قطعا این نوع فیلمها در ژانر علمی -تخیلی قرار میگیرند اما دنیای از واقعیت را جلوی چشمان ما میگذارند که معجونی از زیبایی، حقیقت، تخیل و واقعیت را برایمان به ارمغان میآورند. شاید خیلیها ندانند اما اولین فیلم علمی تخیلی تاریخ سینما اثر صامت فرانسوی «سفر به ماه» ساخته «ژرژ ملیس» است که پروفسوری در آزمایشگاه را روایت میکند که با ساخت یک وسیله حمل و نقل قصد دارد فضانوردی را به ماه بفرستد، او موفق میشود و چند فضانورد را به ماه میرساند تا تحقیقات، پژوهش و اکتشافاتشان را انجام دهند.
نگهبانان کهکشان
فیلم «سفر به ماه» در سال 1907 تولید شد بعد از آن فیلمهای بسیاری همانند «نگهبانان کهکشان»، «سفینهای به نام آرامش»، «آفتاب سوزان»، «آسمان اکتبر»، «سیاره میمونها»، «پیشتازان فضا»، «مسافران»، «ماه»، «جنگ ستارگان»، «اودیسه فضایی»، «آپولو 3»، «به سوی ستارگان»، «مریخی»، «نخستین انسان»، «اینترستلار»، «بیگانگان»، «ارایول یا ورود» و... ساخته شدند که هر کدامشان دنیای جدید و متفاوتی را برای مخاطبان گشودند. نگارنده در این گزارش به مناسبت هفته «جهانی فضا» قصد دارد درباره تعدادی از این فیلمها که در ذهن مخاطبان ماندگار شدند حقیقتهای کوتاهی را روایت کند.
اودیسه فضایی و فلش بک میمونها
دنیای از پیچیدگی و رمز و رازها که شاید هر شخصی با دیدن «اودیسه فضایی» دوست دارد تمامی گرههای ذهنیاش را با آن باز کند دنیایی که تصورش هم گاهی مانعهایی را ایجاد میکند که از بین بردنش مشکل است، «اودیسه فضایی» سال 2001 ساخته شد اما انگار دنیایش از هوش مصنوعی میآمد که در حال حاضر در سال 2023 با این پدیده مواجه شدیم پدیدهای از شگفتیها که همه را مسخ کرده است. این فیلم برای هر مخاطبی دریچهای را باز میکند که میتواند هر کدامشان متفاوت باشد.
در آن دوره فیلم به حدی متفاوت و عجیب و غریب بود که عدهای از تماشاچیها با دیدنش سردرگم شدند و خودشان را وارد دنیای ناشناخته میدیدند حتی استنلی کوبریک «کارگردان فیلم» از مخاطبانش خواسته بود با دیدن «اودیسه فضایی» خودشان را وارد سفری کنند که به وسیله درونیات و حسییاتشان با فیلم ارتباط برقرار کنند.
در فیلم «اودیسه فضایی» اول با تصاویر میمونها مواجه میشویم که در برای به دست آوردن غذا با همدیگر سر دعوا و جدال هستند و با دیدن تختهسنگهایی تحت تاثیر قرار میگیرند اما در ادامه فیلم میبینیم که با گذشت میلیونها سال بعد فضانوردان در ماه با تخته سنگهایی مواجه میشوند که روایتهایی گوناگونی درباره این دو مواجه در فیلم وجود دارد. «استنلی کوبریک» کارگردان و نویسنده «اودیسه فضایی» اثری قابل تامل و متفاوتی از فضا و ماه را ساخته که مخاطبان با دیدنشاز عجیب دنیای فضا آشنا خواهد شد.
«ورود»ی دیگر به سیاره ناشناختهها
فیلم «Arrival » ورود به کارگردانی «دنی ویلنوو» از موجودات عجیب و غریب و متفاوتی روایت میکند که میتواند به پیشرفت بشر کمکهای زیادی کند داستان «ورود» درباره حضور ۱۲ سفینه فضایی به کره زمین و استقرار آنها در نقاط مختلف است این فیلم در سال ۲۰۱۶ با اقتباس از کتابی با نام Story of Your Life اثر «تد چیانگ» با بودجهای تقریبا ۵۰ میلیون دلاری تولید شد و توانست فروش فوقالعاده ۲۰۵ میلیون دلاری را در گیشهها به نام خود ثبت کند.
