از شیر گرفتن کودک به این معناست که کودک دیگر از سینۀ مادر شیر نخورد و مادر با روشهای دیگری او را تغذیه و بزرگ کند.
هر کودکی باید تا دوسال از شیر مادر تغذیه کند . شیر مادر حیاتیترین نقش را در ایجاد سیستم ایمنی بدن کودک دارد .دغدغه بسیاری از مادران در دوران شیردهی این است که بهدنبال راه مناسبی هستند تا چگونه کودکشان را از شیر بگیرند یا تعداد دفعات شیردهی را کم کنند. کودک بعد از دو سال که نیازهای خود را از طریق سینه مادر رفع می کرده و با آن به آرامش رسیده است، یک مرتبه با این مساله روبهرو میشود که مادر میخواهد او را از شیر بگیرد و از رفتارهایی چون سم زدن، ماژیک قرمز کشیدن، لاک تلخ و… استفاده میکند. مادر برای از شیر گرفتن کودک لازم است به موارد خاصی توجه کند و بدون داشتن آگاهی کافی و خیلی ناگهانی و در هر سنی برای کودک شیرخوار اقدام به این کار نکند. بهطورکلی از شیر گرفتن کودک، بهخصوص در مورد کودکانی که به مدت طولانی از شیر مادر تغذیه میکنند، کاری زمانبر خواهد بود. کودک در این مرحله با طرد شدن ناگهانی از سوی مادر روبهرو میشود و در واقع اولین شکست عشقی خود را در این سن تجربه میکند. از شیر گرفتن نشانۀ پایان پیوند عاطفی با کودک نیست ، به این معناست که کودک همۀ مواد غذایی خود را از منابعی غیر از شیر سینۀ مادر دریافت کند.
بهترین شخص برای تصمیمگیری در مورد تشخیص زمان مناسب از شیر گرفتن کودک، مادران هستند و تا وقتی که مادر و کودک آماده نیستید، لازم نیست از قبل زمانی را برای این کار تعیین کنند.
از شیر گرفتن کودک به روش تدریجی
بهتر است مادران از شیر گرفتن کودک را به طور تدریجی انجام دهند. اگر قرار باشد که کودک به طور ناگهانی از شیر گرفته شود، نه تنها باعث میشود فرزند سختیهایی را متحمل شود بلکه خطر بروز عوارضی را نیز در بدن مادر افزایش میدهد. ورم پستان و مسدود شدن مجاری، بعضی از مشکلات رایجی هستند که در صورت قطع تغذیهی کودک با شیر مادر به صورت ناگهانی، شما را تحت تاثیر قرار میدهند. بنابراین، این کار را به صورت تدریجی انجام بدهید و گام به گام پیش بروید. همچنین برای هر کودکی تغذیه با شیر مادر یک تجربهی آرامشبخش است و از این رو قطع روند تغذیه با شیر مادر به طور ناگهانی ممکن است روی فرزندتان نیز تاثیر منفی بگذارد.
زمان مناسب شروع از شیر گرفتن کودک
بهترین شخص برای تصمیمگیری در مورد تشخیص زمان مناسب از شیر گرفتن کودک، مادران هستند و تا وقتی که مادر و کودک آماده نیستید، لازم نیست از قبل زمانی را برای این کار تعیین کنند. دو دلیل و روش عمده برای از شیر گرفتن کودک شامل موارد زیر است: از شیر گرفتن با تشخیص کودک: زمانی که کودک نسبت به شیردهی کمی بیعلاقه شده، از شیر گرفتن او، سادهتر است. این اتفاق میتواند هر زمانی پس از شروع به خوردن مواد غذایی جامد یعنی از حدود شش ماهگی اتفاق بیفتد. اما بیشتر کودکان از ۱۲ ماهگی یعنی زمانی که دیگر انواع غذاهای جامد را امتحان کردهاند به مواد غذایی جامد، بیشتر از شیر مادر علاقهمند هستند. کودکان نوپا نیز ممکن است هنگامی که فعالتر میشوند و تمایلی به دراز کشیدنهای طولانی برای شیر خوردن از سینه ندارند، به آن بیعلاقه شوند. اگر فرزند شما در حین شیردهی بیتاب و بهانهگیر است یا ذهنش به راحتی از شیردهی منحرف میشود، ممکن است نشانۀ آن باشد که او آمادۀ از شیر گرفتن است. از شیر گرفتن با تشخیص مادر: شما ممکن است به هر دلیلی احساس کنید زمان مناسب از شیر گرفتن نوزاد رسیده است. اگر شما آمادۀ این کار هستید، اما فرزندتان نشانهای از تمایل به پایان شیر خوردن نشان نمیدهد، بهتر است فعلاً دست نگه دارید و همچنان شیردهی را ادامه دهید. اما اگر به هر دلیلی نمیتوانید به شیردهی ادامه دهید، میتوانید به تدریج او را از شیر بگیرید. وقتی از شیر گرفتن فقط خواستۀ مادر است، فرایند آن میتواند نیاز به زمان و صبر زیادی داشته باشد. این مسئله همچنین با سن کودک و چگونگی تطبیق او با تغییرات در ارتباط است. همچنین چند روز دور شدن از یک کودک در هر سنی، هرگز روش خوبی برای پایان دادن به شیردهی نیست.
