"گرمای بیسابقه برای تهرانیها"، "گرمترین روز سال 1402"، "دما در برخی شهرها به بالای 50 درجه رسید" احتمالا شما هم در این هفته چشمتان به خبرهای این چنینی خورده باشد. از دمای بالای 50 درجه در شهرهایی از خوزستان و ایلام تا موج گرما درکشورهایی مثل هلند و یونان و آمریکا.
هیولای سه سر
این روزها موج گرمای شدید و بیسابقهای به نام «سربروس» در جنوب اروپا آغاز شده و به گفته کارشناسان، افزایش دمای هوا در روزهای آینده در برخی مناطق رکوردشکنی میکند. این موج گرما از طرف انجمن هواشناسی ایتالیا به نام «هیولای سه سر» (برگرفته از شخصیتی در کتاب دوزخ «دانته») نامگذاری شده است و نیز انتظار میرود در ایتالیا، دمای هوا احتمالا به ۴۸.۸ درجه سانتیگراد برسد و حتی برای ۱۰ شهر از جمله رم، بولونیا و فلورانس هشدار قرمز اعلام کردهاند.
نقطهای در زمین با دمای 60 درجه
اسپانیا برای چند روز دمای ۴۵ درجه سانتیگراد را تجربه کرده و حتی در شب هم دما به زیر ۲۵ درجه سانتیگراد نرسیده است. در عین حال یک تصویر ماهوارهای ثبت شده نشان میدهد که دمای زمین در منطقه «اکسترمادورا» به ۶۰ درجه سانتیگراد رسیده است. گزارشی از دانشمندان نشان میدهد موج گرمای سال قبل اروپا، بهطور مستقیم و غیرمستقیم منجر به مرگ بیش از ۶۱ هزار نفر در این قاره شده، در آمریکا هم زندگی ۹۳ میلیون نفر تحت تاثیر این موج گرما قرار گرفته و بسیاری از ایالتهای جنوب غربی این کشور برای شهروندان هشدار گرمازدگی صادر کردهاند.
سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ میلادی گرمترین دوره ثبتشده زمین خواهد بود
قویترین نوسان اقلیمی
کارشناسان دو علت مهم را برای تشدید گرمای هوا اعلام میکنند: - فعالیتهای انسانی که اثر مخربی بر اقلیم دارند - الگوی آب و هوای چرخهای به نام «ال نینو» ال نینو یک چرخه آب و هوایی است که در سراسر دنیا موجب رویدادهای آب و هوایی مهلک میشود و میتواند میانگین دما را تا حد قابل توجهی بالا ببرد. این الگوی چرخهای آب و هوا از اقیانوس آرام نشات میگیرد و شدیدترین نوسان در سیستم اقلیمی کره زمین است. نوسان جنوبی ال نینو؛ سه فاز مختلف دارد: داغ، سرد، خنثی. مرحله داغ یا ال نینیو، هر دو تا هفت سال رخ میدهد و موجب به سطح آمدن آبهای گرم در سواحل آمریکای جنوبی میشود. این آبهای گرم در سراسر اقیانوس پراکنده میشوند و حرارت بسیار زیادی را به اتمسفر میفرستند. ال نینو به شکل بالقوه باعث خشکسالی در استرالیا، بارندگی بیشتر در جنوب آمریکا و کاهش مانسون (بارندگیهای شدید موسمی) در هند میشود که تغییرات آبوهوایی مهمی در همه نقاط جهان ایجاد خواهد کرد، این پدیده از دلایل مهم موجهای گرمای بیسابقه، افزایش سرعت بالا رفتن دمای کره زمین و آتشسوزیهای گسترده در جنگلهای بزرگ جهان است.
ال نینو آغاز شده!
اکنون دانشمندان آمریکایی فعال شدن پدیده آبوهوایی اِل نینیو را تایید کردهاند. پژوهشگران نیز در چند ماه اخیر بیشتر از سابق از شروع یک ال نینو در اقیانوس آرام مطمئن شدهاند. گرمترین سالهای کره زمین یک سال بعد از وقوع ال نینو رخ میدهند (مثل سال ۲۰۱۶ که رکورد داغترین سال زمین را شکست) حالا کارشناسان میگویند این پدیده احتمالا باعث میشود که ۲۰۲۴ به عنوان داغترین سال از زمان شروع رکوردها به ثبت برسد. نگرانی آنها از این جهت است که دمای کره زمین نسبت به زمان شروع دوران صنعتی از ۱.۵ درجه سانتیگراد بالاتر برود. آدام اسکِیف، مدیر بخش پیشبینیهای دراز مدت در سازمان هواشناسی بریتانیا نیز درباره ال نینو گفته: «این پدیده درحال شدت گرفتن است، برای چندین ماه نشانههایی در پیشبینیهای ما بوده اما حالا به نظر میرسد که در پایان سال جاری از نظر شدت به اوج خواهد رسید. رکورد تازه برای دمای زمین در سال آینده محتمل است.»
بازهم پای یک انسان در میان است
دیگر دلیل عمده تغییرات آب و هوایی، سوزاندن سوخت های فسیلی توسط انسان و انتشار گازهای گلخانه ای در جو است. این فعالیتها علاوه بر اثر مخربی که خودشان دارند، اثرات الگوهاس آب و هوای طبیعی مثل ال نینو را نیز تشدید میکنند که یعنی ردپای انسان در هر دو دلیل مهم گرم شدن زمین دیده میشود. طبق آمارها هشت سال اخیر داغترین سالهای به ثبت رسیده در تاریخ کره زمین بوده است. کارشناسان سازمان جهانی هواشناسی و اداره هواشناسی انگلیس میگویند یکی از پنج سال آینده نیز تقریباً به طور قطع گرمترین سالی خواهد بود که تاکنون به ثبت رسیده و این یک هشدار بزرگ برای تمام ساکنان این سیاره آبیست. در عین حال سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ میلادی گرمترین دوره ثبتشده زمین خواهد بود.
فیلم
گرمای بیسابقه با ال نینو



