زمینه های ظهور (2) انتظار راستین چنانچه افرادی كه شایستگی همراهی با حضرت را داشته باشند فراهم آیند، یكی دیگر از مقدمات ظهور مهیّا می‌گردد و با خودسازی این افراد نیروی انسانی انقلاب بزرگ مهدی ـ علیه السّلام ـ تشكیل می‌گردد و حضرت با آن نیروها منویّات خود را به پیش می‌برد. فراهم آوردن زمینه‌ های ظهور، از جمله شرایط ظهور به حساب می‌آید، و تا زمینه ظهور فراهم نشود، حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ ظهور نخواهد كرد. حال باید توجه داشت كه برخی از شرایط ظهور، با گذشت تاریخ و ظلم و جور انسان‌ها، پیشرفت علم و دانش بشری و در نتیجه آگاهی مردم دنیا و ناامید شدن مردم از نحله ‌ها و مذهب‌های بشری و حكومت‌ های مختلف فراهم می‌شود؛ و بایسته است برخی دیگر از آنها به دست ما انسانها و دوستداران آن حضرت فراهم آید. اما سۆال این است كه چگونه می‌توان زمینه‌ ظهور را فراهم آورد؟ برای فراهم آوردن زمینه‌ های ظهور حضرت می‌توان موارد متعددی را ذكر كرد، که ما در این مقاله به مواردی اشاره خواهیم کرد: 1ـ انقلاب و تحوّل روحی افراد تغییر و تحوّل روحی و خودسازی و تهذیب نقش مهمی در ایجاد انقلاب بزرگ و به پیروزی رساندن آن دارد و با تحولات بیشتر در روحیه انسانها و ساخته شدن نیروهای با صلابت می‌توان اذعان داشت یكی دیگر از زمینه ‌ها فراهم آمده است. باید بدانیم كه امام زمان ـ علیه السّلام ـ هم به انتظار لحظه ‌ای است كه این تحوّلات درونی در قلب و روح انسانها به وجود آمده و به حدّ كمال خود برسد تا ظهور برای حضرت میسر شود. چنانچه افرادی كه شایستگی همراهی با حضرت را داشته باشند فراهم آیند، یكی دیگر از مقدمات ظهور مهیّا می‌گردد و با خودسازی این افراد نیروی انسانی انقلاب بزرگ مهدی ـ علیه السّلام ـ تشكیل می‌گردد و حضرت با آن نیروها منویّات خود را به پیش می‌برد. پیداست، انقلابی با آن عظمت و وسعت و رسالت سترگ، انسانها و عوامل بزرگی را می‌طلبد تا قادر به پیاده كردن رسالت عظیم خود باشد؛ انسان‌هایی خود ساخته و از جان گذشته، فقیه، سیاستمدار، مدیر و مدبّر، مبارز و شجاع و... . بنابراین ما با خودسازی و تهذیب و اصلاح خود می‌توانیم در تحول جامعه هم مۆثر بوده و در نتیجه زمینه برای ظهور حضرت بیش از پیش فراهم آید. انتظار از نوع عمل و کار است. امام صادق علیه السلام می فرماید: «هر کس که بخواهد از یاران قائم علیه السلام شود، باید که منتظر باشد و با خوی های پسندیده عمل نماید و با چنین حالی، منتظر باشد و هرگاه بمیرد و پس از مردنش، قائم علیه السلام به پا خیزد، پاداش او همچون کسی خواهد بود که در دوران حکومت، آن حضرت را درک کرده باشد» 2ـ انتظار راستین باور داشتن انتظار راستین که اساس شخصیت یاران مهدی علیه السلام را شکل می دهد، پیشینه ای بس طولانی در تاریخ شیعه دارد. اگر چه این انتظار حیات بخش، در فرهنگ ها و ادیان گذشته نیز مورد توجه و اهتمام بوده است، ولی آن گاه به خود جهت گرفته و مصداق یافته که آخرین فرستاده الهی، بر بام نبوت، بانگ بر آورده و انسان ها را به روزگاری سراسر نور، نوید داده است؛ دنیا به پایان نرسد؛ مگر این که امت مرا مردی رهبری کند که از اهل بیت من است و به او مهدی گفته می شود». اکنون قرن ها از آن بانگ ملکوتی می گذرد؛ ولی همچنان طنین دل نشین و امیدبخش آن ندای ملکوتی، در گوش انسان هاست و این بشارت بزرگ، زندگی مردمان را در عصر پایدار و بلند انتظار، با تاریخی روشن از نمودها و جلوه های فکری و عملی، روز به روز، به آن دروازه روشنایی، نزدیک تر می سازد. آنچه در این میان، از ارزشی بس بلند برخوردار است، زمینه سازی برای ایجاد آن حکومت موعود است؛ اگر چه زمان برپایی آن، از اسرار الهی و تنها در اراده خداوند است. انتظار به معنی چشم به راه بودن و درنگ کردن، به امید پیشامدی خاص و به بیان دیگر، کیفیتی روحی است که موجب به وجود آمدن حالت آمادگی برای چیزی است که انتظار دارند و ضد آن، یأس و ناامیدی است. این اندیشه، در فرهنگ مهدویت، بیش از هر چیز مشتمل بر عنصر خوش بینی، نسبت به جریان کلی نظام طبیعت و سیر تکاملی تاریخ و اطمینان به آینده و طرد