ترس از شکست یکی از بزرگترین موانع موفقیت است. ترس از شکست حتی از خود شکست خوردن هم بدتر است زیرا شما را به زندگی با پتانسیلهای کشفنشدهتان محکوم میکند.
مسیر زندگی آنقدر فراز و نشیب و راه های متعدد جلوی افراد باز می کند که در برخی از مواقع آدم نمی داند کدام مسیر انتهایش سرفصل خوشی و کدام راه انتهایش یک خستگی است. گاهی آنقدر ابتدای جاده شیرین و موفقیت آمیز به نظر می رسد، تصور اینکه ممکن است کمی جلوتر به زمین بخوریم برایمان قابل باور نیست. وقتی به زمین می خوریم، تمام کوه آمال و آروزهای خود را فرو ریخته می بینیم و فکر می کنیم زلزله ای در زندگی مان رخ داده که هرگز نمی توانیم آوار آن را از روی خود برداریم و باید تا ابد زیر آوار بمانیم. آنگاه خودمان را شکست خورده احساس میکنیم و در کشمکشی میان فراموش کردن و برخاستن دوباره از جای و یا تسلیم شدن و ناامیدی قرار میگیریم. نمی دانیم که باید باز برخیزیم به اول چند راهه و راه دیگری را برویم و یا همانجا بنشینیم و با اوضاع دست و پنجه نرم کنیم. در هر صورت احساس شکست، احساسی است که به خاطر عدم توانایی در حل مشکلات و مسائل زندگی و یا نرسیدن به یک خواسته و هدف تجربه میشود.
هرچند تاثیر شکست بر زندگی افراد وابسته به میزان درک اشخاص از عوامل استرسزاست و ناکامیهای زندگی افراد مختلف در شرایط سنی و روحی آنها آثار متفاوتی را از خود بر جای میگذارد؛ اما نباید فراموش کنیم که ما انسان هستیم، اشرف مخلوقات و با تواناییهای بسیار.
تغییر نگرش برای رهایی از احساس شکست زمانی که شکست میخورید داشتن نگرش مثبت از اهمیت زیادی برخوردار است و به اندازه کاری که در برابر شکست انجام میدهید اهمیت دارد. شما میتوانید نگاهتان را تغییر دهید تا احساس بهتری داشته باشید و دوباره در مسیر قدم بردارید. بنابراین 1- به دنبال علت شکست در عملکردتان باشید نه در شخصیتتان افرادی که پس از مواجهه با شکست برای ادامه دادن مسیر مهارت بیشتری دارند با احتمال بیشتری شکست خوردن را به عملکردشان نسبت میدهند تا به شخصیت خودشان. در مقابل آنهایی که با احساس شکست زمینگیر میشوند شکست را به تنبلی، هوش کم، یا سایر خصوصیتهای شخصیشان مرتبط میکنند. این افراد با اتخاذ چنین نگاهی به شکست، امکان در اختیار داشتن هر گونه کنترلی را از خود میگیرند و در آینده احتمال کمی وجود دارد که دست به ریسک بزنند. افراد افسرده نیز شکستهای خود را به بد شانسی و ناتوانی خودشان نسبت میدهند. در عین حال افراد ناموفق به طرز غلطی اشتباه خود را به گردن دیگران میاندازند. 2- خوش بین باشید خصوصیت دیگر افرادی که بعد از شکست خوردن به مسیر باز میگردند، خوشبینی است. این حس خوشبینی مانع میشود که فرد فکر کند شکست موقعیتی همیشگی است. در عوض، آنها به دلیل یادگیریای که شکست با خود فراهم میآورد به هر شکست به عنوان آجری برای ساختن بنای موفقیت نهایی خود نگاه میکنند. 3-شکست بهترین معلم زندگی شکستها بزرگترین معلمین زندگی هستند اما متاسفانه بیشتر افراد و مخصوصاً فرهنگهای محافظهکار تمایلی برای تجربه آن ندارند. درعوض آنها انتخاب میکنند که محافظهکارانهتر عمل کرده و هر بار همان انتخابهای مطمئنتر را دوباره و دوباره تکرار میکنند. براساس یک مقاله جدید، شرکتهای بسیاری گزارش موفقیتها و شکستهای کارکنان را ارزیابی میکنند زیرا اعتقاد دارند آنهایی که دچار شکست میشوند، از جنگ جان سالم به در برده و الان تجربهای باارزش با خود دارند. 