غذای هدررفته به چه غذایی گفته میشود؟
ازدستدادن غذا و ضایعات غذا، دو نوع اصلی از غذای هدررفته هستند.
ازدستدادن غذا خیلی گستردهتر است و به هر نوع غذای خوراکی که در هر مرحله نخورده میماند، گفته میشود، علاوه بر غذایی که در خانهها و فروشگاهها خورده نمیشود، محصولات باقیمانده در مزرعه، غذایی که در حملونقل
فاسد میشود و همه مواد غذایی دیگری که به فروشگاه نمیرسد را هم شامل میشود. این نکته هم قابلتوجه است که تقریباً در هر مرحله از تولید غذا مقداری از آن هم از بین میرود.
ضایعات غذایی، از هدررفتن مواد غذایی یک بخش خاص به وجود میآید که وعدهغذایی نیمه خورده باقیمانده در بشقاب رستوران، ضایعات غذا از تهیه غذا در خانه و... را شامل میشود.
از آفات و بیماری تا سردرآوردن محصولات زشت در مزارع!
شاید برایتان جالب باشد بدانید که در هر نقطه از طول زنجیره غذایی، مواد خوراکی در حال دور ریختهشدن هستند از مزارع و قایقهای ماهیگیری، در طول پردازش و توزیع بگیرید تا فروشگاههای خردهفروشی، رستورانها و حتی خانه.
بعضی وقتها آسیبهای آبوهوا، آفات و بیماری باعث میشود کشاورز غذای خود را در مزرعه از دست بدهد و نتواند آن را برداشت کند، از طرفی شرایط بازار خارج از مزرعه هم میتواند کشاورزان را به دورریختن مواد غذایی
خوراکی سوق دهد. نکته مهم ماجرا هم این است که اگر قیمت محصول در بازار کمتر از هزینه حملونقل و نیروی کار باشد، گاهی کشاورزان محصولاتشان را بدون برداشت رها میکنند. بهعنوانمثال، در طول همهگیری COVID-19،
کشاورزان بخش عمدهای از کسبوکار خود را به دلیل تعطیلی رستورانها و سالنهای ناهار مدارس از دست دادند. این آنها را به تصمیم دردناکی سوق داد که محصولات خوراکی را شخم بزنند.
یکی دیگر از منابع مهم ضایعات مواد غذایی، اصطلاحی است به اسم «محصولات زشت»! نقصهای شکلی که در فرآیند قبل و بعد برداشت انجام میگیرد و خب مسلم است که مصرفکنندگان کمتر به محصولات بدشکل و لکهدار
علاقه نشان میدهند. ترس از ایمنی مواد غذایی و یخچال و نگهداری نامناسب هم میتواند کشاورزان را مجبور بهدور ریختن مواد غذایی خوراکی کند. همه اینها با هم باعث شده تا در سالهای اخیر، کشاورزان مجبور به ترک مواد
غذایی در مزارع خود شوند.
ماهی و میگو در سطل زباله!
مطالعهای توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) تخمین میزند که هشت درصد از ماهیهای صید شده در شیلات دریایی جهان دور ریخته میشوند، حدود 78.3 میلیون تن در سال دور ریخته شده است بخشی از
صید ماهی است که نگهداری نمیشود و اغلب مرده برگردانده میشود. مطالعات دیگر تخمین میزنند که 40 تا 60 درصد ماهیهای صید شده توسط ترالهای اروپایی در دریای شمال در دریا دور ریخته میشوند. علاوهبرآن صید
میگوی گرمسیری بالاترین میزان دفع را دارد و بیش از 27 درصد از کل دفعات تخمین زده شده را تشکیل میدهد. نکته قابلتوجه هم این است که دورانداختن، اکوسیستم اقیانوس را با افزایش غذا برای لاشخورها و کشتن تعداد
زیادی از گونههای ماهی از تعادل خارج میکند.
هدررفتن مواد غذایی از تولیدی تا حملونقل
بیشتر ضایعات در کارخانههای تولید و فراوری در حین پاککردن بخشهای خوراکی مانند پوست، چربی، پوستهها و پوستههای غذا تولید میشوند. در طول حملونقل و توزیع مواد غذایی، غذاهای فاسدشدنی در معرض ازدستدادن
هستند، بهویژه در کشورهای درحالتوسعه که دسترسی به یخچال، زیرساخت و حملونقل کافی و قابلاعتماد هم میتواند یک چالش باشد. علاوهبرآن تخمین زده میشود که در این حملونقل، بین دو تا پنج درصد از محمولههای
مواد غذایی توسط خریداران مواد غذایی رد میشود. حتی اگر این کالاها وارد بازار شوند، اغلب به دلیل ماندگاری کوتاهتر، هدر میروند.
ضایعات مواد غذایی در خانوارها
یکی از بزرگترین هدر دهندههای مواد غذایی در خانهها اتفاق میافتد، عواملی که کارشناسها به آن اشاره میکنند مثل فساد مواد غذایی، آمادهسازی بیش از حد، سردرگمی برچسب انقضا، خرید بیش از حد و برنامهریزی ضعیف است.
حدود دو سوم ضایعات مواد غذایی در خانه به دلیل استفادهنکردن غذا قبل از خرابشدن است، فساد مواد غذایی در خانه به دلیل نگهداری نامناسب، عدم دید در یخچال، مواد نیمه استفاده شده و نیازهای غذایی نادرست اتفاق میافتد.
آمادهسازی بیش از حد - یکسوم باقیمانده ضایعات غذای خانگی نتیجه پختوپز یا سرو بیش از حد غذا توسط مردم است. بخشهای پختوپز در طول زمان افزایشیافته است و وعدههای غذایی بزرگ اغلب بیشتر از آنچه میتوانیم
تمام کنیم شامل غذا میشود.
خرید بیش از حد - فروش محصولات غیرمعمول و تبلیغاتی که خرید آنی و انبوه مواد غذایی را در خردهفروشیها تشویق میکند، اغلب مصرفکنندگان را به خرید اقلامی سوق میدهد که در برنامه غذایی عادی آنها قرار نمیگیرند و
بنابراین قبل از استفاده فاسد میشوند.
برنامهریزی ضعیف - بدون برنامه غذایی و فهرست خرید، مصرفکنندگان اغلب تخمینهای نادرستی از مواد و موادی که در طول هفته استفاده خواهند کرد انجام میدهند. وعدههای غذایی بدون برنامه رستوران یا تحویل غذا نیز
میتواند منجر به خرابشدن غذا در خانه قبل از استفاده شود.
اثرات زیستمحیطی ضایعات مواد غذایی
ضایعات و دورریزهای مواد غذایی به طبع گازهای گلخانهای از خودشان منتشر میکنند که آلودگی و گرمشدن زمین را به وجود میآورد طوری که بر اساس گزارشی از سازمان WRAP مستقر در بریتانیا، اگر مواد غذایی از محلهای
دفن زباله بریتانیا حذف شود، کاهش گازهای گلخانهای معادل حذف یکپنجم خودروهای بریتانیا از جاده میشود. جدا از آن ضایعات مواد غذایی مصرفی نیز پیامدهای جدی برای مصرف انرژی دارد. مطالعهای که توسط گروه مشاوره
مککینزی انجام شد، نشان داد که به طور متوسط، تلفات غذای خانگی هشت برابر اتلاف انرژی در سطح مزرعه به دلیل انرژی مصرفشده در طول زنجیره تأمین غذا و در آمادهسازی، عامل اتلاف انرژی است. علاوه بر این، ضایعات
مواد غذایی مسئول بیش از 25 درصد کل مصرف آب شیرین در ایالات متحده در هر سال است و یکی از دلایل اصلی آلودگی آب شیرین است. باتوجهبه تمام منابع موردنیاز برای تولید مواد غذایی، ارزش آن را دارد که مطمئن شویم
غذایی که تولید میکنیم هدر نمیرود.