این فیلم در هشتاد و نهمین دوره فصل جوایز اسکار نامزد ۸ جایزه شد که جایزه اسکار بهترین تدوین صدا را گرفت البته در گلدن گلوب «اِمی آدامز» نامزد بهترین بازیگری زن شد.
شاید خیلیها شباهتهایی میان «ورود» و «میانستارهای» میدانند اما برای موجودات فضایی که از دوازده کشور تکنولوژی پیشرفته هدیه دادند تا به بشر کمک کنند.
حساب «اینترستلار» از باقی فیلمها جداست
فیلم میانستارهای «Interstellar»فیلمی علمی-تخیلی به کارگردانی کریستوفر نولان است که در ۲۰۱۴ اکران شد. فیلمنامه این فیلم را نولان به همراه برادرش جاناتان نوشته است. فیزیکدان نظری، کیپ تورن یکی از تهیهکنندگان اجرایی و مشاور علمی فیلم است.
واقعیتهایی که در فیلم وجود دارد دیدن فیلم را برای مخاطب دوچندان میکند، یکی از این حقایق جالب این است که قبل از نولان اسپیلبرگ قرار بود کارگردان اینتراستلار باشد اما او به دلیل ساخت فیلمنامههای خودش اکیپ را ترک میکند. از همین رو، جاناتان نولان برادر خود را برای کارگردانی این اثر به سازندگان فیلم پیشنهاد میدهد.
کریستوفر نولان برای ساخت فیلم از فیلم اودیسه فضایی استنلی کوبریک، الهام گرفته است. حتی کرمچاله موجود در فیلم که در نزدیکی زحل قرار دارد، اشارهای به برنامه کوبریک برای ساخت اودیسه فضایی دارد. البته برنامه اصلی کوبریک بهتصویر کشیدن سیاره زحل در فیلم خود بود که در انتها به جای آن سیاره مشتری در فیلم قرار گرفت. اما نولان به تصویر کشیدن زحل در فیلم را به خوبی اجرا کرد.
جنگی از جنس ستارگان
کهکشانی در دوردستها جوانی بلندپرواز به سمت نبردی گام برمیدارد که از عدهای را از چنگال امپراتوری نجات دهد. از جنگ ستارگان که حرف به میان میآید گویی درباره مجموعهای قدمتدار و پر صلابت در تاریخ سینما صحبت میکنیم این فیلم سه گانهای است که قسمت اولش را جورج لوکاس در سال 1977 ساخت. جنگ ستارگان از آن فیلمهایی است که با یکبار دیدنش کاملا به صورت تصویری در ذهن مخاطبان ماندگار میشود و خاطره فیلم تا مدتها در ذهن بیننده میماند.
البته ماندگاری جنگ ستارگان تنها برای سناریوی قویاش نیست بلکه جلوههای ویژه و متفاوت فیلم انقلاب شگرفی را در تاریخ سینما رقم زد حتی تا مدتها بعد این فیلم خارقالعاده در صنعت گرافیکی، کمیک موشنها، بازیهای رایانهای توانست تاثیرات ثمربخشی بگذارد.
بدون اغماض میتوان گفت فیلمهای «اینترستلار»، «جنگ ستارگان» و «اودیسه فضایی» از آن فیلمهای مرجعی هستند که ردپایشان در بسیاری از فیلمهای علمی و تخیلی فضا و ماه که بعدها ساخته شد میبینیم.
سفر به ماه چیزی نبود که به یکباره در سر جوانها و نوجوانها بیفتد این هنر هفتم بود که با ساخت و تولید فیلمهای فضایی اندیشهها را دگرگون کرد و ذهن جوانان را برای نجوم، فضا، ماه و... قلقلک داد. البته در دنیای ادبیات ژولورن با رمان «زمین تا ماه» حسابی ذهنها را به خود مشغول کرده بود اما با فیلمهای فضایی و ماه انقلابی عظیمی در حوزه فضا رخ داد که همهچیز را متحول کرد و دریچهای جدیدی را به روی علاقهمندان به فضا و ماه باز کرد.



