۱. چهار نوع اصلی خشونت خانگی
خشونت خانگی به‌طور کلی به چهار دسته تقسیم می‌شود:
فیزیکی: شامل ضرب و شتم، خفگی و سایر آسیب‌های جسمی؛
جنسی: شامل اجبار جنسی، تجاوز، یا در برخی دیدگاه‌ها «عدم تمکین»؛
روانی/کلامی: از جمله تحقیر، تهدید، کنترل رفتاری یا شوخی‌های آزاردهنده؛
اقتصادی: کنترل مالی، فشار برای پرداخت مهریه یا نفقه.
همچنین، خشونت سایبری معمولاً زیرمجموعه خشونت روانی است، اما گاهی می‌تواند اقتصادی نیز تلقی شود (مانند اخاذی آنلاین). [۱]
۲. زنان بیشتر خشونت فیزیکی را تجربه می‌کنند، اما مردان هم قربانی‌اند
مطالعات جهانی نشان می‌دهد حدود ۳۰٪ زنان و ۱۰٪ مردان خشونت فیزیکی یا جنسی را از سوی شریک زندگی تجربه کرده‌اند. [۲][۳]
در آمریکا بیش از ۲۰٪ مردان قربانی گزارش شده‌اند. [۳]
در ایران نیز حداقل ۵٪ مردان متأهل قربانی خشونت ثبت‌شده‌اند [۴]؛ هرچند کارشناسان معتقدند رقم واقعی احتمالاً بالاتر است.
۳. آیا خشونت جنسی علیه زنان رایج‌تر است؟
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، حدود ۲۰ تا ۳۵٪ زنان خشونت جنسی را تجربه کرده‌اند؛ در حالی که این رقم برای مردان تنها ۱ تا ۲٪ است. [۵]
برخی معتقدند که «عدم تمکین» از سوی زنان نیز باید به‌عنوان خشونت جنسی علیه مردان شناخته شود، اما آماری رسمی درباره آن وجود ندارد.
۴. مردان بیشتر خشونت روانی را تجربه می‌کنند
در یک تحقیق ایرانی، ۸۰ تا ۹۰ درصد مردان متأهل از تجربه تحقیر یا تهدید توسط همسر سخن گفته‌اند. [۶]
آمارهای جهانی نیز نشان می‌دهد خشونت روانی علیه مردان رایج است.
ادعایی وجود دارد که غر زدن مداوم زنان ممکن است باعث کاهش عمر مردان شود، اما شواهد علمی آن را تأیید نکرده‌اند. [۷]
۵. خشونت اقتصادی علیه مردان؛ مسئله‌ای جدی
حدود ۴۸٪ مردان ایرانی گفته‌اند که تحت فشار اقتصادی ناشی از مهریه یا الزامات مالی همسر قرار داشته‌اند. [۸]
هر سال بیش از ۲٬۰۰۰ مرد به‌دلیل مهریه زندانی می‌شوند و حدود ۳۸٬۰۰۰ نفر دچار ورشکستگی مالی می‌شوند. [۹]
۶. شوهرکشی یا زن‌کشی؛ کدام بیشتر است؟
در سطح جهان، سازمان ملل گزارش داده که روزانه ۱۴۰ زن توسط خانواده یا شریک زندگی خود کشته می‌شوند. [۱۰]
در ایران، بر اساس داده‌های تهران، از هر ۱۰ قتل خانوادگی، ۶ مورد مربوط به قتل شوهر توسط همسر است. با این حال، در مجموع، زنان همچنان قربانی اصلی قتل‌های خانوادگی‌اند. [۱۱]
نکات تکمیلی
خیانت یکی از مصادیق خشونت روانی است. مطالعات نشان می‌دهد خیانت، به‌ویژه زمانی که مرد شاهد آن باشد، می‌تواند فشار روانی شدید ایجاد کند. [۱۲]
عدم تمکین جنسی نیز از نظر برخی، نوعی خشونت علیه مردان تلقی می‌شود، اما آمار دقیقی در ایران یا جهان در این خصوص در دست نیست.
زنان بیشترین قربانیان خشونت فیزیکی و جنسی هستند.
مردان نیز به‌طور قابل‌توجهی در معرض خشونت روانی و اقتصادی‌اند.
قتل‌های خانوادگی عمدتاً علیه زنان رخ می‌دهند، اما شوهرکشی نیز آمار قابل‌توجهی دارد.
خیانت و فشار مالی دو شکل مهم از خشونت روانی و اقتصادی در زندگی زناشویی هستند.
فهرست منابع
۱. Vakiljo.ir, «چهار نوع خشونت خانگی...»، ۱۴۰۴.
۲. WHO, *Violence against women*, ۲۰۲۳.
۳. CDC, *NISVS*, ۲۰۲۲.
۴. اعتمادآنلاین، «۵٪ مردان قربانی...»
۵. WHO، *Global estimates on violence*, ۲۰۲۱.
۶. Asriran، «۸۰–۹۰٪ مردان...»
۷. Healthline، بررسی اثر روانی خشونت
۸. مرکز پژوهش‌های مجلس، نظرسنجی مهریه، ۲۰۲۰.
۹. خبرگزاری آناتولی، «۲٬۰۰۰ زندانی مرد»، ۲۰۲۱.
۱۰. UN, *Global femicide report*, ۲۰۲۳.
۱۱. Shargh & HRW، قتل خانوادگی در تهران، ۲۰۲۲.
۱۲. Time, «Male rape survivor» و دیگر تحقیقات روان‌شناسی.
پیام شما به ما