دانستنیهای دربارهی روغن کنجد

روغن کنجد از روغنهای مفید و مناسب در طبخ غذا محسوب میشود. این روغن حاوی اسید چرب اشباع نشده بوده که عمدتاً حاوی چند باند دوگانه است بنابراین افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی میتوانند از این روغن استفاده کنند چرا که مصرف آن به کاهش کلسترول کمک میکند.
نکته بسیار مهم در مصرف این نوع روغن، استاندارد بودن آن و داشتن مجوزهای بهداشتی مناسب است چرا که نحوه استخراج روغن بر کیفیت آن تأثیر بسیار زیادی میگذرد. در صورتی که استخراج آن با روشهای نامطلوب باشد، میتواند منجر به افزایش پراکسیدان ها در آن شده و آسیبهایی از جمله بروز رادیکالهای آزاد در بدن شود.
بهترین استفاده از این روغن در پخت و پز غذاها است به طور مثال با ریختن این روغن روی برنج و یا اضافه کردن در خورش مصرف شود.
روغن کنجد به دلیل داشتن مقاومت بالا در برابر حرارت دود نمیکند، کف نمیکند، تغییر رنگ نمیدهد و بوی نامطبوع در آشپزخانه تولید نمیکند. به همین دلیل جهت سرخ کردن ملایم نیز مناسب است. در عین حال موجب خوش طعم شدن مواد غذایی شده و برای تهیه و مصرف سالاد توصیه میگردد.
نگهداری روغن کنجد
از جمله نکات بهداشتی که باید در نگهداری و مصرف کلیه روغنها و به ویژه روغن کنجد رعایت شود این است که آنها را دور از رطوبت و نور مستقیم خورشید نگهداری کرده و در جای خنک قرارداد، همچنین بایستی در ظرف درب بسته نگهداری شود و پس از هر بار مصرف درب ظرف محکم بسته شود.
روغن مصرفی باید در ظروفی با درب محکم و سالم و به دور از گرمای اجاق گاز نگهداری شود و هرگز نباید قاشق آغشته به رطوبت و مواد غذایی را داخل ظرف روغن فرو برد و یا اینکه روغنی که یکبار مصرف شده است را مجدداً به ظرف روغن برگرداند. تنها مورد منع مصرف روغن کنجد در برخی از افراد است که با مصرف آن دچار حساسیت میشوند.
آیا روغن کنجد جذب غذا میشود؟
برخی از افراد تصور میکنند بعضی از روغنها مانند روغن کنجد حین سرخ کردن جذب غذا نمیشود در صورتی که این نظر درست نیست و همه روغنها به هر حال جذب مواد غذایی خواهند شد البته این موضوع به بافت ماده غذایی نیز بستگی دارد.
اما غیر از این دو جذب روغن بیشتر، به نوع سرخ کردن هم وابسته است. اگر اجازه بدهیم مواد غذایی قبل از سرخ کردن کمی خشک شوند و حتی مقداری نمک به آنها بزنیم تا آب آنها گرفته شود و بافتشان جمعتر شود، روغن کمتری به خود میگیرند. اما بهترین روغنها برای سرخ کردن، روغنهای سرخ کردنی هستند که مقاومتشان در برابر حرارت زیاد است و در اثر حرارت کمتر تجزیه میشوند و میزان مواد سمیشان که برای بدن مضر است حین حرارت دیدن کمتر آزاد میشود. پس روغنهایی که مخصوص سرخ کردن نیستند را نباید برای سرخ کردن استفاده کرد چون به حرارت مقاوم نبوده و تجزیه میشوند. برای سرخ کردن حتماً باید روغن سرخ کردنی استفاده کرد.
جذب روغن یک مسئله است و مضر بودن آن مسئلهای دیگر که البته دومی بسیار مهمتر است. ممکن است یک روغن 10 درصد کمتر یا بیشتر جذب ماده غذایی شود که چندان مهم نیست چون سرخ کردن طولانی مدت با یک روغن نامناسب است که موجب جذب هرچه بیشتر روغن میشود. اگر روغن مناسبی برای سرخ کردن استفاده کردیم و روغن جذب ماده غذایی شد میتوان با کاغذهای خشککن روغن اضافه را تا حد زیادی خارج کرد تا کالری ماده غذایی کم شود.
در ضمن، بهتر است توجه ما بیشتر به روش سرخ کردن، حرارت و مدت کم سرخ کردن، استفاده نکردن از یک روغن به دفعات و استفاده نکردن از روغن غیر سرخ کردنی برای این فرآیند باشد.
نکته مهم در مصرف روغن کنجد این است که نباید در مصرف آن زیادهروی کرد زیرا از نظر تولید انرژی در بدن هر گرم از روغن معادل هم هستند و دریافت بیشتر از نیاز منجر به ذخیره چربی در بدن و امکان ابتلا به بسیاری از بیماریها را افزایش میدهد.
فرآوری: مریم مرادیان نیری
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
سلامتیران - دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی
فارس - یوسف نقیایی، کارشناس تغذیه
ماهنامهی بدر
سلامت نیوز