شایع و ناخوشایند
بیماری آکنه که در اصلاح به آن جوش غرور جوانی هم گفته می‌شود، در واقع بیماری واحد پیلوسباسه (واحد پیلوسباسه مجموعه‌ای شامل غده سباسه و یک فولیکول مو است) پوست به حساب می‌آید. غده سباسه، ترشح چربی سطح پوست را ایجاد می‌کند که ترشحات آن، از کنار ریشه مو تخلیه می‌شود. به طور تقریبی، حدود 85 درصد افراد بین سنین 12 تا 24 سال، به آکنه مبتلا می‌شوند و در برخی از جوامع، میزان بروز این مساله حتی به صددرصد هم می‌رسد. شاید همین مساله، یکی از دلایلی باشد که باعث می‌شود گاهی به این بیماری به عنوان نوعی تغییر فیزیولوژیک و طبیعی در دوران بلوغ نگاه شود. گاهی ممکن است آکنه حتی تا حدود 45 سالگی نیز ادامه داشته باشد و این‌که آکنه را منحصر به دوران نوجوانی یا جوانی بدانیم، کار چندان درستی نیست.
مهمان ناخوانده پوست
آکنه در برخی از افراد، به شکل شدیدتری ایجاد می‌شود و مقاومت به درمان‌های رایج نیز در برخی از افراد بیشتر است. آن دسته از افرادی که به شکل زودرس بالغ می‌شوند، مبتلایان به بیماری تخمدان چند کیستی (تخمدان پلی کیستیک)، افرادی که سطح آندروژن (هورمون مردانه) یا کورتیزول بالاتر از حد طبیعی دارند و افراد مبتلا به اختلال کروموزومی( xyy) در این گروه قرار می‌گیرند.
از کجا می‌آید؟
عوامل زیادی در ایجاد آکنه نقش دارد برای مثال، ترشح بالای سبوم یا همان چربی سطح پوست که خود تحت تاثیر عوامل هورمونی است، یکی از عوامل ابتلا به آکنه محسوب می‌شود. علاوه بر این، بسته شدن قسمت بالای فولیکول یا همان پیاز مو در اثر تجمع مواد شاخی سطح پوست، یکی دیگر از عواملی است که باعث ایجاد آکنه خواهد شد. التهاب فولیکول نیز از عوامل ابتلا به آکنه است. همچنین تجمع نوعی باکتری (پروپیونی باکتریوم آکنه) در عمق فولیکول مو می‌تواند باعث ایجاد آکنه شود.
وقت درمان است
آکنه را می‌توان با طیف وسیعی از داروها و روش‌ها درمان کرد که درمان با توجه به نوع ضایعات و شدت گستردگی آنها، توسط پزشک متخصص پوست و مو، انتخاب می‌شود. به طور کلی در موارد غیر التهابی و خفیف یا نسبتا خفیف آکنه، می‌توان از داروهای موضعی لایه‌بردار، آنتی‌بیوتیک یا تنظیم‌کننده ترشح سبوم استفاده کرد. چنانچه آکنه به صورت التهابی یا وسیع ایجاد شده باشد، باید از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی استفاده کرد و در شرایطی که شدت آکنه بسیار زیاد باشد درمان‌های دارویی قوی‌تری برای فرد در نظر گرفته می‌شود. داروهایی که برای آکنه‌های شدید به کار می‌روند، نباید به شکل خودسرانه مصرف شوند چون این دسته از داروها می‌توانند عوارض زیادی را به همراه داشته باشند. برای از بین بردن جوشگاه‌ها نیز باید از روش‌های دارویی، تزریق ژل یا چربی، جراحی یا لیزر کمک گرفت. در شرایطی که جوشگاه‌ها متعدد و ناهموار باشند، باید از یک مجموعه روش‌های درمانی برای از بین بردن آنها بهره گرفت. افراد برای از بین بردن آکنه باید از یک درمان دقیق و مناسب کمک بگیرند و نباید درمان را به تعویق بیندازند. عدم دستکاری جوش‌ها، ضروری است و در صورت دستکاری این ضایعات، باید تشدید و تعمیق جوشگاه‌ها را انتظار داشت.
وقتی جوش می‌زنیم!
آکنه تا زمانی که ملتهب نشده است، به طور کلی دو نوع دارد. یکی از انواع آکنه، کمدون‌های بسته یا همان جوش‌های سر سفید محسوب می‌شود که با قطری حدود یک میلی‌متر و بدون سرخی یا منفذ بر سطح آن، روی پوست به وجود می‌آید. همچنین نوع دیگر، کمدون‌های باز یا جوش‌های سر سیاه با ظاهری گنبدی شکل و با وجود منافذ متسع روی سطح‌شان شناخته می‌شوند. با به وجود آمدن التهاب، ممکن است برجستگی‌هایی با قطر یک تا پنج میلی‌متر با حاشیه سرخ، تجمعات چرکی با همین قطر یا ضایعاتی گنبدی شکل و برآمده و دردناک، روی سطح پوست به وجود بیاید. در برخی موارد، گاهی جوشگاه (اسکار) یا تیرگی ناشی از التهاب پوست نیز در محل مبتلا شده به آکنه دیده خواهد شد. ضایعات آکنه بیشتر روی پوست صورت به وجود می‌آید ولی در قسمت‌های دیگر بدن مانند بالای سینه، بین دو کتف، سرشانه‌ها، کمر و بازو نیز به وفور دیده می‌شود. برخی از عوامل می‌توانند باعث ایجاد آکنه شوند البته این عوامل جزو دلایل ناشایع آکنه به حساب می‌آیند، ولی با این وجود نباید آنها را نادیده گرفت. برای مثال، استفاده از بندهای کلاه در ناحیه زیر چانه یا تماس مکرر بند شلوار (ساسپندر) می‌تواند باعث ایجاد آکنه در برخی از افراد شود. همچنین آن دسته از افرادی که از ادوات موسیقی مانند ویلون استفاده می‌کنند، ممکن است به دلیل تماس ادوات موسیقی با پوست زیر گردن و چانه دچار آکنه شوند. گاهی قرار دادن دست‌ها به مدت طولانی زیر چانه، می‌تواند یکی دیگر از دلایل ابتلا به آکنه باشد. برخی از داروها مانند داروهای کورتیکواستروئیدی (کورتون‌ها)، استروئیدهای نیروزا، تستوسترون، ویتامین‌هایی مثل (B12 ، B6 ، D) و داروهای دارای ید یا برم نیز می‌تواند در ابتلا به آکنه نقش داشته باشد. برخی داروهای ضد صرع نیز باعث آکنه می‌شود. ضایعات پوستی آکنه‌ای گاهی در افرادی که با روغن‌های صنعتی، زغال سنگ و مشتقات آن، سموم دفع آفات و حشره‌کش‌ها در ارتباط هستند، دیده می‌شود. حرارت زیاد در مناطق گرمسیری می‌تواند عاملی برای ایجاد آکنه باشد.
منبع : چاردیواری
