جلد سیزدهم - صفحه 286 - استواري انبيا، در مقابل مشكلات
صفحه : 286
بالنيات . (3) ملاحظه مي كنيد كه شمشير دست دو نفر باشد و مثل هم فرود بيايد و مثل هم دونفر را هلاك كند. يكي از آنها مثل عبادت ثقلين (4) باشد ارزشش ، و يكي از آنها طوري باشد كه در فساد و در تباهي ، قابل ذكر(5) نباشد. اما عمل يك عمل است ؛ دست بالامي رود و فرود مي آيد و يك نفر را مي كشد. اين اختلاف ، مال اختلاف خود انسان است . اختلاف روحيات انسان است . و اختلاف قصدهايي است كه روي آن قصدها واغراضي كه روي آن اغراض ، اعمال موجود مي شوند. انگيزه اعمال به غايات است . آن چيزي كه اعمال را با هم مختلف مي كند، آن غاياتي است كه انسان را وادار مي كند به اينكه عملي را انجام بدهد، و مراتب حسن و قبح و مراتب فضيلت و رذيلت هم ، روي همين معناست . انگيزه هايي هم كه در اعمال بشري است اختلافش روي همين معنويات است ، و اراده و تصميم و غايات . يك فعلي مي بينيد كه غايتش الهي است و غير غايت الهي هيچ چيز در آن دخالت ندارد.
آن عملي كه الهي باشد و انگيزه اي جز الهيت نداشته باشد، مثل اعمالي كه انبيا - عليهم السلام - در تبليغات خودشان انجام مي دادند. اين اعمال طوري است كه هيچ انگيزه اي ندارد، الا خداي تبارك و تعالي . و لهذا انبياي بزرگ در عين حالي كه در اين تبليغشان ودر اين ارشادشان ، آنقدر زحمات را متحمل مي شدند، هيچ يك از اين زحمات ، آنها رااز آن عملي كه داشتند سست نمي كرد. و بايد گفت كه هيچ يك از آن زحماتي كه ما و به حسب انگيزه هاي بشري به نظر مي آيد كه زحمت است ، براي آنها اينطور نبود. براي اينكه روي آن مقصدي كه آنها حركت مي كردند و عمل مي كردند، آن مقصد به قدري بزرگ بود و به قدري عالي بود كه تمام زحماتي كه براي آن مقصد متحمل مي شدند، به نظرشان زحمت نبود. مقصد نظر بود. و لهذا مي بينيد كه تمام عمرشان را انبيا صرف
4- اشاره است به ضربت شمشير علي "ع ".
استواري انبيا، در مقابل مشكلات
5- اشاره است به ضربت شمشير ابن ملجم مرادي بر سر مقدس علي "ع ".
3- عوالي اللالي ، ج 2، ص 11، ح 19: "كردار هر فرد به نيتهاي اوست ".
