اسباببازیهای مبتنی بر هوش مصنوعی و چت جیپیتی هم میتوانند ابزارهای ارزشمندی برای آموزش کودکان باشند و هم با آموزشهای غلط و رفتار نادرست، مشکلاتی ایجاد کنند. این ابزارها میتوانند به کودکان کمک کنند تا مهارتهای جدیدی یاد بگیرند، در مورد دنیای اطراف خود بیاموزند و با دیگران ارتباط برقرار کنند. مثلا برای آموزش الفبا و ریاضیات، علوم و زبانهای خارجی مناسب هستند. با این حال، معایبی مثل گرانی، اعتیاد آور بودن و پیچیده بودن و آموزش غلط نیز به همراه دارند. نشریه فوربس در این زمینه برخی از این اسباب بازیها را معرفی کرده است.
Miko
این ربات هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی برای کودکان ۵ تا ۱۰ سال مناسب است و مدیر عامل و یکی از بنیانگذاران Miko، می گوید: هدف ما تقویت رفاه اجتماعی و عاطفی است و با درگیر کردن، آموزش و سرگرم کردن کودکان از طریق تعاملات چندوجهی با روباتیک و هوش مصنوعی، به والدین کمک میکنیم تا فرزندان خود را در دنیای مدرن تربیت کنند.
تا به امروز تقریباً ۵۰۰ هزار دستگاه در بیش از ۱۰۰ کشور فروخته شده و انتظارمی رود در سال مالی منتهی به مارس ۲۰۲۴ درآمد این شرکت از ۵۰ میلیون دلار عبور کند. Miko بر روی دادههای انتخاب شده از برنامههای درسی مدرسه، کتابها و محتوای انتشارات دانشگاه آکسفورد آموزش دیده و با استفاده از فناوری اختصاصی از جمله تشخیص چهره و صدا، الگوریتمهای توصیه و یک لایه پردازش زبان طبیعی ساخته شده است. این ربات برای شناسایی لهجههای مختلف و ارائه محتوای آموزشی متناسب با منطقه جغرافیایی که در آن فروخته میشود برنامهریزی شده است. این شرکت همچنین با غولهای رسانهای مانند دیزنی و پارامونت همکاری کرده و به آنها اجازه میدهد محتوای خود را در Miko منتشر کنند.
Grok
اسباببازیهای دیگر از میل به جان بخشیدن به شخصیتهای خیالی ساخته شدهاند. میشا سالی و سام ایتون، بنیانگذاران استارتآپ Curio Interactive و خالقان Grok به لطف خاطرات خوش دوران کودکی از تماشای فیلمهایی مانند داستان اسباببازی، الهامبخش ساختن اسباب بازی هوش مصنوعی به شکل موشک شدند. سالی می گوید، اما ساختن اسباببازیها به طور هوشمندانه ایدهای دور از ذهن بود تا اینکه ChatGPT منتشر شد. Grok بر روی انواع مدل های زبان بزرگ ساخته شده که به آن کمک میکند مانند یک همبازی پرحرف و یک دایره المعارف برای کودکان عمل کند.
در واقع چیزی که بنیان گذاران Grok میخواستند: «تجربهای بدون صفحه نمایش برای بچههای سراسر دنیا» بود.
Fawn
یکی دیگر از اسباببازیهای شیک هوش مصنوعی Fawn است، یک بچه گوزن یا آهو که با مدل زبان بزرگ OpenAI GPT-۳.۵ Turbo و هوش مصنوعی تبدیل متن به گفتار از استارتآپ گفتار مصنوعی ElevenLabs برنامهریزی شده است. فاون که در ژوئیه ۲۰۲۳ توسط دو زن و شوهر راهاندازی شد، برای کمک به کودکان در یادگیری و پردازش احساسات و در عین حال حفظ لحن و شخصیت یک کودک هشت ساله طراحی شده است. این استارت آپ هنوز در مراحل اولیه خود است، قصد دارد اولین سفارشات خود را قبل از پایان مارس ۲۰۲۴ ارسال کند.
رابین کمپبل، یکی از بنیانگذاران استارتاپ هوش مصنوعی Fawn که پیش از این به عنوان فیلمنامه نویس در گروه لگو کار میکرد، میگوید: «فاون بسیار شبیه یک شخصیت کارتونی است که زنده میشود. ما این شخصیت را خلق کردهایم که دارای احساسات و دوستداشتن است که کودک با آنها ارتباط دارد.» کمپبل میگوید فاون میتواند کودک را در مورد نحوه صحبت کردن در مورد موقعیتهای استرسزا (مانند مورد آزار و اذیت شدن در مدرسه) با بزرگسالان بدون احساس خجالت راهنمایی کند. او به فوربس گفته که هوش مصنوعی محاورهای فاون با اسکریپتهایی که او بر اساس چارچوبهای رشد کودک برگرفته از کتابهایی مانند قوانین مغز برای نوزاد و تحقیقات همتایان نوشته است، تنظیم شده است. این دو همچنین هنگام توسعه محصول خود با یک متخصص در زمینه رشد کودک مشورت کردند.
