قلک و تمرین صبر
یکی از روشهای سنتی و قدیمی برای آشنا کردن بچهها با مفهوم پسانداز، همان قلکهای قدیمی است. بچهها با ریختن پول در قلک، به صورت عملی صبر را هم تمرین کنند. قلکی انتخاب کنید که بچهها مدام نخواهند در آن را باز کنند. قلکهای سفالی یا پلاستیکی قدیمی که با شکستن یا پاره کردن میتوان به پولها دسترسی پیدا کرد، گزینههای بهتری هستند.
به تاخیر انداختن نیازها
یکی از اصول مهم در پسانداز کردن این است که فرد بتواند برطرف کردن نیازهایش را به تاخیر بیندازد. با بچهها درباره این نیازها حرف بزنید؛ مثلا اگر کودک هر هفته و هر ماه از شما اسباببازی میخواهد، به او بگویید: «اگر چهار ماه هیچ اسباببازی نخری، میتونی پولت رو پسانداز کنی و اون رباتی که دوست داشتی رو بخری» این روش، بسته به سن و طاقت کودک باید انجام بگیرد. اینجا هم باز تمرین صبر اتفاق میافتد. «گر صبر کنی ز غوره، حلوا سازی» بهترین توصیف برای این روش تربیتی است.
باز کردن حساب بانکی
برای کودکان بزرگتر یا نوجوانان، باز کردن حساب بانکی روش مناسبی برای آموزش پسانداز است. دست کودک را بگیرید و با خود به بانک ببرید تا با مشارکت هم با فرآیند کار بانکی آشنا شود. از او بخواهید هر مقدار از پولتوجیبیهایش را که میخواهد با کمک شما به حساب بانکیاش منتقل کند. حواستان باشد کودک باید نتیجه صبوری و پساندازش را ببیند؛ پس اگر بعد از مدتی خواست از کارت بانکیاش استفاده کند، مانع او نشوید؛ کمکم مدتزمان این پسانداز را بیشتر کنید.
الگوی خوبی برای فرزندتان باشید
اگر میخواهید فرزندتان پولهایش را پسانداز کند، شما هم ولخرج نباشید! بچهها باهوشاند و اگر ببینند شما مدیریت مالی ندارید، خودشان هم برای پسانداز انرژی نخواهند گذاشت؛ پس هم خودتان اهل پسانداز داشته باشید، هم درباره آن با فرزندتان صحبت کنید که بداند در این فرآیند، تنها نیست!
قناعت و پسانداز
آموزش پسانداز اگر اصولی انجام شود، میتواند به احیای یکی ارزشهای اخلاقی فراموششده هم بیانجامد. در دورهای که مصرفگرایی شدت گرفته، از بچهها بخواهید فقط به اندازه نیازشان بخرند و مصرف کنند. خودتان هم در این فرآیند، کنار فرزندتان باشید و نیازهای واقعیتان را بر اساس اولویتها برطرف و امیال کاذب را حذف کنید. البته در کنار این قناعت، بخشی از سرمایه خود ولو اندک را هم برای کار خیر کنار بگذارید؛ تا یک الگوی خوب در قناعت و بخشش برای فرزندتان باشید. درست است که انفاق بهتر است پنهانی اتفاق بیفتد؛ اما کمی از این اخلاق بخشندگی را باید بچهها ببینند تا یاد بگیرند.
پسانداز خوب است اما ...
در آموزش پسانداز به بچهها باید مراقب باشید که افراط نکنید. افراط در این مقوله میتواند بچهها را خسیس بار بیاورد؛ مثلا حاضر نباشند از پولتوجیبیشان خرج کنند یا کلا با مفهوم بخشش غریبه شوند. افراط در پسانداز، میتواند به مالاندوزی افراطی منجر شود. هم خساست هم این افراط در جمع کردن مال، آفت اخلاقی به حساب میآید؛ پس نه خودتان افراط کنید نه بچهها را با افراطکاری از پسانداز زده کنید.
