عواملی که قرآن را مهجور کرده است! از جمله اموری كه موجب مهجوریت قرآن می‌شود، غفلت است. اهمیت غفلت نسبت به اطاعت و پیروی از قرآن، كمتر از غفلت از یاد خدا نیست، زیرا قرآن كتابی است كه سرنوشت خوب و بد پیشینیان را جهت بهره‌مندی از جنبه‌های مختلف تاریخ برای هر نسل و هر عصری بیان داشته است، تا انسان از این گنجینه الهی در جهت خودسازی استفاده نماید، عوامل پیروزی و شكست، اسباب سعادت و بدبختی همه و همه در این تحفه الهی نهفته است. مهجوریت قرآن در میان مسلمانان دارای عوامل و زمینه‌های فراوانی است كه فقط به برخی از آنها اشاره می کنم: پیروی از هوای نفس در برخی از آیات قرآن کریم، پیروی از هوای نفس، در تعارض با هدایت در راه خدا معرفی می شود، از جمله این آیه که خداوند خود می فرماید: وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَیُضِلَّكَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ : و از هواى نفس پیروى مكن كه تو را از راه خدا گمراه سازد . قرآن، کتابی است که خداوند متعال آن را برای هدایت انسان به راه مستقیم نازل فرموده است. بدیهی است که بهره بردن از این هدایت الهی، در گرو تلاش خود فرد برای ایجاد شرایطی لازم است. یکی از این شرایط، پیروی نکردن از هواهای نفسانی است. بنابراین، کسی که پیروی از خواسته های نفسانی را مقصود خود قرار می دهد، ارتباط مۆثری با قرآن پیدا نخواهد کرد. شیطان خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ پس هنگامى كه قرآن مى‏خوانى از شیطان رانده شده به خدا پناه بر. از این آیه درمی یابیم که شیطان، همواره درصدد است انسان را از تلاوت آیه های قرآن باز دارد. خداوند نیز به بندگانش هشدار می دهد که در این هنگام، به خدا پناه ببرید. البته منظور این آیه، این نیست که تنها به گفتن استعاذه بسنده کنیم، بلکه باید این ذکر را تبدیل به فکر و فکر را تبدیل به یک حالت درونی کنیم و به هنگام خواندن هر آیه، به خدا پناه ببریم، از اینکه وسوسه های شیطان، حجابی میان ما و کلام حیاتبخش او شود. از جمله عواملی كه زمینه مهجوریت قرآن را فراهم می‌سازد حجاب‌هایی است كه انسان میان خود و قرآن ایجاد می‌نماید به گونه‌ای كه در عین ارتباط با قرآن، از درك معارف و حقایق آن، محروم می‌شود؛ بدین صورت از فیض گسترده قرآن بی‌بهره می‌ماند عدم آشنایی نسبت به نقش قرآن در زندگی انسان هر قدر انسان نسبت به عظمت و منزلت قرآن و نقش آن در زندگی خویش جاهل باشد، به همان میزان شوق و ذوق او در اطاعت از آن كمتر خواهد شد؛ وقتی انسان نداند كه این كتاب چه فایده و بركاتی برای او دارد، به یقین رغبتی در توجه و پیروی از آن نشان نمی‌دهد. امام خمینی(ره) با موضع گیری شدید در برابر جریانی كه قرآن و اسلام را از احكام سیاسی ـ اجتماعی تهی می‌داند می‌فرماید: «باید به این نادانان گفت كه: قرآن كریم و سنّت رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ آن قدر كه در حكومت و سیاست، احكام دارند، در سایر چیزها ندارند، بلكه بسیاری از احكام عبادی اسلام، عبادی سیاسی است كه غفلت از آنها این، مصیبت‌ها را به بار آورده است. پیغمبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ تشكیل حكومت داد مثل سایر حكومت‌های جهان». غفلت از جمله اموری كه موجب مهجوریت قرآن می‌شود، غفلت است. اهمیت غفلت نسبت به اطاعت و پیروی از قرآن، كمتر از غفلت از یاد خدا نیست، زیرا قرآن كتابی است كه سرنوشت خوب و بد پیشینیان را جهت بهره‌مندی از جنبه‌های مختلف تاریخ برای هر نسل و هر عصری بیان داشته است، تا انسان از این گنجینه الهی در جهت خودسازی استفاده نماید، عوامل پیروزی و شكست، اسباب سعادت و بدبختی همه و همه در این تحفه الهی نهفته است. گناه سبب می‌شود از فهم قرآن و استفاده از معارف معنوی وحی محروم بماند و نتواند از تلاوت آیات به حقایق آنها برسد؛ زیرا با انجام گناه، آمادگی قلب برای درك راستی‌ها و درستی‌ها از میان می‌رود حجاب‌های بین انسان و قرآن از جمله عواملی كه زمینه مهجوریت قرآن را فراهم می‌سازد حجاب‌هایی است كه انسان میان خود و قرآن ایجاد می‌نماید به گونه‌ای كه در عین ارتباط با قرآن، از درك معارف و حقایق آن، محروم می‌شود؛ بدین صورت از فیض گسترده قرآن بی‌بهره می‌ماند. در اینجا به برخی از این حجاب ها اشاره می‌كنیم: الف. آلودگی به گناه: در متون دینی برای گناه به جز كیفر اخروی، آثار و پیامدهای زیانبار بسیاری برشمرده شده است، از جمله آن كه گناه سبب می‌شود از فهم قرآن و استفاده از معارف معنوی وحی محروم بماند و نتواند از تلاوت آیات به حقایق آنها برسد؛ زیرا با انجام گناه، آمادگی قلب برای درك راستی‌ها و درستی‌ها از میان می‌رود. (مجله حوزه ش 96، ص 223) ب. احساس بی‌نیازی: انسان اگر سلوك علمی و عملی خود را برای پیوند با قرآن، خوشایند بپندارد، این حالت حجاب و بازدارندة بزرگی است كه انسان را از فیض پر دامنة قرآن محروم می‌سازد. برای نمونه كسی كه اهل تجوید است، همان علم جزیی و ارتباط ظاهری با قرآن در نظرش بزرگ جلوه می‌كند و آن را كمال بالاترین پایه پیوند با قرآن می‌پندارد، یا قرآن پژوهانی كه به طور معمول به وجوه قرائت‌ها و آرای گوناگون لغت شناسان و نزول آیات و تاریخ قرآن می‌پردازند؛ چنان می‌انگارند كه اشتغال به همین گزاره‌ها بالاترین بستگی و پیوند با قرآن است. فقه پژوهان ودیگر عالمان نیز،‌ استدلال به پاره‌ای آیات در قالب اصطلاحات لفظی فرا یافته‌های علمی را وضع خوشایند می‌پندارند و به آن خرسندند، در صورتی كه این گونه پیوندها نه تنها كافی و تمام نیست كه چه بسا برای بهره‌مندی‌های معنوی و خودسازی باطنی در پرتو دستور العمل‌های قرآن، حجاب و بازدارنده باشد. (مجله حوزه ش 96، ص 222) فرآوری: آمنه اسفندیاری بخش قرآن تبیان منابع: سایت پرسمان قرآن سایت حوزه مطالب مرتبط: نکاتی برای تلاوت قرآن چرا قرآن مهجور است؟ چرا قرآن مهجور است ؟!