چه زیباست که والدین در این روز برای فرزندان خویش هدیه بخرند و از همان کودکی جان آنان را با عشق به امام علی (علیه السلام) و اولادش (علیهم السلام) بارور سازند.
غدیر باوری
بارها و بارها داستان غدیر را شنیده‌ایم. ماجرای توقف کاروان زیارتی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در کنار برکه غدیر و صبر نمودن ایشان برای جمع شدن تمام افراد را می‌دانیم. آگاهیم که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) منبری از جهاز شتران برای خود ساخت و بر بالای آن خطبه‌ای طولانی خواند تا در نهایت دست علی بن ابی طالب (علیه السلام) را بالا برد و ندای "من کنت و مولاه و فهذا علی مولاه" سر داد و دستور داد حدیث غدیر را حاضران به غایبان برسانند و اینچنین شد و روایت غدیر نسل اندر نسل بر زبان‌ها گشت .
و به صورت کاملاً متواتر به گوش ما که با فاصله‌ای 1400 ساله از آن رخداد سرنوشت‌ساز زندگی می‌کنیم رسید.
امامان شیعه (علیهم السلام) غدیر را عید نامیدند و دستوراتی را به یاران خویش جهت بزرگداشت آن داده‌اند که از مجموع آنان می‌توان به جایگاه والای این روز دست یافت.
در این مجال فرصت را مغتنم دانسته به بررسی برخی از نکاتی که اهل بیت عصمت و طهارت در زمینه بزرگداشت روز غدیر فرموده‌اند می‌پردازیم.
روز هدیه
عَـنْ اَمیـرِالْمُـۆْمِنیـنَ علیه السلام قـالَ: " ... اِذا تَلاقَیْتُمْ فَتُصافِحُوا بِالتَّسْلیمِ وَتَهابُوا النَّعْمَةَ فِىهذَا الْیَوْمِ، وَلِیُبَلِّغِ الْحاضِرُ الْغائِبَ، وَالشاهِدُ البایِنَ، وَلِیَعِدِ الْغَنِىُّ الْفَقیرَ وَالْقَوِىُّ عَلَى الضَّعیفِ اَمَرَنِى رَسُولُاللّهِ صلی الله علیه و آله".
امیرالمۆمنین علیه السلام (در خطبه روز عید غدیر) فـرمـود: "وقتى كه به همدیگر رسیدید همراه سلام، مصافحه كنید، و در این روز به یكدیگر هدیه بدهید، این سخنان را هر كه بود و شنید، به آن كه نبود برساند، توانگر به سراغ مستمند برود، و قدرتمند به یارى ضعیف، پیامبر مرا به این چیزها امر كرده است ".
غدیر روزی است که صراط مستقیم بر مردمان عرضه شد و راه از بی‌راهه آشکار گردید. و چه روزی شایسته‌تر از این روز است برای آنکه عید نامیده شود. شیعیان وظیفه دارند پیام این روز را در جهان تبلیغ نمایند و چه تبلیغی بهتر نشان دادن عملی این شوق و اشتیاق می‌تواند باشد. چه نیکو است در این روز دیدار دوستان، هدیه دادن به یکدیگر و دستگیری از حال نیازمندان و ضعفا. چه زیباست که والدین در این روز برای فرزندان خویش هدیه بخرند و از همان کودکی جان آنان را با عشق به امام علی (علیه السلام) و اولادش (علیهم السلام) بارور سازند. چه دیدنی است اگر در این روز به تأسی از مولا و مقتدایمان انبانی از توشه بر دوش نهاده و پنهانی بر در خانه نیازمندان بریم تا روح امید در جانشان زنده شود و با مکتب عشق آشنا گردند. این همه هر چند آسان است اما تأثیری بس شگفت می‌تواند داشته باشد.
بر شیعیان است که در این سرور و شادی همگام با خالق خویش گشته به تهنیت و بزرگداشت آن بپردازند. با خانواده و دوستان و آشنایان خویش دیدار کرده و به شور و شادی مشغول گردند و با این تهنیت و بزرگداشت ارزش غدیر را به جهانیان یادآور شوند و به گوش مردمان برسانند که خدا آینده‌ای نویدبخش برایشان فراهم ساخته است تنها کافی است از صراط مستقیم پیروی کرده و گوش به فرمان مولای حقیقی تمام مردمان جهان، علی بن ابی طالب (علیه السلام) و سلاله پاکش داشته باشند
عَـنْ الصّـادِقِ علیه السلام: " ... وَلَدِرْهَمٌ فیهِ بِأَلْفِ دِرْهَمٍ لاِءخْوانِكَ الْعارِفینَ، فَأَفْضِـلْ عَلى اِخْوانِكَ فِى هَذا الْیَوْمِ وَ سُرْفیهِ كُلَّ مُـۆْمـنٍ وَ مُۆْمِنَةٍ".
از امام صادق علیه السلام نقل شده كه فرمود: "یك درهم به برادران با ایمان و معرفت، دادن در روز عید غدیر برابر هزار درهم است، بنابراین در این روز به برادرانت انفاق كن و هر مرد و زن مۆمن را شاد گردان ".
روز تبریک و تهنیت
قـالَ عَلـىٌّ علیه السلام: "عُودُوا رَحِمَكُمُ اللّهُ بَعْدَ اِنْقِضاءِ مَجْمَعِكُمْ بِالتَّوْسِعَةِ عَلى عِیالِكُمْ، وَالبِرِّ بِاِخْوانِكُمْ وَالشُّكْرِ لِلّهِ عز و جل عَلَى ما مَنَحَكُمْ، وَاجْتَمِعُوا یَجْمَعِ اللّهُ شَمْلَكُمْ، وَ تُبارُّوا یَصِلِ اللّهُ اُلْفَتَكُمْ، وَ تُهانِۆا نِعمَةَ اللّهِ كَما هَنَّا كُمُ اللّهُ بِالثَّوابِ فیهِ عَلى أَضْعافِ الاَعْیادِ قَبْلَهُ وَ بَعْدَهُ اِلاّ فِى مِثْلِهِ… ".
