با رشد سریع فناوری بلاک‌چین و پذیرش روزافزون ارزهای دیجیتال، انتخاب صرافی مناسب برای خرید و فروش این دارایی‌ها به یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران تبدیل شده است. کاربران ایرانی نیز در این فضا با گزینه‌های متعددی از صرافی‌های داخلی و خارجی روبرو هستند که هر کدام مزایا و چالش‌های خاص خود را دارند. شناخت تفاوت‌ها و ویژگی‌های هر یک از این دو دسته صرافی می‌تواند در تصمیم‌گیری آگاهانه برای فعالیت امن و موثر در بازار رمزارزها نقش کلیدی داشته باشد.

زیرساخت، دسترسی و پشتیبانی از ارز دیجیتال

یکی از اولین تفاوت‌های محسوس میان صرافی‌های داخلی و خارجی، سطح زیرساخت فنی و گستره‌ی خدمات ارائه‌شده است. صرافی‌های خارجی معمولا از زیرساخت‌های بسیار قدرتمند و مقیاس‌پذیر بهره می‌برند که امکان اجرای میلیون‌ها تراکنش در ثانیه را فراهم می‌سازد. این در حالی است که بسیاری از صرافی‌های داخلی هنوز در حال توسعه و بهینه‌سازی زیرساخت‌های خود هستند.

از منظر تنوع رمزارز، صرافی‌های خارجی عموما صدها جفت‌ارز و توکن را پوشش می‌دهند، درحالی‌که صرافی‌های داخلی به دلیل محدودیت‌های قانونی و ریسک‌های نظارتی، تنها از تعداد محدودی ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کنند. این محدودیت می‌تواند باعث کاهش فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای کاربران ایرانی شود.

قوانین و الزامات احراز هویت (KYC)

در صرافی‌های داخلی، فرآیند احراز هویت معمولا با اطلاعات کارت ملی، شماره موبایل، تصویر سلفی و تایید شماره حساب بانکی انجام می‌شود. این مدل نسبتا سخت‌گیرانه باعث افزایش امنیت و جلوگیری از پول‌شویی می‌شود، اما در عین حال ممکن است برای برخی کاربران سطح دسترسی را کاهش دهد.

در مقابل، برخی صرافی‌های خارجی امکان فعالیت بدون احراز هویت (تا سقف مشخصی از تراکنش) را فراهم می‌کنند. با این حال، صرافی‌های مطرح جهانی مانند بایننس، کوین‌بیس یا کراکن نیز در سال‌های اخیر به دلیل الزامات نظارتی کشورهای مختلف، رویه‌های سخت‌گیرانه‌تری در خصوص KYC اتخاذ کرده‌اند. کاربران ایرانی در بسیاری از این صرافی‌ها به دلیل تحریم‌ها با خطر بلوکه شدن دارایی‌های خود مواجه‌اند و برای دسترسی، ناچار به استفاده از VPN یا VPS هستند.

هزینه ‌ها، کارمزدها و سرعت تراکنش‌ ها

از نظر هزینه، تفاوت بارزی میان صرافی‌های داخلی و خارجی مشاهده می‌شود. صرافی‌های داخلی در بسیاری موارد کارمزدهای ثابت و قابل پیش‌بینی دارند. اما، معمولا این کارمزدها بالاتر از استاندارد جهانی است. در صرافی‌های خارجی، کارمزد بر اساس حجم معاملات و نوع سفارش (مارکت یا لیمیت) تعیین می‌شود و در صرافی‌هایی با حجم بالا، کارمزد می‌تواند به کمتر از ۰.۱٪ نیز برسد.

سرعت انجام تراکنش‌ها نیز در صرافی‌های خارجی به مراتب بالاتر است. این مسئله به‌ویژه هنگام اجرای معاملات در بازارهای پرنوسان اهمیت دارد، جایی که تاخیر چندثانیه‌ای می‌تواند منجر به از دست رفتن فرصت یا ضرر مالی شود. با این حال، صرافی‌های داخلی به دلیل اتصال مستقیم به سیستم بانکی کشور، مزیتی در تسویه ریالی دارند که کاربران برای خرید بیت کوین یا فروش آن با ریال می‌توانند از آن بهره‌مند شوند.

امنیت و ریسک‌ های قانونی

از منظر امنیت، صرافی‌های خارجی معمولا تیم‌های تخصصی امنیت سایبری، ذخیره‌سازی سرد (Cold Storage)، احراز هویت دو مرحله‌ای (۲FA) و الگوریتم‌های شناسایی تراکنش‌های مشکوک دارند. با این حال، هیچ صرافی‌ای صددرصد مصون از هک نیست؛ در گذشته صرافی‌هایی مانند Mt.Gox و Coincheck هک شده و میلیاردها دلار دارایی از بین رفته است.

صرافی‌های داخلی نیز در سال‌های اخیر گام‌هایی برای ارتقاء امنیت برداشته‌اند اما همچنان نگرانی‌هایی در مورد شفافیت عملیات و بیمه دارایی‌ها وجود دارد. از سوی دیگر، فعالیت در صرافی‌های خارجی برای کاربران ایرانی با ریسک قانونی همراه است، چرا که در صورت بروز اختلاف یا بسته شدن حساب، امکان پیگیری قانونی عملاً وجود ندارد. درحالی‌که صرافی‌های داخلی تحت نظارت مستقیم نهادهای رسمی فعالیت می‌کنند و قابلیت رسیدگی قانونی به شکایات فراهم است.

جمع‌ بندی

پاسخ این پرسش به هدف کاربر، سطح دانش، میزان سرمایه و میزان پذیرش ریسک بستگی دارد. اگر کاربر به دنبال تنوع در دارایی‌های دیجیتال، سرعت بالا و کارمزد پایین است و توانایی مدیریت ریسک‌های ناشی از تحریم و امنیت دیجیتال را دارد، صرافی‌های خارجی (با رعایت کامل اصول امنیتی و استفاده از کیف پول شخصی) گزینه بهتری خواهند بود. اما اگر اولویت با امنیت حقوقی، پشتیبانی فارسی‌زبان و تسویه ریالی باشد، صرافی‌های داخلی انتخاب مناسبی هستند.