4- شجاعانه فکر کنید سریعترین راه به سمت موفقیت نداشتن ترس دربرابر شکست خوردن است. یکی از بزرگترین رازهای موفقیت عمل کردن در منطقه تواناییهایتان اما بیرون از منطقه امنتان است. بااینکه ممکن است با شکستی بزرگ روبهرو شوید، اما امکان پیروزی بزرگ هم برایتان وجود دارد و به همین دلیل است که ریسک و شجاعت بزرگ پیشزمینه آن است. در هر دو حال، درمورد تواناییها، استعدادها و راهکارهایتان بهتر فهمیده و برای چالش بعدی خودتان را قویتر خواهید کرد. راهکارهای عملی برای رهایی از احساس شکست کارهایی که وقتی شکست خوردید باید انجام دهید تا در آینده به پیروزی برسید و باعث شوید دیگران نیز شما را برخلاف شکستی که داشتید با دید مثبت بنگرند، عبارت است از: 1- اشتباه و شکست خود را پنهان نکنید اگر اشتباهی کردید دعا نکنید که کسی متوجه آن نشود، چون دیگران نهایتا متوجه میشوند و این غیرقابل اجتناب است. اگر صبر کنید تا کسی به اشتباه شما اشاره کند این یعنی دو اشتباه. چون اگر سکوت کنید مردم از خود سوال میکنند که چرا چیزی نگفتهاید و آن را به حساب بزدلی یا بیتوجهی شما میگذارند. 2- بهانهتراشی نکنید و در پی جبران باشید پذیرش مسئولیت اشتباهتان پس از شکست خوردن در حقیقت وجهه شما را ارتقا خواهد داد. این کار نشانه اعتماد به نفس، مسئولیت پذیری شخصی و انسجام درونی شما است. فقط مطمئن شوید که در توضیحتان از حقایق استفاده کنید. برعهده گرفتن مسئولیت یک اشتباه کار را به انتها نمیرساند. به جای اینکه منتظر باشید کسی پیدایش شود و اشتباه شما را درست کند، راهحلهای خودتان را پیدا کنید. 3- با برنامهای برای پیشگیری به مسیر بازگردید بسیار مهم است که به احساس شکست اجازه ندهید اعتماد به نفس و شجاعت شما را از بین ببرد. اگر گرفتار این نگاه شوید هر بار که دچار لغزش میشوید روح شما از درون خرد شده و فلج میشوید. زمان کافی به خود بدهید تا درسی که از این شکست گرفتهاید را درونی کنید و به محض اینکه این کار را انجام دادید، دوباره به میدان بازگردید و مجددا تلاش خود را از سر بگیرید. صبر کردن تنها به احساسات بد دامن میزند و جرئت و جسارت را نابود میکند.علاوه بر داشتن برنامهای برای جبران اشتباه، برای جلوگیری از تکرار اشتباه مشابه هم باید برنامهای داشته باشید. هرچند تاثیر شکست بر زندگی افراد وابسته به میزان درک اشخاص از عوامل استرسزاست و ناکامیهای زندگی افراد مختلف در شرایط سنی و روحی آنها آثار متفاوتی را از خود بر جای میگذارد؛ اما نباید فراموش کنیم که ما انسان هستیم، اشرف مخلوقات و با تواناییهای بسیار. شکست خوردن را امری موقتی ببینید. واقعبین باشید به توانمندیهای خود تکیه کنید. برای رسیدن به هدف راههای مختلفی را امتحان کنید. از هر تجربه منفی نکته مثبتی بیاموزید. خود را سرزنش نکنید. هیچ وقت خودتان را ترک نکنید و به خاطر داشته باشید که هر شکستی راه را برای پیروزی و رسیدن به هدف هموار میکند. این گفته ها آسان و بدیهی به نظر میآید اما عملی کردن آن وقتی عواقب شکست جدی باشد، بسیار دشوار است. محققان همچنین دریافتهاند که دریافت بازخورد مثبت، احتمال موفقیت فرد را افزایش میدهد چرا که همان خوشبینی را در فرد تغذیه میکند که هنگام تمرکز انحصاری بر اهداف ایجاد میشود. منابع: ستاره، خودساخته