امام على علیه السلام فرمود: "بعد از پایان گردهم آیى خود (در روز غدیر) به خانه برگردید، خدا بر شما رحمت فرستد. به خانواده خود گشایش و توسعه دهید، به برادران خود نیكى كنید، خداوند را بر این نعمت كه شما را بخشیده است، سپاسگزارید، متحد شوید تا خدا به شما وحدت بخشد، نیكویى كنید تا خدا دوستیتان را پایدار كند، به همدیگر نعمت خدا را تبریك بگوئید، همانطوركه خداوند دراین روز با چندین برابر عیدهاى دیگر پاداش دادن به شما تبریك گفته، این گونه پاداشها جز در روز عید غدیر نخواهد بود".
غدیر عیدی است که مثل و مانند آن نبوده و نخواهد بود. بزرگترین عیدی است که خداوند متعال برای بندگان خویش قرار داده است و در آن بهترین پاداشها را به بهانه‌های مختلف به شیعیان عرضه داشته است. پس بر شیعیان است که در این سرور و شادی همگام با خالق خویش گشته به تهنیت و بزرگداشت آن بپردازند. با خانواده و دوستان و آشنایان خویش دیدار کرده و به شور و شادی مشغول گردند و با این تهنیت و بزرگداشت ارزش غدیر را به جهانیان یادآور شوند و به گوش مردمان برسانند که خدا آینده‌ای نویدبخش برایشان فراهم ساخته است تنها کافی است از صراط مستقیم پیروی کرده و گوش به فرمان مولای حقیقی تمام مردمان جهان، علی بن ابی طالب (علیه السلام) و سلاله پاکش داشته باشند. کسی که رسول حق (صلی الله علیه و آله) او را در آخرین سال حیاتش برای چندمین بار به عنوان ولی مردمان و جانشین به حق خویش اعلام کرد تا حکم تغییر رأی در موردش جاری نسازند.1
رَوَى الْحَسَنُ بْنُ راشِدٍ : عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ: "قُلْتُ: جُعِلْتُ فِداكَ، لِلْمُسْلِمینَ عیدٌ غَیْرَالْعیدَین؟ قالَ: نَعَم، یا حَسَنُ! اَعْظَمُهُما وَ اَشْرَفُهُما، قالَ: قُلْتُ لَهُ: وَ أَىُّ یَوْمٍ هُوَ؟ قالَ: یَوْمٌ نُصِبَ اَمیرُالْمُۆْمِنینَ علیه السلام فیهِ عَلَما لِلنّاسِ. قُلْتُ لَهُ: جُعِلْتُ فِداكَ وَما یَنْبَغِى لَنا اَنْ نَصْنَعَ فِیهِ؟ قالَ: تَصُومُهُ یا حَسَنُ وَ تَكْثُرُ الصَّلَوةَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فیهِ وَ تَتَبَّـرأ اِلَى اللّهِ، مِمَّـنْ ظَلَمَهُمْ، فَاِنَّ الاَنْبِیاءَ كانَتْ تَأمُرُ الاَوْصِیاءَ بِالْیَوْمِالَّذى كانَ یُقامُ فیهِ الْوَصِىُّ اَنْ یَتَّخِـذَ عیـدا".
چه زیباست که والدین در این روز برای فرزندان خویش هدیه بخرند و از همان کودکی جان آنان را با عشق به امام علی (علیه السلام) و اولادش (علیهم السلام) بارور سازند
حسن بن راشد گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: "آیا مسلمانان بجز آن دو عید، عید دیگرى هم دارند؟ فرمود: بله، بزرگترین و بهترین عید. گفتم: كدام روز است؟ فرمود: روزى كه امیرمۆمنان علیه السلام بعنوان پرچمدار مردم منصوب شد. گفتم: فدایت شوم در آن روز سزاوار است، چه كنیم؟ فرمود: روزهبگیر و درود برمحمد وآل او بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوى، زیرا پیامبران به جانشینان دستور مىدادند كه روزى را كه جانشین انتخاب مىشود، عید بگیرند".
نتیجه
عید غدیر را می‌توان بزرگترین عید نامید. روزی که خداوند متعال برای زندگی بشر را تا آخرین روز حیات مشخص نمود و جانشینان بعد از رسول خود را تعیین کرد تا راهنمای حقیقت‌جویان باشند. با در نظر گرفتن ارزش و جایگاهی که این روز نزد خدا، رسول و اهل بیت پاکش (علیهم السلام) دارد، بر شیعیان واجب است به طرق گوناگون به برای پاسداشت این روز تلاش نمایند. از جمله اقداماتی که می‌توان در این روز انجام داد دادن هدیه به دیگران به طرق گوناگون و تهنیت و تبریک گفتن به یکدیگر می‌باشد.
پی نوشت:
[1]. اصولا در مورد آرای اشخاص نظراتی که در آخرین سال‌های حیات داشته‌اند را ملاک قرار می‌دهند. چرا که ممکن است در طول زمان به دلائل گوناگون تغییر و تبدیل در رأی و نظرشان ایجاد شده باشد.
زینب مجلسی راد
بخش نهج البلاغه تبیان