روشهای از شیر گرفتن کودک بدون ایجاد استرس و نگرانی
در نظر گرفتن زمان مناسب همان طور که گفته شد از شیر گرفتن کودک باید در زمان مناسب انجام شود. کودک باید آمادگی لازم را برای این مرحله از زندگی خود داشته باشد.در واقع از شیر گرفتن کودک میتواند هم برای مادر و هم کودک روندی طولانی و سخت باشد. داشتن برنامهای دقیق برای از شیر گرفتن کودک بسیار مهم است و نباید به اجبار این اتفاق برای کودک بیفتد. بااینحال، دستورالعملی کلی و ساده وجود دارد که به مادران کمک می کند در این مورد بهتر تصمیم بگیرند. استفاده از تغذیهی مناسب برای کودک خانمهایی که کودکان زیر یک سال خود را از شیر میگیرند، باید از شیرخشک برای تغذیه نوزاد استفاده کنند. کودکان بزرگتر از ۶ ماه همچنان به تغذیه با شیرخشک احتیاج دارند، اما میتوانند در کنار آن از غذاهای جامد مناسب با سن خود تغذیه کنند. کودکان زیر یک سال بههیچعنوان نباید از شیر گاو، شیر سویا یا هر نوع محصول مشابه دیگر استفاده کنند. نوزادانی که غذای جامد میخورند، باید میزان مناسبی از پروتئین، آهن و سایر مواد مغذی دریافت کنند. والدینی که در این زمینه نگران هستند میتوانند در مورد تغذیه و میزان کالری دریافتی کودک با پزشک متخصص اطفال مشورت کنند. دور کردن عوامل استرس زا از خود بعضی از کودکان خیلی زود از شیر گرفته میشوند اما برای بقیه اینطور نیست. داشتن یک برنامهی مناسب برای تغییر تغذیهی کودک سبب میشود که راحتتر کودک را از شیر بگیرید. همچنین هرقدر این تغییر تغذیه آرامتر اتفاق بیفتد، مادر و کودک استرس کمتری خواهند داشت. زمانهایی که استرس کمتری دارید برای از شیر گرفتن کودک مناسبتر هستند. همچنین سعی کنید در این مواقع زمان بیشتری را با کودک سپری کنید. بعضیاوقات هنگامیکه کودکان از شیر گرفته میشوند، دچار اضطراب میشوند و بیشتر به مادر خود میچسبند. از شیر گرفتن در شب زمانی که کودکان بین ۶ ماهگی تا یک سالگی قرار دارند، معمولا شبها کمتر از شیر مادر تغذیه میکنند. این روند «از شیر گرفتن شبانه» نامیده میشود و به مادر این فرصت را میدهد تا مقدار بیشتری استراحت کند و در طول روز بهتر فعالیتهایش را انجام دهد. مادران میتوانند از همین زمان برای از شیر گرفتن کودک استفاده کنند. کم کردن دفعات شیردهی به صورت تدریجی توقف یکبارهی شیردهی بسیار وسوسهانگیز است، اما اینکار میتواند سبب ورم و درد سینه و ناراحتیهای روحی برای مادر و کودک شود، اما بهترین روش این است که بهآرامی تعداد دفعات شیردهی را طی چند هفته کم کنید. میتوانید این کاهش دفعات را با وعدههایی که برای کودک خیلی مهم نیست یا میزان کمی شیر میخورد، شروع کنید. چند روز کودک را به همین مرحله عادت دهید و بعد وعدهی بعدی را کم کنید. این کار را تا جایی ادامه دهید تا در نهایت تمام وعدههای شیردهی متوقف شود.
شیر مادر چیزی بیشتر از یک منبع تغذیهای است. زمانیکه کودک دچار استرس یا ترس میشود، شیر مادر میتواند منبعی برای ایجاد حس آرامش باشد. بسیاری از کودکان درحالیکه شیر میخورند به خواب میروند.
