تقسيم عادلانه غنائم جنگى در بصره

در جنگ ها و فتح شهرها همواره غارتگران تاريخ با ظلم و ستم برخورد مى كردند،و هر كس و هرچه مى يافتند از آن خود مى دانستند، و فاتحان مغرور به لشگريان خود اجازه غارت كردن مى دادند، و خود هرچه مى خواستند برمى داشتند.

عدالت را نه نسبت به مردم و نه لشگريان خود رعايت مى كردند.

امّا پس از فتح بصره و شكست ناكثين، حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام:

- با عفو عمومى، مردم بصره را آزاد گذاشت.

- و جان و مال و ناموسشان را حفظ كرد، و لشگر را از هرگونه تعرّضى بازداشت.

- با اسيران با مهربانى برخورد و آزادشان كرد.

آنگاه دَرِ بيت المال را گشود و طلا و نقره ها را ارزيابى كرد و بگونه اى محاسبه فرمود كه به هر سربازى 500 درهم رسيد نه كم و نه زياد،و براى خود نيز 500 درهم برداشت.

مردى آمد و گفت:

يا اميرالمؤمنين عليه السلام اگر من در جنگ نبودم، قلب و جانم با شما بود مرا نيز عطائى ده.

امام 500 درهم سهم خود را به او بخشيد. [ ناسخ التواريخ اميرالمؤمنين عليه السلام ج 1ص 189 - و - مروج الذهب ج 2ص 380 - و - تاريخ طبرى ج 3، ص 544. ]

عدالت اقتصادى با مردم و خويشاوندان

هنگامى كه پيشواى پرهيزكاران، على عليه السلام زمام امور را به دست گرفت، اعلام كرد كه در همه امور به سيره رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم عمل مى كند و عمل كرد.

از جمله آن امور، عدالت در تقسيم بيت المال بود: