Ellahu ekber: Yüce Allah nitelendirilemeyecek derecede büyüktür. Eşhedu en la ilâhe illellah: Şahadet ederim ki tek ve eşsiz olan Allah'tan başka tapılmaya layık bir ilâh yoktur. Eşhedu enne Muhemmeden resûlullah: Şahadet ederim ki Hazret-i Muhammed (Allah ona ve Ehlibeyti'ne rahmet etsin) Allah tarafından gönderilmiş peygamber ve elçidir. Eşhedu enne ‘Eliyyen Emîr'ul-Mu'minîne veliyyullah: Şahadet ederim ki Hz. Ali (ona salat ve selâm olsun), müminlerin emiri ve bütün yaratılmışlar üzerine Allah'ın velisidir. Heyye ‘ele's-selâh: Kalkın namaza. Heyye ‘ele'l-felâh: Acele edin kurtuluşa. Heyye ‘ela heyr'il-‘emel: Bütün işlerin en hayırlısı olan (namaz)a koşun. Ked kâmet'is-selâh: Namaz başlamak üzeredir. La ilâhe illellah: Tek ve eşsiz olan Allah'tan başka ibâdete layık bir ilâh yoktur. Ezanla ikamet arasında çok fasıla verilmemelidir. Eğer normalden fazla ara verilirse, yeniden okunmalıdır. |
Ezan ve ikamette sesi boğaza indirip gına yapmak, yani oyun ve eğlence meclislerinde okunan şarkı gibi ezan okumak ve ikamet getirmek haramdır. Gına derecesine varmayacak şekilde okumak ise, mekruhtur. |
Müşterek vakti olan iki namazın peş peşe kılındığı her yerde, eğer namaz kılan, birinci namaz için ezan okumuşsa ikinci namaz için ezan okunmaz. İster Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan Arafe günü birleştirilmesi iyi olan öğlen ve ikindi namazı olsun; veya Maşer’ül Haram’da olan kimse için, kurban bayramı akşamı birleştirilmeleri iyi olan akşam ve yatsı namazları olsun veya birleştirilmeleri iyi olmayan namazlar olsun, sonraki namazdan ezan sakıt olur. Elbette bu yerlerde ezanın sakıt olması o iki namaz arasında fazla fasıla olmadığı taktirdedir. Ama nafile namazı ve ta’kibatın fasıla olmasının zararı yoktur. Farz ihtiyata göre bu yerlerde meşru olması kastıyla ezan okunmamalıdır. Hatta bu son iki yerde; Arafe günü ve Maşeru’l-Haram’da ezanı, meşruiyet kastı olmaksızın da okumak ihtiyata uygun değildir. |
Cemaat namazı için ezan ve ikamet getirilmişse, o cemaatle namaz kılan kimse kendi namazı için ezan ve ikamet getirmemelidir. |
Cemaatle namaz kılmak için camiye gider ve cemaat namazının bittiğini görürse, saflar bozulup cemaat dağılmamışsa, kendi namazı için ezan ve ikamet okumayabilir. Yani onları okumak önemsenmiş ezan ve ikamet değildir. Hata ezan demek isterse çok yavaştan söylemelidir. Başka bir cemaat namazı oluşturmak istiyorsa ezan ve ikameti okumamalıdır. |
Yukarıdaki meselenin dışında altı şartla ezan ve ikamet sâkıt olur. 1) Cemaat namazı mescitte olursa. Mescitte olmazsa ezan ve ikamet sâkıt olmaz. 2) Kılınan namaz için ezan ve ikamet okunmuşsa. 3) Kılınan cemaat namazı batıl olmazsa. 4) Kılınacak olan namaz ile kılınan cemaat namazı bir mekanda olursa. O hâlde, cemaat namazı caminin içinde kılınır, insan da caminin damı üzerinde namaz kılmak isterse, ezan ve ikamet okuması müstehaptır. 5) Cemaat namazı eda olursa. Elbette şahısın münferid namazının eda olması şart değildir. 6) Onun namazıyla cemaatin namazının vakti müşterek kılmalıdır. Örneğin her ikisi de öğlen veya ikindi namazı olmalıdır. Veya cemaatin kıldığı namaz öğlen namazı ise onunki ikindi, ya da onun namazı öğlen, cemaatin namazı ikindi namazı olmalıdır. Ama cemaat namazı vaktin son anlarında kılınan ikindi namazı olur, o da akşam namazını eda vaktinde kılmak isterse ezan ve ikame sâkıt olmaz. |
Önceki hükümde açıklanan şartların üçüncüsünde yani cemaat namazının sahih olup olmadığından şüpheye düşülürse, insanın üzerinden ezan ve ikamet kalkar. Ama diğer beş şarttan birinde şüpheye düşülürse, ezan ve ikamet okumak daha iyidir. Ama cemaatte olursa sevap almak kastıyla okunmalıdır. |
Başkasının okuduğu ezan ve ikameti işiten kimsenin, duyduğu her kısmı tekrarlaması müstehaptır. |
Başkasının okuduğu ezan ve ikameti işitmiş olan kimse, ister onunla tekrarlamış olsun, ister tekrarlamamış olsun, ezan ve ikamet ile, kılmak istediği namaz arasında fazla fasıla olmamışsa ve ilk duyduğu andan namaz kılmayı niyet etmişse, onun ezan ve ikametine iktifa edebilir. elbette bu hüküm sadece imamın veya sadece cemaatin işittiği durumda sakıncalıdır. |
Erkek, kadının okuduğu ezanı zevk maksadıyla dinlerse, üzerinden ezan kalkmaz. Zevk alma maksadı olmasa da ezanın kalkması mutlak surette sakıncalıdır. |