عنصر بدبینی نسبت به پایان کار بشر است که طبق بسیاری از نظریه ها و فرضیه ها، فوق العاده تاریک و ظلمانی است. امید و آرزوی تحقق این نوید کلی جهانی - انسانی، در روایات اسلامی، «انتظار فرج» خوانده شده و عبادت - بلکه برترین عبادات - شمرده شده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و ائمه علیهم السلام، بر انتظار آن روز موعود و لحظه شماری در فرارسیدن حکومت حق که تنها به دست آن حضرت تشکیل می گردد، تأکید فراوانی کرده، آن را از اصول اساسی دین داری شمرده اند و پاداش های بزرگی برای منتظران آن بیان کرده اند . از همین رو، عالمان بزرگ، انتظار را یکی از وظایف مهم مردم در عصر غیبت و عنصری اساسی در زمینه سازی و حفظ روحیه مناسب، برای درک زمان ظهور، ذکر کرده اند و همواره مومنان را به رعایت این وظیفه خطیر با گفتار و کردار، ترغیب می کردند. درباره انتظار فرج و ارج و اهمیت آن، احادیث فراوانی از پیشوایان معصوم علیهم السلام، روایت شده است. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله می فرماید: «برترین کارهای امت من، انتظار فرج، از خدای عزوجل است». بنابراین، انتظار از نوع عمل و کار است. امام صادق علیه السلام می فرماید: «هر کس که بخواهد از یاران قائم علیه السلام شود، باید که منتظر باشد و با خوی های پسندیده عمل نماید و با چنین حالی، منتظر باشد و هرگاه بمیرد و پس از مردنش، قائم علیه السلام به پا خیزد، پاداش او همچون کسی خواهد بود که در دوران حکومت، آن حضرت را درک کرده باشد». در احادیث فراوانی آمده است که انتظار فرج و چشم داشتن به ظهور، باید با مواظبت بر وظایف شرعی و فضایل اخلاقی همراه باشد و آمادگی برای درک ظهور حضرت مهدی علیه السلام، در مفهوم انتظار نهفته است و این، کاملاً با برداشت ناصحیح از انتظار که ثمره اش رخوت و سستی جامعه است، متضاد خواهد بود. چنانچه افرادی كه شایستگی همراهی با حضرت را داشته باشند فراهم آیند، یكی دیگر از مقدمات ظهور مهیّا می‌گردد و با خودسازی این افراد نیروی انسانی انقلاب بزرگ مهدی ـ علیه السّلام ـ تشكیل می‌گردد و حضرت با آن نیروها منویّات خود را به پیش می‌برد 3ـ برپایی قیام ها و انقلاب های ظلم ستیز و عدالت خواهانه از اموری كه باعث تسریع در انقلاب جهانی حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ شده و موجب بیداری و ‌آگاهی جامعه جهانی و در نتیجه فراهم آمدن زمینه ظهور می گردد قیام ها و انقلاب های اسلامی و بیدارگرایانه است. یكی از این انقلاب ها كه تأثیر بسزایی در این رابطه داشته و موجب مطرح شدن اسلام و فرهنگ تشیّع در بین مردم جهان گردیده، انقلاب بزرگ ملّت ایران به رهبری بزرگ مردی از سلاله پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ می باشد. با مطالعه روایات، چنین به نظر می آید كه این انقلاب، همان حركت آگاهی بخش و زمینه ساز قیام حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ است؛ چنانكه روایات گوناگونی كه بعضی از آنها در توصیف رهبر این قیام، و بعضی در وصف مردم و قیام گران، و اینكه از چه منطقه ای و... هستند، وارد شده است. بنابراین از وظایف و مسۆولیّت های ما است كه از این انقلاب پاسداری نموده و در ترویج و پربارتر كردن آن بكوشیم، اهداف آن را زنده و در راه تحقّق آنها تلاش كنیم. تا ان شاء الله، با آگاه ساختن مردم جهان، از ظلم و ستم مستكبران، آشنایی هر چه بیشتر آنان با فرهنگ اسلام و اهل بیت و...، زمینه ظهور حضرت قائم (عج) را فراهم آوریم. پیداست، كه این امور مهمّ و سنگین، بدون داشتن قدرت و مكنت، تحت لوای یك دولت قدرتمند، امكان پذیر نیست. بنابراین می بایست، در حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی و به ثمر رسیدن اهداف آن، به عنوان زمینه ساز قیام حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ ، تلاش همه جانبه كرد. فرآوری: آمنه اسفندیاری بخش مهدویت تبیان منابع: مركز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه اندیشه قم سایت حوزه مجله پرسمان شهریور 1385، شماره 48 مطالب مرتبط: عهد با امام؛ عهد با خدا زمینه های ظهور (1)