رسالت طلبه ها در برخورد با ايتام طلاب و روحانيون با توجه به شخصيت معنوي و نقش اجتماعي مي توانند از شدّت ضربات وارده و سنگيني مصيبت بکاهند. ايشان با تمسک به سيره و مکتب معرفتي اهلبيت(ع) در آسان کردن ماتم و التيام رنج هاي روحي کودکان يتيم بکوشند تا اميد به آينده اي روشن را در آنان به وجود آورند. 1 . يتيم در سنت اسلامي از جايگاه بسيار مهم و ولايي برخوردار است. خداوند در قرآن کريم حدود 23 مرتبه درباره يتيمان سخن گفته و بر رسيدگي به امور مادي و معنوي، فردي و اجتماعي تأکيد نموده است. و بر حفظ حقوق آنها سفارش فرموده اند: وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاکِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً؛ و ياد کن هنگامى را که از بنى اسرائيل پيمان گرفتيم که جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشاوند و يتيمان و درماندگان نيکى کنيد و با مردم با خوشزبانى سخن بگوييد.(بقره/83) و در روايات متعدد نيز بر گراميداشت فرزندان يتيم سفارش نموده اند. امام علي(ع) که خود اميد محرومان و پدر يتيمان بود سفارش مي کنند: «الله الله في الايتام فلا تغبّوا افواهم و لا يضيعوا بحضرتکم؛ خدا را خدا را منظور داريد در حق يتيمان، مبادا بر دهانهايشان نوبت قرار دهيد(گهي سير و گهي گرسنه بمانند) و مبادا با حضور و وجود شما، فاسد و تباه شوند.» نهج البلاغه، نامه 47. 2. از آنجا که سيره و سنت پيامبر اکرم(ص) و اهلبيت مکرم(ع) همگي بر اين سنت بوده اند و چون سيره ايشان از منابع اصلي دين ما و روش زندگي ماست بايد سرمشق طلاب علوم ديني باشند تا در اين عصر به داد ايتام برسند و از آنها دستگيري و دلجويي کنند. 3. براي آنکه رسالت خويش را نسبت به يتيمان بشناسيم ابتدا لازم است تا بفهميم يتيم چه نيازهايي دارد. در يک دسته بندي کلي مي توان گفت نياز مالي و اقتصادي و نياز روحي و فشار رواني است. چنانچه اميرالمومنين نيز به اين دو نوع نياز اشاره فرموده اند. نياز اقتصادي و مسائل ايتام بسيار مهم است و بايد بدانها توجه ويژه اي نمود. اما نه همه ايتام، مشکل مالي دارند و نه همه طلاب دستشان به لحاظ مالي و يا نفوذ اجتماعي باز است تا بدين مهم بپردازند و چنانچه قدرت و توان آن را داشته باشند بايد بدان بپردازند. اما آنچه نسبت به همه يتيمان عمومي و همه طلاب از عهده آن بر مي آيند توجه به نيازهاي روحي و فشارهاي رواني آنان است. کودکان يتيم در دوره اي از سن خود نياز به اميد و روشنايي دارند. مردنِ عزيزان و والدين، از جنبه روانشناختي، عميق ترين تأثير را بر ذهن و احساس فرد مي گذارد. دلبستگي فرزند به پدر و مادر رابطه اي محکم و ذاتي است و نه قراردادي و اعتباري؛ از اين رو بريدن اين تعلق به طور ناگهاني در ابتداي سنين کودکي يا نوجواني بسيار سخت و درد افزا است به طوري که جلوي چشم کودک را غبار سياهي و نا اميدي مي گيريد و اميد به زندگاني را از وي سلب مي کند. و گاه منجر به بيماري هاي روحي و رواني و گاه بيماري هاي اعتقادي و شکاکيت معرفتي و بحران هاي اخلاقي مي شود. 4 . طلاب و روحانيون با توجه به شخصيت معنوي و نقش اجتماعي مي توانند از شدّت ضربات وارده و سنگيني مصيبت بکاهند. ايشان با تمسک به سيره و مکتب معرفتي اهلبيت(ع) در آسان کردن ماتم و التيام رنج هاي روحي کودکان يتيم بکوشند تا اميد به آينده اي روشن را در آنان به وجود آورند. رهبران مذهبي مي توانند با تبيين صحيح مفاهيمي چون: صبر، اميد، حکمت الهي و اراه چهره هاي موفق ايتام در زندگي خصوص از سيره انبيا و دانشمندان و هنرمندان، نگاه يتيمان را تغيير دهند. و همچنين با رفتار محبت آميز و خيرخواهانه بدور از احساس ترحم جاي خالي والدين را براي آنها پر کنند. سيد مهدي موسوي گروه حوزه علميه منابع: 1- ج.ويليام وردن، رنج و التيام در سوگواري و داغديدگي، ترجمه محمد قائد، تهران، طرح نو، 1377. 2- حسين ايراني، اشکي فتاده بر کوير، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1373.