محصولات حمل و نقل و مصرف در آن سوی مرزها اشاره دارد. بخش کشاورزی مصرف کننده اصلی است که از ۷۲ درصد کل منابع آب زیرزمینی استفاده می کند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تقاضای آب شهری به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ افزایش ۸۰ درصدی داشته باشد. مصرف آب بر اساس کشور توزیع جهانی مصرف آب شیرین یک تضاد آشکار را نشان می دهد، که منعکس کننده نابرابری های جغرافیایی و تأثیر اندازه جمعیت بر مصرف آب است. میانگین هر کشور سالانه حدود ۳۶ تا ۳۹ میلیارد متر مکعب آب مصرف می‌کند. در مقابل، هند، چین و ایالات متحده با میزان مصرف آب به ترتیب ۷۶۱ میلیارد، ۵۸۱.۲۹ میلیارد و ۴۴۴.۲۹ میلیارد متر مکعب به عنوان بزرگترین مصرف کنندگان ظاهر می‌شوند. آمار مصرف آب زیرزمینی آب های زیرزمینی ۹۹ درصد از آب شیرین مایع موجود زمین را تشکیل می دهند و منبع تقریباً یک چهارم آب مصرفی بشریت هستند. قابل توجه است که بخش کشاورزی مصرف کننده اصلی است که از ۷۲ درصد کل منابع آب زیرزمینی استفاده می کند. به طور قابل توجهی، تقریبا نیمی از جمعیت شهری جهان اکنون برای تامین آب خود به منابع آب زیرزمینی متکی هستند. آمار مصرف آب صنعتی بخش های صنعت و انرژی تقریباً ۱۹ درصد از برداشت جهانی آب شیرین را تشکیل می دهند. علاوه بر این، بخش قابل توجهی از استفاده و آلودگی آب شیرین جهان، حدود ۷۰ درصد، را می توان به هفت بخش عمده نسبت داد: مواد غذایی، نساجی، انرژی، صنعت، مواد شیمیایی، داروسازی و معدن. جالب توجه است که تفاوت های قابل توجهی در برداشت آب صنعتی بین کشورهای پردرآمد و کم درآمد وجود دارد. در کشورهای با درآمد بالا، برداشت آب صنعتی ۱۷ درصد از کل مصرف آب را تشکیل می دهد، در حالی که در کشورهای کم درآمد، تنها ۲ درصد از کل مصرف آب را تشکیل می دهد. اتحادیه اروپا به عنوان منطقه ای متکی است که به شدت به مصرف آب صنعتی وابسته است و ۴۹ درصد از کل مصرف آب آن به تولید صنعتی اختصاص دارد. در مقابل، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا تقاضای آب صنعتی به میزان قابل توجهی کمتری دارند و تنها ۴ درصد از مصرف آب آن برای مقاصد صنعتی تخصیص یافته است. از سوی دیگر، آسیای جنوبی به عنوان یک بازیگر قابل توجه در مصرف آب صنعتی ظاهر می شود و ۴۷ درصد از کل مصرف آب آن به سمت تولید صنعتی است. نقش کشاورزی در مصرف آب آب های زیرزمینی نقشی محوری در تولیدات کشاورزی جهانی ایفا می کنند، به طوری که تقریباً ۷۲ درصد از کل برداشت های آب زیرزمینی به حفظ رشد محصولات غذایی، الیاف، دام و محصولات صنعتی اختصاص دارد. قابل ذکر است، تخمین زده می شود که ۳۸ درصد از زمین های مجهز به آبیاری به این منبع گرانبها برای تامین انرژی کشاورزی خود متکی هستند. هنگام بررسی نابرابری‌های منطقه‌ای در استفاده از آب‌های زیرزمینی برای آبیاری، آمریکای شمالی با ۵۹ درصد از مناطق آبی آن از منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود. آسیای جنوبی با ۵۷ درصد از اراضی آبی آن به آب های زیرزمینی برای تأمین نیازهای خود متکی است. در مقابل، شمال آفریقا وابستگی کمتری به آب های زیرزمینی برای آبیاری نشان می دهد و تنها ۳۵ درصد از مناطق مجهز آن از این منبع بهره می برند. قابل توجه ترین تضاد در جنوب صحرای آفریقا ظاهر می شود، جایی که فقط ۵ درصد ناچیز منطقه مجهز به آبیاری از آب های زیرزمینی استفاده می کند. مصرف آب شهری یک سوم شهرهای جهان با تکیه بر منابع آب سطحی درگیر مبارزه مداوم برای منابع آب شیرین هستند. این رقابت برای منابع آب حیاتی در دهه‌های آینده تشدید می‌شود که عمدتاً ناشی از شهرنشینی سریع است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تقاضای آب شهری به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ افزایش ۸۰ درصدی داشته باشد. مصرف آب بطری در سال ۲۰۲۳، بخش آب بطری دارای درآمد چشمگیر ۳۴۲.۴۰ میلیارد دلار آمریکا با رشد سالانه پیش بینی شده با نرخ قوی ۵.۲۴٪ است. قابل ذکر است که ایالات متحده در بازار جهانی پیشتاز است و در همان سال ۹۴.۰۷ میلیارد دلار درآمد ایجاد کرد. آب بر مصرف جهانی نوشیدنی های بسته بندی شده غالب است و تقریباً ۳۴ درصد در سراسر جهان را تشکیل می دهد که نشان دهنده نقش اساسی آن در هیدراتاسیون و سلامت انسان است. با این حال، سایر دسته‌های نوشیدنی، مانند نوشیدنی‌های الکلی، شیر و نوشابه‌های لبنی، نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های نوآورانه جدید، همچنان سهم قابل توجهی دارند که نشان‌دهنده تنوع ترجیحات مصرف‌کننده و تکامل مداوم صنعت نوشیدنی است.

برچسب‌ها

پربازدیدها

پربحث‌ها