کنگره آيت الله سامت قزويني(1) به مناسبت رحلت حضرت آيت الله سامت در شهر عالم خيز قزوين کنگره علمي برگزار گرديد که اجمالا به معرفي برخي از مقالات ارائه شده در کنگره پرداخته مي شود: 1.رساله اصول عقايد، اثر فخر رازى، به تصحيح آقاى دکتر قاسم انصارى. اين رساله به زبان فارسى و در موضوع علم کلام فراهم آمده است و فخر رازى، در اين اثر بازمانده از قرن ششم نام استادان خود را در اصول و فروع ذکر مى کند. اين رساله کلامى براساس مذهب شافعى نگارش يافته است. 2.مقوله (کفر) در قلمرو حقوق اسلامى، به قلم آقاى محمدرضا بندرچى. مبحث کفر از مقولاتى است که در حقوق اسلامى مکانتى مهم را دارا است. از اين جهت نويسنده مقاله به بررسى لغوى واژه کفر و کافر و بررسى فقهى اين دو واژه پرداخته است. در ضمن بحث اقسام کافر را شمرده و شرايط تحقق کفر را مورد پژوهش قرار داده است. سپس گروهى از فرق منتسب به اسلام را که حکم به کفر آنها شده به طور اجمال معرفى نموده است. 3.ياران قزوينى ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ به قلم آقاى سيد مهدى حائرى قزوينى. در اين مقاله، تنى چند از محدثان والامقام شيعه، که به شهر تاريخى قزوين منتسب بوده اند و از مفاخر اين ديار به شمار مى آيند، معرفى شده اند و نمونه هايى از احاديث نورانى که از ائمه اطهار(ع) نقل کرده اند، بيان گرديده است. سپس به شرح حال چهار نفر پرداخته که عبارتند از: احمد بن حاتم بن ماهويه قزوينى، احمد بن حارث قزوينى، خيران بن اسحاق زاکانى و داود بن سليمان غازى قزوينى. 4.لزوم شرط ضمن عقد جائز، به قلم آقاى هادى حبيبا. معروف است که از نظر مشهور فقهاى اماميه شرط ضمن عقد جايز، لازم نيست. اين مقاله بر آن است تا ضمن بررسى نظريه مشهور، بدين سؤال پاسخ دهد که آيا از ديدگاه فقهاى اماميه شرط ضمن عقد جايز، هيچ گونه التزامى را به وجود نمى آورد، يا اينکه در حدود عقد اصلى، وى را به مفاد شرط، متعهد و ملتزم مى سازد؟ اين مقاله کوتاه به چهل کتاب فقهى از متقدمين و متأخرين نظر کرده است. 5.واعظ قزوينى وصفى آباد، به قلم آقاى محمدعلى حضرتى. مقاله اى است کوتاه در شرح حال ميرزا رفيع الدين واعظ قزوينى، دانشمند برجسته، سخن سراى توانا و نويسنده چيره دست قرن يازدهم هجرى. نويسنده مقاله انتساب اين شخصيت بزرگ را به روستاى صفى آباد (از توابع قزوين) مورد ترديد قرار داده و پس از بررسى نتيجه مى گيرد که روستايى با اين نام در حوالى قزوين، وجود خارجى ندارد و انتساب واعظ قزوينى به صفى آباد، حاصل يک اشتباه و سهل انگارى محققى پُرکار است که موجب ايجاد خطا در آثار پژوهشگران ديگر شده است. 6.تأملى در باب آزادى و نسبت آن با دين، به قلم آقاى دکتر سيد محمد حکاک. نويسنده مقاله مطالب خود را در دوازده شماره خلاصه مى کند. ابتدا در معناى آزادى سخن مى گويد و سپس حدود آزادى و معنى آزادى از خدا را شرح مى کند. همچنين آزادى اجتماعى را توضيح مى دهد و سرانجام رابطه آزادى و دين را مستدلاً بيان مى کند. 7.مثالى ازاهتمام مردم قزوين در حفظ وحدت کشور، به قلم آقاى دکتر سيد محمد دبيرسياقى. نويسنده محترم مقاله اقدام به شرح مقاومتى از مقاومت هاى بسيار قزوينيان در يکى از درگيرى هاى داخلى مى پردازد. وى پس از مقدمه اى کوتاه با اشاره به جريان يورش صادق خان شقاقى پس از قتل آغامحمدخان قاجار به قزوين، از ايستادگى اهالى قزوين و مقاومت و پايدارى سرسختانه ايشان در نگهدارى شهر از سقوط و حمله صادق خان به تهران سخن مى گويد. پايان مقاله را به مناسبتى در شرح حال علامه سيد مسعود شيخ الاسلام قزوينى اختصاص داده است. 8.سه جنبه اعجازى قرآن کريم، اثر آية اللّه سيد ابوالحسن رفيعى قزوينى، تنظيم و ويرايش به قلم آقاى محمدرضا بندرچى. در اين مقاله کوتاه فقط به سه جنبه از جنبه هاى اعجازى قرآن مجيد پرداخته شده که عبارتند از: 1. اخبار از غيب؛ 2. جنبه علمى؛ 3. جنبه ادبى. 9.رساله ردّ بر صوفيه، اثر علامه سيد ابوالحسن تنکابنى قزوينى (متوفاى 1286 ق)، به تصحيح آقاى سيد جمال الدين زرآبادى. مقدمه اين رساله، شامل مرورى بر تاريخ تصوف و معرفى کتاب هايى چند در ردّ صوفيه است. متن رساله هم در بروز برخى از خوارق عادات عده اى از متصوفه و اين که نبايد اين امر را دليل حقانيت آنان دانست، پرداخته است. 10.فى المقبوض بالعقد الفاسد، به قلم آية اللّه ميرزا رحيم سامت. اين رساله به زبان عربى و از تقريرات درس آية اللّه سيد ابوالحسن اصفهانى است، که به يکى از مسائل مهم فقهى در بخش معاملات مى پردازد. خلاصه بحث اين است که: آنچه به وسيله عقد فاسد يا انجام دادن معامله اى فاسد گرفته مى شود، هرچند که عقدى هم در کار نباشد، مشترى آن چيز را مالک نمى شود و ضمان هم دارد. سپس به تشريح و استدلال هاى مسأله به طور مفصل پرداخته است. منبع: کتاب رهپوي هدايت تهيه و فرآوري: گروه حوزه علميه