حضرت امالبنینعلیهاالسلام در میان زنان، شخصیتی ممتاز است که در میان زنان عرب از جنبههای مختلف اخلاقی، معنوی، علمی و اجتماعی معروف و مشهور بوده است. نویسندگان بسیاری درباره عظمت، صبر، علم، فضل و کمال، انسانیت و شخصیت ایشان قلمفرسایی کردهاند.
رعایت ادب و آداب
ایشان از دامان خاندانی ادبپرور برخاسته و در محضر اسوه ادب، امیرالمومنین علیهالسلام آن را بارور و الهی کرد. او ادب بندگی را نگاه داشته و نسبت به مردم فروتن بود. بزرگترین نمود ادبش، در برابر خانواده امیرالمومنین علیهالسلام بود. وی خود را خادم فرزندان حضرت فاطمهعلیهاالسلام میدانست. (معالیالسبطین، ج ۱، ص ۴۴۳)
ولایتپذیر
اوج ولایتپذیری حضرت امالبنینعلیهاالسلام در واقعه کربلا و پس از شهادت فرزندانش بود که هیچ اعتراضی نکرد و همه را فدایی امام خود، حسینبنعلی علیهالسلام میدانست. (امالبنین(س) سیدۀ نساءالعرب، سویج، ص ۵۰)
شجاعت و شهامت
این شیرزن از شجاعت بالایی برخوردار بود. فرزندانش نیز شهامت را از مادر آموخته بودند. بعد از واقعه کربلا در فضای خفقان سیاسی آن روز، به همراه فرزند خردسالِ حضرت عباسعلیهالسلام به بقیع رفته و عزاداری میکرد، بهگونهای که مردم جمع شده و با او همناله میشدند. (تاریخ طبری، ج ۶، ص ۲۹۶)
فاتح قله صبر بینظیر
جمله معروف ایشان هنگام شنیدن خبر شهادت چهار فرزندش، مقام صبر و تحمل این مادر را نشان داده و زینتبخش صفحات تاریخ کربلا شده. با آنکه بشیر خبر شهادت حضرت ابوالفضل ۳۴ ساله و سه فرزند دیگرش را به او داد، وی صبر و بردباری میکند و فقط سراغ امام حسینعلیهالسلام را میگیرد. (اعلام النساء، ج ۴، ص ۲۴۳)
سخنوری و شاعری
امالبنین علیهاالسلام از زنان فاضلی بود که حقّ اهلبیت علیهمالسلام را میشناخت و به شیوایی و رسایی سخن میگفت. (زینب کبری، ربعی، ص ۲۵) او را شاعری خوشبیان معرفی میکنند. (اعلامالنساء، ج ۴، ص ۴۰) او از این سخنوری و شاعری سود میبرد و مردم را به دور خود در بقیع گرد میآورد و با هم نوحهسرایی میکردند. (اعیانالشیعه، ج ۸، ص ۳۸۱)
پاسداشت نهضت عاشورا
حضرت امالبنین علیهاالسلام که سخنوری توانا و شاعر بود با برپایی مراسم سوگواری و عزاداری و مرثیهخوانی و نوحهسرایی، نهضت عاشورا را زنده نگه داشت. این حرکت علاوه بر بار عاطفی، یک حرکت سیاسی علیه یزید بود. (اعلامالنساء، ج ۴، ص ۴۰)