استفاده از شیر دوش استفاده از شیردوش میتواند بسیاری از ناراحتیهای مربوط به از شیر گرفتن کودک را کم کند. بهتر است که در هر وعده مقدار کمی شیر بدوشید، تا از تولید بیشتر شیر جلوگیری کنید.چون هرچه کودک شیر بیشتری بخورد، بدن مادر هم شیر بیشتری تولید می کند و زمانیکه کودک میزان زیادی شیر میخورد یا مادری بهطور مرتب شیر خود را میدوشد، بدنش روند تولید شیر را ادامه خواهد داد. هرقدر کودک شیر کمتری بخورد، مادر شیر کمتری تولید میکند. بااینحال، بسیاری از زنان در این زمان در بدنشان احساس ورم یا ناراحتی میکنند. یکی از این روشها برای کمکردن این ناراحتی دوشیدن مقداری از شیر است. از دوشیدن مقدار زیادی شیر خودداری کنید، زیرا در این صورت مقدار تولید شیر بیشتر میشود. بهتر است ۲ تا ۳ دقیقه یا تا زمانیکه دردی ندارید، شیر خود را بدوشید. حفظ آرامش کودک شیر مادر چیزی بیشتر از یک منبع تغذیهای است. زمانیکه کودک دچار استرس یا ترس میشود، شیر مادر میتواند منبعی برای ایجاد حس آرامش باشد. بسیاری از کودکان درحالیکه شیر میخورند به خواب میروند. برای ایجاد آرامش در کودک ، زمان گرفتن شیرباید ارتباط پوستی با کودک را حفظ کنید؛ به کودک آرامش دهید؛ با کودک بازی کنید، برایش آواز بخوانید و او را بیرون ببرید؛ کودک را در آغوش بگیرید و بهآرامی تکان دهید؛ شیوهی جدیدی برای خواباندن کودک پیدا کنید تا کودک بهراحتی به خواب برود. میتوانید از افراد دیگر یا مراقب برای آرامکردن کودک استفاده کنید. زمانیکه نوزادان از شیر گرفته میشوند، ممکن است بهشدت تلاش کنند تا از شیر مادر تغذیه کنند. در این مواقع اجازه دهید تا فرد دیگری به کودک غذا دهد یا او را آرام کند؛ این روش میتواند بهطور واضح موجب کاهش استرس مادرو پدر شود. شناختن نشانه های اختلال از شیر گرفتن کودک میتواند استرسزا باشد و در موارد نادری احتمال خطر وجود دارد. التهاب سینه و سوتغذیه کودک، دو خطر اولیهی از شیر گرفتن کودک است. در این مواقع بعضی از مادران دچار افسردگی یا اضطراب میشوند و بعضی از نوزادان تلاش میکنند تا بدون تغذیه با شیر مادر خودشان را تسکین دهند. در صورتی که مادر دچار تب شد و یا سینههای مادر متورم، قرمز و داغ شوند؛ و یا ترشحات سبزرنگ یا بدبو از سینه بیرون بیاید و یا مادر علائم افسردگی و اضطراب داشته باشد و یا پوشک کودک کمتر خیس یا کثیف شود؛و یا تغییر مشخصی در الگوی خواب کودک ایجاد شده باشد و بهمدت طولانی، در حدود یک یا دو هفته ادامه داشته باشد، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
چقدر طول می کشد تا کودک را از شیر بگیرم؟
فرآیند گرفتن از شیر کودک برای همه متفاوت است بسیار به این بستگی دارد که کودک شما چقدر سریع و چه خوب خود را وفق دهد.مسائل را با سرعت ثابت در نظر بگیرید و انعطاف پذیر باشید به این ترتیب اگر شما یا نوزادتان بخواهید، می توانید همه چیز را کم کنید. کاملاً متوقف کردن شیردادن از سینه می تواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
اگر کودک نخواهد شیردهی را متوقف کند چه می شود؟
اگر نوزاد هیچ تمایلی به توقف شیردهی را نشان نداد، بهتر است سعی کنید صبور باشید. او از شیر مادر لذت می برد، چون به راحتی تغذیه می کند و به او غذا می دهد.مادر باید به طریق دیگری به کودک کمک کند و به او آرامش بدهد و برای از شیر گرفتن کودک به تدریج جای سینه خود را عوض کند و با روش های خوب دیگر به کودک خود غذا بدهد. همچنین چیزهای زیادی به کودک بدهید، یا اینکه پدرش را برای گذراندن چند وقت خاص با او درگیر کنید. همچنین می توانید با هم به یک کتاب نگاه کنید، با او آواز بخوانید، یا با او بازی کنید.
عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر چیست؟
مقداری از آب بدن دفع می شود که خود سبب کاهش وزن مادر می گردد ممکن است ترشح شیر تا چند ماه وجود داشته باشد که شبیه کلستروم بوده، بعد غلیظ تر شده و بالاخره قطع می شود. مادر باید دریافت کالری روزانه خود را کمتر کند. تا بتواند چربی های ذخیره شده را از دست بدهد. برای جلوگیری از شل شدن و افتادگی پستان ها مادر باید ورزش کند به ویژه حرکات ورزشی که در هنگام شنا کردن انجام می شود. از شیر گرفتن کودک به عنوان قطع ارتباط عاطفی تلقی نمی شود بلکه در مواقعی که کودک نیاز به آغوش گرفتن دارد، یا خسته و افسرده است یا درد دارد مادر باید او را با مهربانی در آغوش گرفته و آرام کند و عشق و علاقه خود را این بار نه از طریق شیر دادن بلکه از طریق نوازش و محبت جسمی و کلامی به او هدیه کنید.



