ممکن است بهداشت خوبی داشته باشید؛ اما همچنان بدنتان بوی بدی بدهد. بوی بدن ناشی از عرق و باکتری‌هاست اما تحت‌تأثیر این عوامل نیز می‌تواند باشد:

. بیماری‌هایی مانند عفونت

. بعضی از غذاها

. ژنتیک

. تغییرات هورمونی

. برخی از داروها

. فاکتورهایی در سبک زندگی (مثلاً وزن، استرس یا نوع لباس)

شما می‌توانید با استفاده از ضدتعریق‌های تجویزی قوی یا داروهای تجویزی بوی بد بدن را کاهش دهید یا از آن پیشگیری کنید، اما همیشه بهتر است علت اصلی این بوی بد را پیدا کرده و ریشه‌ای مشکل را حل کنید.

علت‌های بوی طبیعی بدن

بوی بدن ناشی از باکتری‌هایی است که روی قسمت‌های مستعد عرق بدن زندگی می‌کنند، مثل زیربغل. عرق خودش به‌تنهایی بویی ندارد؛ بلکه باکتری‌های ساکن در عرق که پروتئین‌های خاصی را به اسیدها تجزیه می‌کنند عامل این بوی بد هستند.

غدد آپوکرین: اگر عرق شما از غدد آپوکرین باشد بیشتر احتمال دارد بوی بدن داشته باشید. این عرق از فولیکول‌های مو در پوست سر، زیر بغل و کشاله ران ترشح می‌شود. تعریق این غدد حاوی چربی و دیگر ترکیباتی است که وقتی توسط باکتری‌ها تجزیه می‌شوند، بو می‌دهند.

غدد اکرین: غدد اکرین تقریباً در همه جای بدن هستند و از طریق پوست عرق ترشح می‌کنند تا دمای بدن را تنظیم کنند. این عرق حاوی چربی و ترکیباتی که عامل بوی بد هستند نمی‌باشد.

فاکتورهای سبک زندگی

بهداشت مناسب کمک می‌کند بوی بدن کاهش پیدا کند؛ اما فاکتورهایی در سبک زندگی هستند که علی‌رغم بهداشت مناسب باز هم باعث بوی بد بدن می‌شوند.

. تغییراتی در وزن: وقتی وزن اضافه می‌کنید احتمال اینکه چین‌خوردگی‌های بیشتری در پوست داشته باشید بیشتر است. این چین‌خوردگی‌ها می‌توانند عرق و باکتری‌ها را حفظ کنند و محیطی مساعد برای بوی تندتر بدن فراهم شود.

. استرس: استرس ضربان قلب را بالا می‌برد و سیگنالی به غدد تعریق می‌فرستد که شروع به تولید عرق کنند تا دمای بدن تنظیم شده و مایعات بدن تعدیل شود. هر چند ممکن است این عرق از غدد اکرین ترشح شود؛ اما بیشتر عرق ناشی از استرس از غدد آپوکرین تولید می‌شود که بوی تندتری دارد. به همین دلیل وقتی در شرایطی استرس برانگیز قرار می‌گیرید، فوراً ممکن است متوجه بوی بدنتان شوید.

. انتخاب لباس: پارچه‌های مصنوعی مثل پلی‌استر و نایلون و میکروفایبر اجازهٔ تبخیر رطوبت پوست را نمی‌دهند و باعث تکثیر باکتری‌ها و بوی بد بدن می‌شوند.

تغذیه

غذاهای حاوی سولفور می‌توانند باعث بوی بدن شوند. وقتی شما این مواد غذایی را می‌خورید سولفور در بدنتان جمع شده و از طریق تعریق غدد اکرین رها می‌شود. این اتفاق می‌تواند بوی بدنتان را تندتر کند:

. پیاز

. سیر

. بروکلی

. کلم‌برگ

. گل‌کلم

اگر اعضای خانواده شما دچار تعریق زیاد باشند احتمال اینکه شما هم چنین باشید بیشتر است. ژن‌ها یکی از فاکتورهای تعیین‌کنندهٔ بوی بدن هستند. بعضی از بیماری‌های بسیار نادر ژنتیکی هم می‌توانند بر بوی بدن اثر بگذارنددیگر غذاهایی که می‌توانند باعث تعریق بیشتر شوند:

. غذاهای تند

. کافئین

. الکل

. بعضی از ادویه‌ها مثل پودر کاری

. غذاهای حاوی منو سدیم گلوتامات

بیماری‌ها

عارضه‌ای به نام هایپرهیدروزیس می‌تواند باعث شود خیلی عرق کنید. افرادی که این عارضه را دارند ممکن است حتی وقتی که گرمشان نیست یا استرس ندارند هم عرق کنند. دیگر عوارضی که می‌توانند بوی طبیعی بدن را تغییر دهند:

. دیابت

. پرکاری تیروئید

. نقرس

. عفونت‌های پوستی

در برخی موارد بوی تند بدن می‌تواند علامت مشکلی جدی باشد. مثلاً بویی شبیه وایتکس یا ادرار ممکن است نشان‌دهندهٔ مشکلات کلیوی یا کبدی باشد.

ژنتیک و تغییرات هورمونی

اگر اعضای خانواده شما دچار تعریق زیاد باشند احتمال اینکه شما هم چنین باشید بیشتر است. ژن‌ها یکی از فاکتورهای تعیین‌کنندهٔ بوی بدن هستند. بعضی از بیماری‌های بسیار نادر ژنتیکی هم می‌توانند بر بوی بدن اثر بگذارند.

