Soru 643: İşi için yolculuk yapması gereken bir kimse yolculukta namazını tam mı kılması gerekir, yoksa bu sadece işi yolculuk olana mı mahsustur? Dini merci İmam Humeyni (kuddise sirruhu) "mesleği yolculuk olan" sözünden neyi kastetmektedir. Mesleği yolculuk olan bir kimse var mı ki? Çünkü deveci, şoför, gemici ve benzerlerinin meslekleri devecilik, şoförlük, gemiciliktir ve esasen mesleği yolculuk olan bir kimse yoktur. Cevap: İşi için yolculuk yapan (yolculuk, işi için mukaddime olan) kimse her on gün arasında en azından bir kere işi için işyerine giderse namazı (seferî değil) tam olur ve orucu da sahihtir. Ulemanın dilinde, mesleği yolculuk olan kimseden maksat ise, işinin kıvam ve mahiyeti sefere bağlı olan kimsedir; soruda geçen işler gibi. |
Soru 644: Deveci, şoför, gemici vb. gibi mesleği yolculuk olan kimsenin namaz ve orucunun hükmü nedir? Cevap: Yolculukta namazı tamdır ve orucu da sahihtir. |
Soru 645: İş yerine giden görevli, işçi vb. gibi işi yolculukta olan kimsenin namaz ve oruçlarının hükmü nedir? Cevap: Her on günde en azından bir kere iş için iş yerine giderse hükmü, mesleği yolculuk olan kimsenin hükmüyle aynıdır; orucu sahihtir ve namazını tam kılmalıdır. |
Soru 646: İş için bir şehirde bir yıldan fazla kalan kimselerin veya askerlik vazifelerini yapmak için bir şehirde bir veya iki sene kalan askerlerin namaz ve oruçlarının hükmü nedir? Her yolculuktan sonra namazı tam kılmak ve oruç tutmak için on gün kalmayı kastetmeleri farz mıdır? On günden az kalmak isterlerse namaz ve oruçlarının hükmü nedir? Cevap: Bu takdirde, on gün kalmayı kastetmedikçe hükmü diğer yolcuların hükmüyle aynıdır; namazları seferidir ve oruç tutmaları sahih değildir. |
Soru 647: Çoğu günler uçuş yapan, şer'î mesafeden çok yol kateden ve sonra yine kendi yerlerine geri dönen savaş uçaklarının pilotlarının namaz ve oruçlarının hük-mü nedir? Cevap: Yolculukta namazın tam oluşunda ve orucun sıhhatinde onların hükmü diğer taşıtların şoförleri, gemilerin kaptanları ve diğer uçakların pilotlarının hükmüyle aynıdır. |
Soru 648: Bazı kabileler ikamet ettikleri mekandan bir veya iki ay için göç ediyor ama yılın geriye kalan kısmını yayla veya kışlakta ikamet ediyorlar; bu iki yer (yayla ve kışlak) onların vatanı sayılır mı? Bu iki yerde ikamet ettikleri müddet içerisinde yaptıkları yolculukların (namazı seferî ve tam kılma açısından) hükmü nedir? Cevap: Devamlı olarak yılın bir kısmını birinde ve diğer kısmını da diğerinde geçirmek için yayladan kışlağa veya tersine göç etmek isterlerse ve her iki yeri devamlı yaşantıları için seçerlerse bu durumda bunların her ikisi de onların vatanı sayılır ve onlar için her iki yerde de vatan hükmü uygulanır. Bu iki vatan arasındaki, mesafe şer'î mesafe miktarında olursa bir vatandan diğerine göç etmelerinde hükmü diğer yolcuların hükmüyle aynıdır. |
Soru 649: Ben şehrimizdeki devlet dâirelerinin birinde görevliyim. Oturma yerimle iş yerim arasındaki mesafe 35 km. civarındadır. İşe gitmek için her gün bu me-safeyi katediyorum. Bu durumda, özel bir iş için, çalıştığım şehirde birkaç akşam kalmayı kastedersem namazımın durumu nasıl olur. Tam mı, yoksa seferî mi kılmam gerekir?
Ve örneğin, akrabalarımı ziyaret etmek için Cuma günü diğer bir şehre yolculuğa çıktığımda namazı tam mı kılmalıyım, seferî mi? Cevap: Yolculuğunuz her gün yaptığınız işiniz için olmazsa, iş için yolculuk yapmanın hükmü kapsamına girmez. Ama, aslında iş için yolculuk yapar ve bu esnada iş yerinizde akrabalarınızı, arkadaşlarınızı ziyaret et-mek gibi işler de yaparsanız ve bazen de bir veya birkaç akşam orada kalırsanız bu iş için yapılan yolculuğun hükmünü değiştirmez, namazınızı tam kılmalı ve orucu-nuzu da tutmalısınız. |
Soru 650: İş için yaptığım yolculukta idari saat bittikten sonra iş yerimde şahsi işler yaparsam; mesela sabahın yedisinden öğleden sonra saat ikiye kadar mesai saat olup bu arada idari işler yapar ve saat ikiden sonra şahsi işlerimi yaparsam namaz ve oruçlarımın hükmü nedir? Cevap: İş için yapılan yolculukta idari saat bittikten sonra özel ve şahsî işler yapmak, iş için yapılan yolculuğun hükmünü değiştirmez. |
Soru 651: Bir yerde on gün kalacaklarını bilen ancak emirleri kendi ellerinde olmayan askerlerin namaz ve o-ruçlarının hükmü nedir? Bu hususta İmam Humeyni'nin de fetvasını söyler misiniz? Cevap: Bu takdirde bir yerde on gün veya daha fazla kalacaklarını kesin bildiklerinden dolayı namazlarını tam kılmaları ve oruçlarını tutmaları farzdır. İmam'ın (kuddise sirruh) da fetvası böyledir. |
Soru 652: Ordu veya inkılap muhafızlarının istihdam ettiği kadroların kışlada veya sınır bölgelerinde on günden fazla kalmakla görevlendirildikleri takdirde namaz ve oruçlarının hükmü nedir? İmam'ın da fetvasını açıklar mısınız? Cevap: Bir yerde on gün veya daha fazla kalmak isterlerse veya kalacaklarını bilirlerse orada namazlarını tam kılmaları ve oruç tutmaları gerekir; İmam'ın (kud-dise sirruh) fetvası da böyledir. |