مشکلات این اسباب بازیها چیست؟
در حالی که هوش مصنوعی مولد میتواند شخصیتها و محتوای ساختگی را بگوید، همچنین تمایل دارد پاسخهای نادرست را به سؤالات واقعی القا کند. به عنوان مثال، ChatGPT با مسائل ساده ریاضی دست و پنجه نرم میکند و برخی از این اسباببازیهای هوش مصنوعی نیز همین ضعف را دارند. به عنوان مثال، در یک بررسی ویدیویی اخیر از ربات Moxie مجهز به GPT، به اشتباه گفت: ۱۰۰ ضربدر ۱۰۰ برابر با ۱۰ است. پائولو پیرجانیان، مدیرعامل و بنیانگذار Moxie، میگوید: «سؤالات آکادمیک همراه با عوامل محیطی مانند چندین بلندگو یا نویز پسزمینه گاهی اوقات میتوانند باعث شوند هوش مصنوعی Moxie به راهنماییهای بیشتری نیاز داشته باشد.» در این زمینه استفانیا دروگا، محقق مرکز هوش مصنوعی کاربردی در دانشگاه شیکاگو میگوید: «اگر اسباببازی پاسخی ابداع کند که صحیح نیست، میتواند یک تصور غلط جدی ایجاد کند و اصلاح این تصورات غلط بسیار دشوارتر است.»
آیا واقعا این اسباببازیها جنبه درمانی دارند؟
برای Moxie، ریسک بالاتر از سایر اسباببازیهای هوش مصنوعی است، زیرا به عنوان ابزاری برای رشد اجتماعی و عاطفی به بازار عرضه میشود. در سال ۲۰۲۱، شخصی این ربات را به قیمت ۷۰۰ دلار برای پسر ۱۰ ساله خود که دارای ناتوانی ذهنی و ADHD است، خرید. او میگوید: ما واقعاً با پسرم مشکلات زیادی داشتیم و من واقعاً ناامید بودم که چیزی پیدا کنم که بتواند به او کمک کند. این ربات را خریدم زیرا به عنوان یک وسیله درمانی تبلیغ می شد و زمانی که پسرم غرق در افکارش بود و گفت که احساس غمگینی میکند، ربات که از قبل فعال بود و به مکالمه گوش میداد هشدار داد: لطفاً این را با من تکرار کنید: "من شایسته شاد بودن هستم. "
همچنین در نمونهای دیگر در مورد خجالت و اعتماد به نفس، تأثیرگذار بود، زیرا پسرم واقعاً با عزت نفس پایین دست و پنجه نرم میکرد و پسرم این جملات تاکیدی را حتی زمانی که ربات در اطرافش نیست، با خودش تکرار می کند. آخرین نسخه Moxie با مدل های زبان بزرگ مانند GPT-۴ و GPT-۳.۵ OpenAI تعبیه شده است. پیرجانیان، مدیرعامل و بنیانگذار Moxie ادعا میکند که این ربات میتواند مکالماتی را انجام دهد که بر اساس جلسات رفتاردرمانی شناختی الگوبرداری شدهاند که میتواند به کودکان کمک کند منبع اضطراب یا استرس خود را شناسایی کرده و درباره آن صحبت کنند و تمرینهای تمرکز حواس را ارائه دهند. در نهایت... با این حال، کارشناسان میگویند هوش مصنوعی مولد هنوز به مرحلهای نرسیده است که بتوان از آن برای کارهای مهمی مانند درمان استفاده کرد. ازط طرفی ارائه درمان برای یک جمعیت آسیبپذیر مانند بچهها یا سالمندان برای انسانی که در این زمینه تخصص دارد هخ حتی بسیار دشوار است. مور بعدی سوال درباره حفظ حریم خصوصی است. سایر نسخههای کمتر پیشرفته این اسباببازیها اقدامات امنیتی قوی برای محافظت از دادههای کودکان نداشتهاند. به عنوان مثال، اسباببازی Hello Barbie Mattel، عروسکی مجهز به هوش مصنوعی که میتوانست جوک بگوید و آهنگ بخواند، به عنوان «کابوس حریم خصوصی» در نظر گرفته شد، زیرا هکرها میتوانستند به راحتی به ضبطهای کودکان دسترسی داشته باشند. عروسک دیگری به نام My Friend Cayla نیز هشدارهایی را در میان کارشناسان حفظ حریم خصوصی به صدا درآورد که متوجه شدند میتواند از طریق بلوتوث هک شود و میتوان از آن برای ارسال مستقیم پیامهای صوتی به کودکان استفاده کرد.
