یکی از دغدغههای مهم آخرالزمان، انتظار و چگونه منتظر بودن است. آیا این که فقط برای ظهور دعا کنیم، کافیست؟ امام عصر ارواحنا فداه در یکی از دعاهای خود به منتظران آموزش میدهد که روزگار انتظار را چگونه سپری کنیم. یکی از موارد خودسازی و جامعهسازی مراقبت از چشم و گوش است.
دعای "اللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفِیقَ الطّاعَةِ" درسنامه با ارزشی است که در قالب دعا و نیایش آموزش داده شده و دارای اوصاف بلندی است که مورد قبول امام زمان ارواحنا فداه، آخرین ذخیره خداوند است. و در فرازهایی کوتاه و مختصر، وظایف منتظران را از هر قشر و صنفی را بیان فرموده است. البته میتوان گفت این دعا سرچشمه همة صفاتی است که شایسته است منتظران خود را به آنها آراسته کند.
محافظت از دیدنیها
امام در فرازی از این دعا نقش چشم و گوش را در انتظار فرج معرفی میکند.
وَاغْضُضْ أَبْصارَنا عَنِ الْفُجُورِ وَ الْخِیانَةِ؛ چشم ما را از ناپاکی و خیانت بپوشان.
آیت الله جوادی آملی مراقبت از چشم را وظیفه همگانی در جهت امنیت اجتماعی و فراهم شدن شرایط ظهور میدانند و میگوید: «چشمهای پاک، لایق نظاره بر جلوههای گوناگون جمال حقاند و دیدگان ناپاک سبب آلوده شدن قلب و محروم ماندن از رؤیت جلوههای نورانی حق است. حفاظت و مراقبت از چشم با دو عامل اساسی سفارش شده است:
۱- وقتی به مقتضای تقوا و اعتدال اخلاق انسانی عمل نشود و فسق و گناه آشکار گردد، تباهی رخ مینماید. گناه در خصوص هر شیء به حسب همان چیز معنا میشود و تباهی چشم آن است که بینندهِ مناظری باشد که رؤیت آنها خلاف تقواست. دوری از چنین عملی، اولین وظیفه کسانی است که امید به دیدار امام زمان ارواحنا فداه بستهاند.
۲- خیانت آن است که بر خلاف عهدی که به آن موظف شده، کاری کند یا نیّتی در دل بپرورد. خیانت چشم آن است که انسان چشم را برخلاف اراده یا دستور آفرینندهاش به کار گیرد. پرهیز از خیانت چشم نیز وظیفهای دیگر از وظایف اهل انتظار است. (امام مهدی موجود موعود، ص ۲۰۵)
چگونگی مراقبت از گوش
منتظر واقعی از دروغ و سخنچینی و غیبت گرفته تا فحاشی و ناسزا و توهین دوری میکند و از سلامت معنوی گوش خود محافظت میکنددر فراز دیگری میفرماید:
وَاسْدُدْ أَسْماعَنا عَنِ اللَّغْوِ وَ الْغِیبَةِ؛ و گوشهایمان را از شنیدن بیهوده و غیبت ببند.
لغو در لغت به چیزی اطلاق میشود که مورد اعتنا نبوده و از آن هیچ نفعی بدست نمیآید. و در اصطلاح قرآنی به کلام، عمل یا فکر بیهوده و باطلی که موجب غفلت انسان از یاد خدا باشد، اطلاق می شود. ( التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۰، ص ۲۰۸) واژگانِ هزل، لهو و عبث، نیز به معنی کلام و کار بیاهمیت، بدون قصد و بیحاصل است؛ و از این جهت با واژه "لغو" هم معنا میباشند. (مفردات فی غریب القرآن، ص ۸۴۱ و ۷۴۸)
از آنجا که قرآن، خلقت عالم وجود را که انسان هم جزئی از آن عالم است بر اساس اهداف والای الهی دانسته و اینکه هر موجودی در این عالم دارای وظایفی بوده که باید آن را انجام دهد، تا آن هدف والا محقق گردد؛ لذا، خداوند در قرآن، با عبارات مختلف، انسان را از مشغول شدن به اموری که متناسب با هدف الهی نیست، برحذر داشته و پرهیز از لغویات را از صفات مؤمنان قرار داده است. (تفسیر آسان، ج۱۳، ص ۲۷۰)
مؤمنان به بواسطه ایمان، به منبع عزّت و عظمت وصل شده و در زندگی خود، جز به زندگی سعادتمند ابدی و بندگی خالصانه برای خدای متعال، اهتمام نمیورزند. تنها به کارهایی مشغول میشوند که، حقّ آن را عظیم دانسته و آنچه را جاهلان برای آن اهمیت قائلند، بی ارزش و لغو شمرده؛ در نتیجه، جزو رستگاران قرار میگیرند. [۸۰]
قرآن، در توصیف بهشت و اهل آن میفرماید: «لا یَسْمَعُونَ فیها لَغْواً وَ لا تَأْثیماً إِلَّا قِیلًا سَلاماً سَلاما» (واقعه،۲۵) در آن (باغهای بهشتی) نه لغو و بیهودهای میشنوند، نه سخنان گناهآلود، تنها چیزی که میشنوند "سلام" است "سلام".
استاد جوادی آملی، گوشِ قابل داشتن را مهم در انتظار میدانند و میفرمایند: «حرف حق و سخن الهی، اگرچه در مقام فاعلیّت تامّاند؛ ولی اگر گوش قابلی نباشد، در دل به ثمر نخواهند نشست. فرد و جامعهای که در انتظار ولی الله زمانش به سر میبرد، میباید هماره گوش را منزّه بدارد تا در قابلیّت نیز تامّ باشد. گوش وقتی قابل و شایسته میشود که به دو دستور عمل کند:آیت الله جوادی آملی مراقبت از چشم را وظیفه همگانی در جهت امنیت اجتماعی و فراهم شدن شرایط ظهور میدانند و میگوید: «چشمهای پاک، لایق نظاره بر جلوههای گوناگون جمال حقاند و دیدگان ناپاک سبب آلوده شدن قلب و محروم ماندن از رؤیت جلوههای نورانی حق است
الف) هر سخن یا عملی که بیثمر بوده و از پشتوانه فکری برخوردار نباشد لغو است و انسان را به بیهودگی میکشاند و خدا را از خاطر میبرد. پس منتظران راستین امام عصر ارواحنا فداه باید با گوش نسپردن به لغو در حفظ آن بکوشند.
ب) غیبت آن است که پشت سر مسلمانی سخنی گفته شود که اگر بشنود، ناراحت شود. این گناه بزرگ، در کدر کردن روح انسان نقش عمدهای دارد، پس رواست که مؤمنانِ منتظر، از گوش سپردن به چنین سخنانی بپرهیزند. (برگرفته از کتاب امام مهدی موجود موعود، ص ۲۰۵)
از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است: هر کس از مسلمانی غیبت کند، خداوند تا چهل شبانهروز نماز و روزه او را نپذیرد مگر این که غیبتشونده او را ببخشد. (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۲۵۸) همچنین فرمودند: غیبت کردن در (نابودی) دین مسلمان مؤثرتر از خوره در درون اوست. (کافی، ج ۲، ص ۳۵۷)
بنابراین منتظر واقعی به شدت مراقب چشم و گوش خود هست. منتظر مراقب است که هر فیلم و صحنه غیرِ شرعی که مورد رضایت خدا نیست را نبیند. در موبایلش هیچ فیلم و عکس غیر شرعی وجود ندارد و به دنبالش نمیرود. به نامحرم، نگاه غیر شرعی ندارد. و در کل مراقب است به چیزهایی که مورد رضایت امام زمان ارواحنا فداه نیست چشم نیاندازد.
در مورد گوش هم توجه دارد که هر چیزی را نشنود و از دروغ و سخنچینی و غیبت گرفته تا فحاشی و ناسزا و توهین دوری میکند و از سلامت معنوی گوش خود محافظت میکند.
تا زمانی که تک تک منتظران خود را آماده آمدن امام زمان ارواحنا فداه نکنند، ظهور اتفاق نخواهد افتاد.