تغییرات هورمونی نیز می‌توانند باعث تغییراتی در بوی بدن شوند:

. بلوغ: طی بلوغ، افزایش هورمون‌ها باعث فعالیت بیشتر غدد تعریق می‌شوند.

. بارداری: تغییر هورمونی طی بارداری می‌تواند دمای بدن را بالا ببرد که باعث می‌شود بدن فکر می‌کند گرم‌تر از حد معمول است. این شرایط می‌تواند باعث شود بیشتر از حد معمول عرق کنید.

. یائسگی: یائسگی هم می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی که بر توانایی تنظیم دمای بدن اثر می‌گذارند باعث افزایش عرق شود.

داروهایی که می‌توانند باعث بوی تند بدن شوند

دسته‌هایی از داروها می‌توانند باعث افزایش عرق و بوی بدن شوند:

. داروهای ضدافسردگی

. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی

. داروهای ضددرد یا آنالژزیک‌ها

. اتیل استرهای امگا ۳

. لوپرولاید استات

. توپیرامات

. بریواراستام

چگونه از بوی بد بدن رها شویم؟

بوی بدن می‌تواند ناراحت‌کننده باشد. خوشبختانه در بیشتر موارد بوی بدن نشانهٔ مشکل خاصی نیست. هر چند نمی‌توانید بوی بدن را برای همیشه از بین ببرید؛ اما راهکارهایی وجود دارد که کمکتان می‌کنند بوی بدن را کنترل کنید یا دست‌کم کاهشش دهید.

. هر روز دوش بگیرید: با صابون یا ژل شستشو تمام بدنتان را کامل بشویید. جاهایی مثل زیر بغل و کشاله ران را بادقت بیشتری بشویید. بدن شما با لیف پارچه‌ای یا اسفنجی بهتر شسته می‌شود.

. بعد از ورزش یا عرق‌کردن فوراً دوش بگیرید.

. از دئودورانت و ضدعرق استفاده کنید: طی سال‌های اخیر ضدتعریق‌های آلومینیومی شهرت بدی پیدا کرده‌اند زیرا یک مطالعهٔ کوچک نشان داده بین استفاده از این نوع محصولات و سرطان سینه ارتباط‌هایی وجود دارد. اما مطالعات بیشتر از جمله مطالعه‌ای که توسط انجمن سرطان آمریکا صورت گرفت دریافت هیچ ارتباط قوی بین استفاده از محصولات ضدتعریق و ابتلا به سرطان سینه وجود ندارد و در واقع شواهد علمی بسیار کمی این ادعا را پشتیبانی می‌کنند. استفاده از دئودورانت همراه با ضدتعریق به کاهش باکتری‌های عامل بوی بد کمک می‌کند.

. از صابون‌های آنتی‌باکتریال یا شامپو بدن‌های حاوی بنزوئیل پروکسید استفاده کنید تا از میزان باکتری‌های روی پوستتان کاسته شود.

. لباس‌های قابل‌تنفس بپوشید: از پوشیدن لباس با پارچه‌های مصنوعی خودداری کنید؛ چون اجازهٔ تبخیر عرق را نمی‌دهند و گرما و عرق را روی پوست گیر می‌اندازند مثل پلی‌استر و نایلون و ریون. پارچه‌های طبیعی رطوبت را جذب می‌کنند و اجازه می‌دهند عرق تبخیر شود مثل کتان، ابریشم و لینن.

. رژیم غذایی خود را تغییر دهید: غذاهای تند و ادویه‌دار کمتر مصرف کنید مثل سیر و پیاز و انواع کلم.

. موهای زائد را شیو یا وکس کنید: موهای زائد نواحی از بدن که عرق را گیر می‌اندازند را شیو یا وکس کنید. مو هم می‌تواند عرق را به خود بگیرد و محیط مساعدی برای تکثیر باکتری‌ها ایجاد کند.

درمان پزشکی برای بوی بدن

اگر راهکارهای گفته شده را به کار بردید؛ اما وضعیت بهتر نشد، به پزشک مراجعه کنید. گاهی چیزی علت بوی تند بدن است، مثلاً یک عفونت قارچی. یا شاید هم لازم است از یک روش قوی‌تر استفاده کنید:

. تجویز ضدتعریق قوی که مؤثرتر از ضد تعریق‌های معمولی است. این شیوه معمولاً اولین قدم درمان پزشکی برای کاهش بوی بدن است.

. آنتی‌بیوتیک‌ها، چه موضعی و چه خوراکی می‌توانند به کاهش باکتری‌های روی پوست کمک کنند.

. تزریق بوتاکس می‌تواند توانایی غدد تعریق برای تولید عرق را کاهش دهد. البته این راهکار دائمی نیست و باید هر یکی دو ماه تکرار شود.

. درمان با لیزر می‌تواند فولیکول‌های مو را کاهش دهد.

. در موارد شدید با عمل جراحی می‌توان ارتباطات عصبی غدد تعریق را قطع کرد.

اگر بوی بدن ناشی از یک عارضه یا بیماری باشد، مثل دیابت، مدیریت و کنترل عارضه به حل این مسئله نیز کمک خواهد کرد.