آیا مشكلات اقتصادی كشور در سالهای گذشته ناشی از فشارهای خارجی بوده است؟ ارزیابی همه جانبه عملكرد دولت قطعا نیازمند بررسی ابعاد مختلف فعالیت های دولت است، در این میان عملكرد اقتصادی دولت نقش ویژه ای در كارنامه كلی فعالیت های آن دارد؛ چه اینكه اقتصاد مشخصا با اعداد و ارقام و زندگی روزمره مردم سر و كار دارد و عامه مردم حتی اگر نتوانند به درستی در مورد سیاست های كلان دولت در حوزه های فرهنگی و دیپلماسی قضاوت كنند اما به خوبی قادرند بگویند كه مثلا وضعیت اقتصادی آنها و خانواده شان در سالهای اخیر به چه سمت و سویی تغییر كرده است. ایرج ندیمی، عضو كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به مهمترین نقاط ضعف و قوت عملكرد دولت در حوزه اقتصادی، معتقد است كارنامه اقتصادی دولت نزیك به متوسط است و دولت در محدوده انتظارات مشكلات قابل توجهی داشته است. او همچنین اضافه می كند كه اگرچه عملكرد اقتصادی دولت در سال 90 تحت تاثیر تحریم‌ها بوده ولی در نزدیك به شش سال و نیم گذشته اثر تحریم‌ها بر اقتصاد كشور چندان پررنگ نبوده است. مشروح گفت و گوی تبیان با ایرج ندیمی در گفت و گو با سایت اطلاع رسانی تبیان را در زیر می خوانید: ارزیابی شما از وضعیت اقتصادی كشور در دولت‌های نهم و دهم چیست؟ دولت موفقیت‌ها و ناكامی‌هایی را در سال‌های گذشته تجربه كرده است. توجه به شرایط اقتصاد جهانی، اقتصاد نفت، درآمدهای قابل اعتنای ناشی از درآمدهای نفت، صادرات غیرنفتی و توسعه گسترده آن از جهت كمی و كیفی، وحدت سیاسی و حمایت ویژه رهبری از دولت كه نقش قابل اعتنایی در اقتصاد جامعه از جهت آرامش با رویكردهای سرمایه‌گذاری به خاطر همدلی و همراهی مسئولان نظام از جمله موفقیت‌های دولت به شمار می‌رود. همچنین دولت برنامه‌هایی داشته از جمله هدفمندی یارانه‌ها كه بعد از سال‌ها اجرایی شد یا موضوع سهام عدالت، مسكن مهر و مصوبات و پروژه‌های سفرهای دولت، حتی حذف بخشی از موانع اداری البته با ضعف‌هایی از جمله انحلال سازمان مدیریت كه خودش مانعی برای توسعه بود. دولت همچنین رویكرد قابل تاملی نسبت به بعضی كارآفرینان جوان داشت. دولت البته ضعف‌هایی هم در عملكرد اقتصادی خود داشته است. بخشی از این ضعف‌ها به خاطر عدم تحقق مصوبات زیادی است كه اینها به عنوان چاه‌ویلی برای نظام‌های اجرایی بعدی باقی می‌ماند. چرا كه هنوز حتی در مورد پروژه‌های منتخب مهر ماندگار هم امیدی نیست كه همه آنها نهایی شود. تاثیر شرایط بین‌المللی را در اقتصاد كشور در دولت‌های نهم و دهم به چه میزان ارزیابی می‌كنید؟ شرایط بین‌الملل هم آثاری در اقتصاد ایران گذاشته كه تحریم، نوسانات دلار و حتی مالیات ناشی از فعالیت‌ها از جمله این آثار است. اما بخشی از مشكلات هم به رویكردی ناموفق دولت در رابطه با اهداف تعریف شده در نظام بودجه‌ای و مانند آن برمی‌گردد. میزان نقدینگی حدود 600 درصد از ابتدای دولت تا حالا افزایش یافته و به 425 هزار میلیارد تومان رسیده یا بدهی‌هایی كه بانك‌ها دارند و حدود 85 هزار میلیارد تومان معوقه‌ای كه بانك‌ها دارند، یا افزایش قیمت دارد كه بر اقتصاد ایران اثرگذار است. البته شاید بخشی از این موضوع به خاطر واقعی شدن قیمت دلار بو چون ما سال‌ها را به زور بودجه دولت پایین نگه داشته بودیم. ضعف و قوت را با سه پارامتر وظایف، اختیارات و امكانات می‌توان سنجید. به نظر شما از بین نقاط ضعف یا قوت عملكرد اقتصادی دولت كدامیكدر سالهای اخیر نمود یشتری داشته است؟ ضعف و قوت را با سه پارامتر وظایف، اختیارات و امكانات می‌توان سنجید. نسبت انتظارات به عملكرد ـ چه آن بخشی كه دولت خودش در افزایش انتظارات نقش داشت و چه شرایط داخلی كشور ـ نسبت قابل اعتنایی نیست و نمی‌توان گفت به اندازه‌ای كه توقع ایجاد شد، انتظارات برآورده شد. از نظر زیرساخت هم یكی دو گام بزرگی مثل مسكن و هدفمندی برداشته شد ولی گام‌های ضعیفی هم بود كه بخشی از اتفاقات هم در عرصه تولید و سرمایه‌گذاری مثل صنایع بزرگ و مادر و گستره آن در كشور و یا دفاع از عدالت قابل اعتناست. بنابراین از جهت وظایف، اختیارات و امكانات كارنامه دولت نزیك به متوسط است زیرا ما باید این عملكرد را با محدوده انتظارات تحلیل كنیم و در محدوده انتظارات باید گفت دولت مشكلات قابل توجهی داشته است. چقدر از ضعف‌ها در عملكرد اقتصادی دولت به نظر شما جنبه خارجی دارد و ناشی از تهدیدها و تحریم‌ها و فشارهای خارجی است؟ هم این سال‌ها ما گرفتار تحریم نبوده‌ایم. بنابراین نمی‌شود گفت همه ریشه‌های ضعف به تحریم برمی‌گردد اگرچه دو سال اخیر را به شدت می‌توان تحت تاثیر تحریم دانست. در حدود 6 سال اول دولت واقعا حوزه تحریم ما یك حوزه عادی و قابل كنترل بود ولی دو سال اخیر بخصوص سال جاری سال قابل توجهی از نظر درصد وقوع تحریم‌ها بوده است و مثلا عدم تحقق بیش از 50 درصد از درآمدهای نفتی بیشتر ناشی از تحریم است یا بخشی از گرانی كالاهای وارداتی ناشی از تحریم است. بنابراین به نظر ما عملكرد اقتصادی دولت در سال 90 تحت تاثیر تحریم‌ها بوده ولی نزدیك به شش سال و نیم گذشته تحریم‌ها چندان پررنگ نبوده است. آیا می‌شود گفت اگر مدیریت قوی‌تر اقتصادی وجود داشت همین میزان مشكلات هم به وجود نمی‌آمد؟ مسایل فرامرزی وابسته به یك شخص یا قوه نیست. همه نظام در تصمیم جهانی موثر بودند. ما نمی‌توانیم ضعف‌های ناشی از این امر را به قوه مجریه منتسب كنیم زیرا اینطور نیست كه قوه مجریه همه مسایل مربوط به روابط جهانی، رابطه با آمریكا و موضوع هسته‌یی را به تنهایی در دست داشته باشد. اتفاقا دولت مولود انتقاد وضعیتی بود كه آنها شرایط قبلی را تایید نمی‌كردند و آنها شرایط قبلی را مثلا در دولت آقای خاتمی نسبت به آمریكا و مساله هسته‌یی را تایید نمی‌كردند و این دولت بیش از آنكه راننده باشد سرنشین بود. سارا كیان بخش سیاست تبیان