راويان مصحف امام على - مصحف امام علی(علیه السلام) نسخه متنی

راويان مصحف امام على

راويانى كه از وجود مصحف امام على "ع" به صراحت سخن گفته اند و يا از موضوع گردآورى قرآن به دست حضرت ياد كرده اند، عبارتند از:

1. سُليم بن قيس هلالى "م 76 ق" در احاديث چهارم، دهم، يازدهم، دوازدهم و چهل و دوم كتاب، به اصل مصحف امام على "ع" و ويژگى هايش اشاره كرده است. [ هلالى، سليم بن قيس، كتاب سُليم بن قيس، ج 2، ص 863 و 665 و 656 و 625 و 581. ] گفتار سليم درباره مصحف، به آن چه ديگران گزارش داده اند بسيار نزديك است و از اين رو در نقل وجود موضوع، با آن ها هماهنگ است. از سوى ديگر، سُليم اين خبر را از چند صحابى پيامبر و ياران نزديك امام على "ع" نقل كرده است؛ مانند ابوذر غفارى "م 32 ق"، سلمان فارسى "م 34 ق"، و ابن عباس "م 68 ق".

2. ابن عباس نيز از راويانى است كه مستقلانه درباره مصحف سخن گفته است. به عنوان نمونه نقل است: قال ابن عباس: فجمع اللَّه القرآن فى قلب على و جمعه على بعد فوت رسول اللَّه بستة اشهر؛ [ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابى طالب، ج 2، ص 50. ] 'خداوند قرآن را در قلب على بر نشاند و على پس از پيامبر خدا، در شش ماه آن را گرد آورد.'

مصحف امام على در منابع شيعه

گفتيم در بخشى از منابع و مصادر شيعى، از مصحف امام آشكارا سخن رفته است؛ گرچه از كتاب هاى معتبر چهارگانه شيعه، تنها الكافى از آن ياد كرده و شرحى مختصر آورده و درباره اش از امام صادق "ع" حديث نقل كرده است. چنين گزارش هايى در ديگر كتاب هاى آن روزگار، كم و بيش به چشم مى آيند كه گاه در ضمن گفته و كلامى مربوط به رويدادهاى عصر رسالت يا مربوط به كيفيت جمع قرآن آمده اند. به عنوان نمونه، شيخ صدوق در كتاب التوحيد از جابر بن يزيد جعفى "م 127 ق"، كه از ياران امام باقر و صادق "ع" است، از امام باقر "ع" حديثى درباره توحيد و نفى تشبيه نقل مى كند و زمان خطبه را معين كرده، مى گويد: فى خطبة خطبها بعد موت النّبى بسبعة ايام و ذلك حين فرغ من جمع القرآن. [ صدوق، التوحيد، ص 73. ]

سُليم بن قيس هلالى در چندين روايت از مصحف نام برده و از آن جا كه او از اصحاب نخستين امامان به شمار مى رود، سخن گفتن او از مصحف امام شايسته توجه و تأمل است. در كتاب سليم اين گزارش ها در حديث چهارم "ج2، ص 581"، يازدهم "ج 2، ص 659 و 656"، دوازدهم "ج 2، ص 665" و چهل وهشتم "ج 2، ص 862" آمده است.